Od 1 stycznia obowiązują nowe podwyższone stawki w podatku VAT, od dawna jednak pojawiają się zapowiedzi, iż na tym być może się nie skończy. 

Mniej lub bardziej oficjalnie zapowiadane są kolejne stopniowe "podwyżki". Na razie jednak nikt jednoznacznie nie potwierdził, czy i kiedy tak naprawdę zostaną one wdrożone. Jak się okazuje, odpowiedzi na to może nam udzielić sama ustawa o VAT po nowelizacji, które weszła w życie od 1 stycznia br.

Ustawodawca wprowadził bowiem niejako automatyczny mechanizm wzrostu stawek w przypadku, gdy relacja państwowego długu publicznego do produktu krajowego brutto przekroczy w którymś z najbliższych lat próg 55 proc. Art. 146f ustawy o VAT (dodanym ustawą z dnia 16 grudnia 2010 r. Dz. U. Nr 257, poz. 1726) przewiduje bowiem trójstopniowy schemat zmian stawek (najpierw dwukrotne podwyższenie po 1 proc., a następnie obniżenie o 2 proc.).
@@

I tak, zgodnie z w/w przepisem w przypadku, gdy relacja państwowego długu publicznego do produktu krajowego brutto według stanu na dzień 31 grudnia 2011 r., ogłoszona przez Ministra Finansów, w terminie do dnia 31 maja 2012 r., w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", przekracza 55 proc.:

1. W okresach od dnia 1 lipca 2012 r. do dnia 30 czerwca 2013 r. oraz od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r.:
a. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 24 proc.,
b. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 9 proc.,
c. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2a oraz w tytule załącznika nr 10 do ustawy, wynosi 6 proc.,
d. stawka ryczałtu, o której mowa w art. 114 ust. 1, wynosi 5 proc.,
e. stawka zryczałtowanego zwrotu podatku, o której mowa w art. 115 ust. 2, wynosi 7,5 proc.;
2. W okresie od dnia 1 lipca 2013 r. do dnia 31 grudnia 2014 r. stawki, o których mowa w pkt 1 lit. a-e, wynoszą odpowiednio 25 proc., 10 proc., 7 proc., 6 proc. i 8 proc.;
3. W okresie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. stawki, o których mowa w pkt 1 lit. a i b oraz d i e, wynoszą odpowiednio 23 proc., 8 proc., 4 proc. i 7 proc.
Podobne wahania stawek będą miały miejsce, gdy przekroczenie progu 55 proc. nastąpi dopiero w którymś z kolejnych lat tj. 2012, 2013.

Podatnikom nie pozostaje więc nic innego, jak śledzenie, jak rośnie nasz dług publiczny i jego relacja do produktu krajowego brutto oraz czekanie na oficjalne komunikaty w tej sprawie Ministra Finansów, wydawane w formie obwieszczeń i publikowane w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".

Dla zobrazowania prawdopodobieństwa wzrostu stawek można odwołać się do aktualnych przewidywań MF. Według zapowiedzi MF ze stycznia br. w 2010 r. relacja ta kształtowała się na poziomie ok. 53,5 proc. i podobnie ma wyglądać w roku 2011 (choć przewiduje się tendencję spadkową). Podobnie w "Strategii zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2011-2014" z września 2010 r. (opubl. na stronie MF) przewiduje się m.in., że relacja długu do PKB przekroczy 50 proc. w 2010 r., zaś w kolejnych dwóch latach utrzyma się na poziomie nieco poniżej 55 proc. MF sam jednak wskazuje, iż oznacza to występowanie ryzyka przekroczenia tego progu i uruchomienia sankcji wynikających ustawy o finansach publicznych.

Jarosław Włoch

Aplikant radcowski, konsultant podatkowy w Departamencie Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie.