Do podziału pozostała już ostatnia porcja unijnego tortu. Właśnie weszliśmy w rok kończący obecną perspektywę finansową, obejmującą okres 2007-2013. Większość z przyznanych Polsce 65 mld euro została już podzielona pomiędzy beneficjentów – tak z sektora publicznego, jak i prywatnego. Harmonogramy naborów wniosków w ramach różnych programów operacyjnych dają nadzieję sektorowi MSP na posmakowanie unijnej słodyczy także w tym roku. 

Nieustannie trwa proces negocjacji nad budżetem unijnym na perspektywę 2014-2020. Podczas licznych spotkań przedstawicieli krajów Unii Europejskej nie wypracowano jeszcze decyzji w tej sprawie. Trzeba się jednak liczyć z tym, iż ustalenie budżetu, choć niełatwe, nie kończy procesu przygotowań nad kolejnym rozdaniem. Później trwają konsultacje, opracowywanie programów, podział kompetencji pomiędzy instytucjami a następnie proces wdrażania, obejmujący nabory wniosków i podpisywanie umów o dofinansowanie, a dopiero na końcu faktyczna wypłata środków dla beneficjentów. Można zatem zakładać, że pierwsze środki finansowe trafią do przedsiębiorców dopiero w 2015 roku. 
A co do tego czasu? Należy zakasać rękawy i wykorzystać ostatnie możliwości, które daje obecna perspektywa budżetowa.

RPO dla MSP Przedsiębiorcy – co do zasady – nie mogą liczyć na duże pieniądze z Regionalnych Programów Operacyjnych. Praktycznie wszystkie środki przeznaczone na sektor MSP w regionalnych założeniach programowych zostały rozdysponowane. Może się okazać natomiast, że część niewłaściwie wydatkowanych środków zostanie zwrócona przez beneficjentów. Sporadyczne będą jednak konkursy zmierzające do rozdysponowania tych funduszy. Można liczyć się z tym, iż zostaną one wykorzystane na projekty, które zostały umieszczone na listach rezerwowych. Wszystko wskazuje na to, że na taki rozwój sytuacji mogą liczyć przedsiębiorcy z województwa zachodniopomorskiego i wielkopolskiego. 

Są także województwa, które na 2013 rok zaplanowały kilka konkursów dla przedstawicieli mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Należy jednak pamiętać, że inwestycje muszą być realizowane w krótkim czasie, tak by możliwe było ich pełne rozliczenie.
Najbardziej obiecująco wygląda sytuacja przedsiębiorców w województwie kujawsko-pomorskim. W pierwszym kwartale tego roku zaplanowane są konkursy wspierające projekty z dziedziny e-gospodarki, zwiększania konkurencyjności mikroprzedsiębiorstw, ochrony środowiska oraz produktów markowych.
W lutym tego roku ogłoszony zostanie nabór w ramach działania 5.5. Promocja i rozwój markowych produktów, wspierający projekty przedsiębiorców z sektora MSP, polegające m.in. na udziale w targach, wystawach krajowych i zagranicznych, przygotowaniu działań promocyjnych, uczestnictwie w misjach gospodarczych. 
@@

W ramach działania 4.3 Rozwój komercyjnych e-usług maksymalną kwotą – do 500 tys. zł – wspierane będą projekty MSP, które wykorzystują technologie informacyjne i komunikacyjne w gospodarce (e-handel, e-kształcenie i e-szkolenie, tworzenie sieci). Rozpoczęcie naboru zaplanowane jest na marzec 2013 roku.
Na dofinansowanie w zakresie dostosowywania do wymogów ochrony środowiska mogą liczyć działające minimum dwanaście miesięcy małe i średnie przedsiębiorstwa. Konkurs o dofinansowanie projektów – w maksymalnej wysokości wydatków kwalifikowalnych do 60 proc. małe przedsiębiorstwa, do 50 proc. średnie przedsiębiorstwa – zostanie ogłoszony w marcu. 

Kwiecień zapowiada się owocnie dla mikroprzedsiębiorstw planujących inwestycje z zakresu wprowadzenia na rynek nowych produktów/usług (w tym turystycznych), dywersyfikacji oferowanych produktów/usług lub dokonania zasadniczych zmian procesu produkcyjnego lub sposobu świadczenia usług. W ramach działania 5.2.1 Wsparcie inwestycji mikroprzedsiębiorstw na wyżej wymienione projekty, które jednocześnie będą wpływały na zwiększenie poziomu zatrudnienia, będą mogły być dofinansowane nawet do 70 proc. wartości wydatków kwalifikowalnych. 

Małe i średnie przedsiębiorstwa z województwa pomorskiego będą mogły ubiegać się maksymalnie o 800 tys. zł na projekty polegające m.in. na budowie, rozbudowie lub rozszerzeniu działalności, wprowadzeniu zasadniczych zmian procesu produkcyjnego/sposobu świadczenia usług, zakupie środków trwałych, informatyzacji. Nabór wniosków będzie trwał od stycznia do marca 2013 roku.
Zgodnie z harmonogramem, od stycznia tego roku można ubiegać się o ostatnie w tej perspektywie budżetowej dotacje inwestycyjne dla MSP z Dolnego ¦ląska. Projekty wspierające innowacyjność produktową i procesową na poziomie regionalnym mogą otrzymać wsparcie w odniesieniu do wartości wydatków kwalifikowalnych w wysokości 60 proc. małe i mikroprzedsiębiorstwa, 50 proc. średnie i 40 proc. MSP prowadzące działalność gospodarczą w sektorze transportu. Instytucja Zarządzająca zastrzega, iż maksymalnym terminem na złożenie wniosków o płatność jest grudzień 2014 roku. 

Przedsiębiorcy sektora MSP z województwa opolskiego i warmińsko-mazurskiego pośrednio będą mogli liczyć na wsparcie z Regionalnych Programów Operacyjnych. Zaktualizowane harmonogramy uwzględniają nabory wniosków dla instytucji otoczenia biznesu (odpowiednio w kwietniu i lutym 2013 r.) polegające na wsparciu przedsiębiorców, klastrów, inkubatorów przedsiębiorczości.

Słodko dla innowacyjnych Na duże wsparcie będą mogli liczyć przedsiębiorcy ubiegający się o środki w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Nabory wniosków w ramach działań cieszących się dotychczas największym zainteresowaniem będą ogłaszane również w 2013 roku. Do tych z całą pewnością zaliczyć można działania 6.1 Paszport do eksportu, 8.1 Wspieranie działalności gospodarczej w dziedzinie gospodarki elektronicznej oraz 8.2 Wspieranie wdrażania elektronicznego biznesu typu b2b. Alokacje na poszczególne nabory nie zostały jeszcze ustalone, jednak wnioskodawcy mogą liczyć na nabory wniosków w odpowiednio I rundzie – 6.1., III rundach – 8.1, II rundach – 8.2. 
W ramach działania 6.1. PO IG o wsparcie będą mogli ubiegać się mikro, mali i średni przedsiębiorcy planujący ekspansję na nowe rynki i wzmocnienie pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa na rynkach zagranicznych. Nadal nie ma terminu ogłoszenia naboru wniosków, należy zatem na bieżąco śledzić informacje Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.
Dokładnie mogą zaplanować swoje prace przedsiębiorcy pragnący otrzymać wsparcie na e-usługi i działania z zakresu wsparcia „biznes to biznes”, gdyż znane są już nabory wniosków w ramach poszczególnych konkursów.
Działanie 8.1 to dofinansowanie w dziedzinie gospodarki elektronicznej, tj. na e-usługi, przy czym projekty te mogą obejmować wytworzenie produktów cyfrowych koniecznych do świadczenia e-usługi. Wymaganym produktem projektu kwalifikowanego do wsparcia jest przygotowanie, wdrożenie i świadczenie co najmniej jednej e-usługi. W szczególnie korzystnej sytuacji zostali postawieni przedsiębiorcy, którzy w roku złożenia wniosku o udzielenie wsparcia mają nie więcej niż 27 lat.
Przedsiębiorca, który planuje rozpoczęcie lub rozwój współpracy w oparciu o rozwiązanie elektroniczne, w szczególności przez dostosowanie własnych systemów informatycznych do systemów informatycznych przedsiębiorców, z którymi kooperuje może liczyć na dofinansowanie z działania 8.2. Projekty składane do konkursu mają umożliwiać automatyzację wymiany informacji między systemami informatycznymi współpracujących przedsiębiorców. Sposób obliczania dofinansowania zależy od statusu przedsiębiorcy, lokalizacji projektu i kategorii wydatków.

Na PROWincji – równie smakowicie

Wszystko wskazuje na to, że mikroprzedsiębiorcy z obszarów wiejskich będą mogli skorzystać w 2013 roku z kolejnej puli dotacji. Prezes ARiMR nie ogłosił jeszcze naboru wniosków, ale jak informują pracownicy instytucji, ma to uczynić w pierwszym kwartale tego roku. Termin ogłoszenia oraz warunki naboru zależne są od stanu realizacji projektów z poprzedniego naboru. Może się okazać, że tylko wybrane województwa będą mogły skorzystać z takiej formy wsparcia dla mikrusów. 

Działanie 3.1.2 Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw to szansa na uzyskanie nawet 300 tys. zł. Podstawą do określenia kwalifikowalności danego podmiotu jest posiadanie Numeru Identyfikacyjnego Producenta, który nadawany jest przez ARiMR oraz siedziba i prowadzenie działalności na obszarze wiejskim. W ramach tego działania można ubiegać się o dofinansowanie na bardzo szeroki zakres działalności – począwszy od działalności usługowej w zakresie handlu (hurtowego i detalicznego różnymi typami produktów czy towarów), prowadzenia zakładów fryzjerskich, kosmetycznych, punktów doradztwa podatkowo-księgowego, funkcjonowania obiektów krótkotrwałego zakwaterowania (hotele, pensjonaty, itp.), działalności gastronomicznej (restauracje, bary, itp.), poprzez usługi związane z oświatą (tj. punkty przedszkolne, świetlice, pozaszkolne formy edukacji, nauka języków obcych), a skończywszy na produkcji, w tym produktów spożywczych, paszy, napojów alkoholowych bezalkoholowych, tekstyliów, wyrobów z drewna i metali, maszyn i urządzeń, sprzętu sportowego i wielu innych. Podstawowym wymogiem jest stworzenie miejsc pracy.
Działanie to jest szansą także dla planujących rozpoczęcie działalności – wystarczy wyrazić chęć jej założenia i samozatrudnienia aby ubiegać się o 100 tys. zł.

Ciastko podane na innej tacy Unia Europejska wspiera przedsiębiorców nie tylko w formie bezzwrotnych dotacji. Coraz bardziej popularne stają się zwrotne formy wsparcia biznesu.
Instrumenty JEREMIE i JESSICA grają już w świadomości wielu przedsiębiorców. Kilka województw skutecznie używa tej formy wsparcia w celu kształtowania wzrostu gospodarczego i kształtowania konkurencyjności przedsiębiorstw. 

JEREMIE to inicjatywa pozadotacyjnego wsparcia mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, nastawiona na finansowanie inwestycji o zwiększonym ryzyku kredytowania. Z takiego wsparcia mogą skorzystać przede wszystkim przedsiębiorstwa znajdujące się w początkowej fazie rozwoju (tzw. startupy), które ze względu na brak historii kredytowej, czy niewystarczającą ilość zabezpieczeń mają problemy z uzyskaniem wsparcia przez instytucje komercyjne.
Podstawowym założeniem inicjatywy jest wspieranie budowy, rozbudowy przedsiębiorstw, unowocześnienie parku maszynowego, a także zwiększenie zatrudnienia.
Sektor MSP działający w województwach zachodniopomorskim, pomorskim, wielkopolskim, dolnośląskim i łódzkim może liczyć na kredyty, pożyczki i poręczenia. Od grudnia 2012 roku inicjatywa wprowadzana jest także w województwie mazowieckim, gdzie będzie do wykorzystania 61,5 mln zł na pożyczki i poręczenia dla przedsiębiorców. 

JESSICA wspiera inwestycje na terenach miejskich w pięciu województwach: wielkopolskim, zachodniopomorskim, śląskim, pomorskim oraz mazowieckim. Projekty realizowane z tego funduszu muszą łączyć funkcje publiczne i społeczne oraz wpisywać się w Lokalne Programy Rewitalizacji. Zgłaszane projekty mogą dotyczyć m.in. przebudowy budynków lub zespołu obiektów w celu spełnienia innych niż dotąd funkcji użytkowych (gospodarczych, społecznych, kulturowych), konserwacji i renowacji obiektów zabytkowych wraz z kompleksowym zagospodarowaniem w celu zachowania ich wartości historycznych, budowy obiektów usługowych w połączeniu z częścią publiczną (w tym zagospodarowanie terenu, budowa dróg dojazdowych). W montażu finansowym inwestycji pożyczka Jessica może wynieść nawet 75 proc. kosztów kwalifikowanych.
W czerwcu tego roku ma ruszyć nowy fundusz pożyczkowy, z którego wspierane będą nowo powstające firmy stawiające na innowacje. Prace prowadzone w Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości prowadzą ku wprowadzeniu do unijnego menu preferencyjnych pożyczek dla mikro lub małych przedsiębiorców posiadających umowę inwestycyjną z co najmniej jednym aniołem biznesu. Pożyczki dla startupów mają być finansowane z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka.

Katarzyna Gruda
Specjalista ds. Funduszy UE