Niewypłacalni kontrahenci są zmorą każdego przedsiębiorcy. Fakt, że nie płacą za kupione towary i usługi nie zwalnia przedsiębiorców z obowiązku regulowania zobowiązań wobec własnych dostawców oraz zapłaty VAT od dokonanej sprzedaży. W takich przypadkach warto pamiętać o uldze na złe długi, która może choć w części zrekompensować ciężar nieściągalnych wierzytelności.

Przedsiębiorcy zarejestrowani jako czynni podatnicy podatku VAT zobowiązani są odprowadzać podatek od sprzedanych towarów i usług. Nie ma przy tym znaczenia, czy należność z tytułu faktur sprzedaży została uregulowana. Tak więc przedsiębiorca, który sprzedał swoje towary lub usługi, a nie otrzymał zapłaty z tego tytułu, musi mimo to odprowadzić VAT od tej transakcji.

Ulga na złe długi stwarza przedsiębiorcom możliwość odzyskania zapłaconego VAT-u. Przedsiębiorcy, którzy borykają się z niewypłacalnymi dłużnikami, powinni pamiętać o uldze na złe długi. Nie zrekompensuje ona w całości poniesionych strat, ale może chociaż trochę złagodzić skutki niewypłacalności kontrahenta i poprawić płynność przedsiębiorstwa.

Na czym polega ulga?

Zgodnie z art. 89a ustawy o VAT: podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona.
@@

Jednak nie do wszystkich należności można zastosować ulgę na złe długi. Korekta podatku będzie dotyczyć kwot wierzytelności, które zostały odpisane jako nieściągalne lub których nieściągalność została uprawdopodobniona. Wyjaśnić tu należy, że nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, gdy nie jest ona regulowana przez 180 dni od upływu terminu jej płatności. Oznacza to, iż podatek VAT będzie można odzyskać dopiero po upływie 180 dni od terminu płatności. Jednak skorzystanie z ulgi jest obwarowane kilkoma warunkami.

Kto może skorzystać z ulgi?

1. Z ulgi na złe długi można skorzystać tylko wtedy, gdy dostawa towaru lub świadczenie usług było dokonane na rzecz podatnika, który zarówno w momencie dostawy, jak i w dniu dokonywania korekty jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT.

2. Odbiorca towaru lub usługi, w momencie dostawy, nie może być w trakcie postępowania upadłościowego lub likwidacji. W takiej sytuacji przedsiębiorca powinien być świadom, jakie ryzyko ponosi.

3. Ulga na złe długi dotyczy tylko tych wierzytelności, które zostały wykazane w deklaracji jako obrót opodatkowany i od których został odprowadzony podatek należny. W przypadku, gdy przedsiębiorca zbył zagrożone wierzytelności, nie może skorzystać z ulgi na złe długi.

4. Podatnik może skorzystać z ulgi przed upływem okresu dwóch lat, licząc od końca roku, w którym została wystawiona faktura dokumentująca wierzytelność. Po upływie tego czasu skorzystania z ulgi na złe długi jest niemożliwe.

5. Kolejnym warunkiem skorzystania z ulgi na złe długi jest posiadanie potwierdzenia o zawiadomieniu dłużnika o takim zamiarze. Tu mogą pojawić się pewne trudności, gdyż dłużnik nie będzie witał listonosza z otwartymi ramionami. Skorzystanie przez przedsiębiorcę z ulgi rodzi bowiem pewne konsekwencje po stronie dłużnika.
Jeżeli nie ureguluje on należności w terminie 14 dni od dnia otrzymania tego zawiadomienia, zobowiązany jest do zrobienia korekty deklaracji za okres, w którym dokonał odliczenia podatku z tytułu faktur zakupowych. Korekta ta będzie polegać na pomniejszeniu podatku naliczonego lub, w przypadku jego braku, na powiększeniu kwoty podatku należnego o kwotę podatku wynikającą z nieuregulowanych faktur.

Oba wyjścia oznaczają dla niego koszt. Tak więc aby nie płacić podatku, dłużnik może celowo uchylać się od odbioru zawiadomienia. Nie uchroni go to jednak od konieczności dokonania korekty.

Zgodnie z ordynacją podatkową, jeżeli adresat odmawia przyjęcia pisma, uznaje się je za doręczone. Również fakt niezastania adresata przez listonosza nie stanowi przeszkody w skorzystaniu z ulgi na złe długi. Może ją jedynie odwlec w czasie o 14 dni, bowiem tyle czasu pismo czeka na adresata w placówce poczty. Po upływie tego terminu pismo uznaje się za doręczone.

Adam Bujalski, księgowy Tax Care