1. Z jakimi problemami, specyficznymi dla regionu, borykają się lokalne MSP?Problemy Mazowsza nie odbiegają zasadniczo od tych, z którymi muszą się dzisiaj mierzyć mieszkańcy innych regionów kraju. Względną przewagę i korzyści Mazowsza, które niesie stołeczność, niweluje dość skutecznie kontrowersyjne „janosikowe”. Aktualnie Mazowszu nie starcza środków na realizację niektórych podstawowych inwestycji infrastrukturalnych, ważnych nie tylko dla regionu, ale i dla całego kraju.
Problemy, wymieniane jednym tchem przez przedsiębiorców z sektora MSP na Mazowszu, są takie same, jak na Wybrzeżu, na ¦ląsku, czy na tzw. ¦cianie Wschodniej. Należą do nich m.in.:
- Nadmierna biurokracja. W najnowszych rankingach Banku ¦wiatowego Polska awansowała co prawda od poprzednich notowań z 62. na na 55. pozycję, jeśli chodzi o łatwość prowadzenia interesów, ale też znalazła się aż na 124. miejscu w kategorii oceniającej łatwość zakładania firm, jak również na skandalicznie odległym – 167. miejscu, jeśli chodzi o procedury uzyskiwania pozwoleń budowlanych, wśród 185 krajów objętych badaniami. Przewlekłość procesu zdobywania pozwoleń budowlanych budzi największe oburzenie, zwłaszcza że stosowane procedury wcale nie przyczyniają się ani do poprawy ładu przestrzennego, ani do podniesienia estetyki krajobrazu.
- Fiskalizm, skomplikowany system podatkowy. Według cytowanego raportu Banku ¦wiatowego, Polska znalazła się na 114. miejscu, jeśli chodzi o ocenę systemu poboru podatków.
- Poziom korupcji. Według analizy organizacji Transparency International, tzw. indeks percepcji korupcji osiągnął w Polsce w 2011 poziom 5,5 pkt, co plasuje Polskę na 41. pozycji wśród 183 ocenianych krajów. Kraje skandynawskie, pozostające od lat w czołówce klasyfikacji, osiągają wskaźniki na poziomie powyżej 9 pkt.
- Brak pracowników o odpowiednich kwalifikacjach, przy jednoczesnym wysokim poziomie bezrobocia (niższym, niż w sąsiednich regionach, ale zawsze). Tu punkt widzenia pracodawców skarżących się na niedostateczną jakość pracy i roszczeniowość jest oczywiście odmienny od stanowiska pracowników.
- Stosunkowo małe zainteresowanie internacjonalizacją działalności gospodarczej wśród przedsiębiorców z sektora MSP.
2. Jak można ocenić zainteresowanie w regionie programami pomocowymi? A jak ofertą Agencji? Które produkty cieszyły się największym zainteresowaniem? Jak rozkładały się procentowo nakłady na technologię, infrastrukturę, edukację?
W latach 2007-2013, w okresie wdrażania Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (PO IG), założona przez Mazowiecką Izbę Rzemiosła i Przedsiębiorczości przed ponad 20 laty Fundacja MSP, działająca jako RIF Mazowsze, oceniła 9 812 wniosków, z czego do końca 2013 r. dofinansowanie uzyska 3 006 projektów, na łączną kwotę 2 391,1 mln zł.
Do najbardziej popularnych należy działanie 8.1 Wsparcie działalności gospodarczej w dziedzinie gospodarki elektronicznej (maksymalna kwota dofinansowania zmieniała się w okresie programowania i aktualnie wynosi 600 000 zł). RIF oceniła 4 414 projektów, z których do końca 2013 dofinansowanie uzyska 859 wniosków (niespełna 20 proc. zgłoszeń), na łączną wartość 447,6 mln zł (18,7 proc. ogółu rozdysponowanych środków, ponad 520 tys. zł wsparcia średnio na każdy projekt).
Kolejnym programem cieszącym się dużym zainteresowaniem beneficjentów jest działanie 4.4 Nowe inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym, z maksymalną kwotą dofinansowania projektu do 160 mln zł, jednak nie mniejszą niż 8 mln zł.
Do RIF Mazowsze zgłoszono 178 projektów, z czego do końca 2013 roku dofinansowanie otrzyma 88 przedsięwzięć (niemal 50 proc. zgłoszeń), na łączną kwotę 852,5 mln zł (35,6 proc. ogólnej kwoty wydatkowanych środków, średnio blisko 10 mln zł na projekt).
Popularne jest także działanie 6.1 „Paszport do eksportu”, gdzie dofinansowanie udzielane jest na wsparcie proeksportowej orientacji przedsiębiorstw. Maksymalna kwota dofinansowania na jeden projekt stanowi równowartość 100 tys. EUR, przy czym refundacji podlega 75 proc. kosztów kwalifikowanych. Spośród 2 162 wniosków dofinansowanie uzyskało 1 053 projektów (blisko 50 proc. zgłoszonych aplikacji), na łączną sumę 125,8 mln zł (5,3 proc. ogółu funduszy rozdysponowanych przez RIF Mazowsze, ok. 120 tys. zł średnio na każdy projekt).
Wielu przedsiębiorców wybiera w ramach PO IG działanie 8.2 Wspieranie wdrażania elektronicznego biznesu typu B2B. RIF Mazowsze oceniła 1 787 wniosków, z czego 824 projekty (46 proc. zgłoszeń) otrzymają do końca 2013 dofinansowanie na łączną kwotę 477,2 mln zł (20,0 proc. funduszy, blisko 580 tys. zł na projekt).
3. Jakie są pomysły na wspieranie MSP w regionie?
Część odpowiedzi na te pytania zawarta została w diagnozie przedstawionej w pytaniu pierwszym. Misją takich organizacji samorządu gospodarczego, jak MIRiP, działająca w otoczeniu biznesu, jest nieustanne czuwanie i śledzenie kierunków stanowienia prawa gospodarczego i zapobieganie jego erozji, poprzez konsultacje w środowisku MSP i opiniowanie projektowanych aktów prawnych oraz wskazywanie obszarów najpilniej wymagających harmonizacji i odbiurokratyzowania.
4. Kończy się perspektywa finansowa 2007-2013. Jakie pieniądze wydatkował region?
Jednym z ważnych zadań MIRiP jest także współorganizowanie edukacji zawodowej. Izba, reprezentująca środowisko rzemiosła i drobnej przedsiębiorczości na Mazowszu, ma w tym zakresie wieloletnie doświadczenia, oparte na tradycyjnym modelu teoretycznej i praktycznej edukacji od mistrza, poprzez czeladnika, do ucznia.
5. Przed nami nowa perspektywa i nowa pula do podziału. Jakie są priorytety – czego potrzebują lokalne MSP, a czego lokalne otoczenie biznesu?
W nowej perspektywie finansowej priorytetowego znaczenia nabiera skuteczne otwieranie sektora MSP na innowacje. Oczywiście procesy opracowania i wdrażania innowacji inaczej wyglądają w dużych firmach produkcyjnych, inaczej w inkubatorach akademickich, a jeszcze inaczej w rzemiośle, ukierunkowanym na świadczenie tradycyjnych usług, gdzie o wielkie, epokowe innowacje raczej trudno. Mając na względzie to zróżnicowanie, MIRiP, wraz z Rzemieślniczym Domem Towarowym (RDT), powołała do życia Centrum Rozwoju Przedsiębiorczości, Innowacji i Technologii (CRPIiT). Jedną z przygotowywanych przez Centrum usług na rzecz przedsiębiorców i instytucji otoczenia biznesu z Mazowsza i nie tylko będzie platforma internetowa, zwana roboczo „generatorem pomysłów innowacyjnych”. Generator, dostępny dla wszystkich, będzie integrował bazy danych:
- o ponad 2 500 instytucji i organizacji, zajmujących się w Polsce szeroko rozumianymi innowacjami;
- o dostępnych ofertach innowacyjnych produktów, usług, metod zarządzania, itd., zasilanej przez ww. instytucje;
- o firmach/innowatorach, zainteresowanych pozyskaniem kapitału na sfinansowanie własnych projektów rozwojowych;
- o inwestorach poszukujących atrakcyjnych projektów inwestycyjnych (fundusze kapitałowe typu venture capital, „aniołowie biznesu”);
- o dostępnych w Polsce środkach z funduszy UE, w ramach instrumentów wspierania rozwoju przedsiębiorczości i innowacyjności, a także o środkach z rynku kapitałowego;
- o regulacjach prawnych odnoszących się do ochrony własności intelektualnej oraz podmiotach świadczących usługi ochronne i doradcze w ww. zakresie.
Ułatwienie dostępu do informacji i fachowe doradztwo specjalistów-konsultantów zatrudnionych w utworzonej przez MIRiP Fundacji Małych i ¦rednich Przedsiębiorstw oraz prowadzomym przez nią Punkcie Konsultacyjnym, koordynującycm sieć PK KSU na Mazowszu, stanowi aktualną ofertę naszych organizacji, kierowaną do rzemiosła i sektora MSP.
