Na przykładzie lokali gastronomicznych, przedszkoli i salonów kosmetycznych, zasygnalizuję najważniejsze kwestie techniczne, które należy wziąć pod uwagę, wybierając lokal celem prowadzenia w nim określonej działalności gospodarczej.

Lokale gastronomiczne

W przypadku lokali gastronomicznych należy przede wszystkim pamiętać o tym, że wysokość pomieszczeń w takim lokalu musi wynosić minimum 3,3 m w kuchni i pomieszczeniach produkcyjnych służących do pracy, w których występują czynniki uciążliwe dla zdrowia, natomiast w częściach higieniczno-sanitarnych minimum 2,5 m.

Przepisy dopuszczają co prawda możliwość obniżenia pomieszczeń, w których wysokość powinna wynosić co najmniej 3,3 m, do wysokości nie mniejszej niż 2,5 m, ale jedynie w przypadku zastosowania wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej lub klimatyzacji oraz pod warunkiem uzyskania zgody państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.

Kluczową kwestią jest także konieczność zapewnienia w lokalu gastronomicznym zarówno ciepłej, jak i zimnej bieżącej wody. Każdy natrysk, zlew lub umywalka, powinien mieć indywidualną lub centralną instalację ciepłej wody. Zakładając lokal gastronomiczny, należy liczyć się z tym, że potrzebnych będzie co najmniej kilka różnych zlewów, ze względu na fakt, że różne czynności w procesie przygotowania i obróbki jedzenia, muszą być prowadzone w oddzielnych miejscach. Należy przeznaczyć również miejsce na umywalki, które mają służyć wyłącznie do mycia rąk.

Nie wolno zapomnieć o tym, że wszystkie pomieszczenia w lokalu gastronomicznym powinny mieć zapewnioną, co najmniej grawitacyjną wentylację, stosownie do ich przeznaczenia. Wyjątek stanowią toalety, które muszą zostać wyposażone w wentylację mechaniczną. Istnieje również wymóg, że w pomieszczeniach, w których ze względów użytkowych, higienicznych lub zdrowotnych, gdzie konieczne jest utrzymanie odpowiednich parametrów powietrza wewnętrznego, konieczne jest zamontowanie klimatyzacji.

Lokal, w którym ma być prowadzona działalność gastronomiczna, powinien mieć zapewnioną dostateczną ilość oświetlenia dziennego, stosownie do jego przeznaczenia, kształtu i wielkości. Szczegółowe wytyczne w tej kwestii nakładają obowiązek, aby stosunek powierzchni okien w lokalu, liczonej w świetle ościeżnic, do powierzchni podłogi wynosił co najmniej 1:8.

Również kuchnia w lokalu gastronomicznym, jako pomieszczeniu stałej pracy, powinna mieć zapewniony dostęp do światła dziennego. Kwestią problematyczną jest więc umieszczanie kuchni w piwnicy, ze względu na fakt, że aby móc zastosować w niej jedynie sztuczne oświetlenie, wymagana jest zgoda właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.

Zatwierdzenie lokalu odbywa się przez przeprowadzenie kontroli sanepidu, w której trakcie lokal sprawdzany jest pod kątem warunków technicznych, jakie powinny spełniać lokale gastronomiczne. Zostały one wskazane w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2022, poz.1225).

Warto również zapoznać się z ustawą z 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. z 2020, poz. 2021) oraz rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającym ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującym europejski urząd ds. bezpieczeństwa żywności oraz ustanawiającym procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności, jak również rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych, w związku z koniecznością zatwierdzenia i wpisu zakładu do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli żywności Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Przedszkola

Osoby, które chcą założyć przedszkole, powinny wziąć pod uwagę, że lokal przeznaczony na taki cel powinien być usytuowany w samodzielnym budynku wolnostojącym, wydzielonej części parteru budynku mieszkalnego lub mieszkalno-usługowego, który posiada niezależne wejście albo w wydzielonej części szkoły z osobnym wejściem do części przedszkolnej.

W odniesieniu do wymogów technicznych, jakie powinien spełniać lokal przeznaczony na przedszkole, w pierwszej kolejności należy wskazać, że wysokość pomieszczeń musi wynosić co najmniej 3 m, natomiast poziom podłogi musi się znajdować co najmniej 0,3 m powyżej terenu urządzonego przy budynku. Nie wolno zapomnieć także o tym, że maksymalna wysokość stopni na schodach w przedszkolu nie może przekraczać 15 cm.

Dodatkowo lokal powinien mieć także zapewnioną dostateczną ilość oświetlenia dziennego. Tak jak w przypadku lokalu gastronomicznego stosunek powierzchni okien w przedszkolu, liczonej w świetle ościeżnic, do powierzchni podłogi powinien wynosić co najmniej 1:8.

Wszystkie pomieszczenia w lokalu powinny mieć także zapewnioną wentylację, stosownie do ich przeznaczenia. Dodatkowo w pomieszczeniach, w których ze względów użytkowych, higienicznych lub zdrowotnych konieczne jest utrzymanie odpowiednich parametrów powietrza wewnętrznego, powinna być zamontowana klimatyzacja.

Zarówno wentylacja, jak i klimatyzacja powinny zapewnić odpowiednią jakość środowiska wewnętrznego, w tym szczególnie wielkość wymiany powietrza i jego czystość. W przypadku lokalu przeznaczonego na przedszkole należy także przewidzieć możliwość korzystania przez dzieci z placu zabaw własnego lub dostępnego w najbliżej okolicy.

W tym miejscu należy wskazać, że regulacje dotyczące wymagań stawianym lokalom przeznaczonym na żłobek i lokalom przeznaczonym na przedszkole, znajdują się w innych aktach prawnych i różnią się od siebie. W odniesieniu do żłobków należy zapoznać się z ustawą z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz.U. 2022, poz. 1324), a w przypadku przedszkoli z ustawą z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. 2021 poz. 1082) oraz z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2017 r. w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich działania (Dz.U. 2022, poz. 1520).

Zarówno w przypadku lokali przeznaczonych na żłobek, jak i na przedszkole, kluczowe jest także rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2022, poz.1225).

Salon kosmetyczny

Do 2012 r. obowiązywało rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań sanitarnych, jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej (Dz.U. 2004 nr 31 poz. 273 z późn. zm.). Akt ten został uchylony i do dzisiaj nie zostało uchwalone nowe rozporządzenie, który regulowałoby kwestie wymogów sanitarnych, jakie powinny spełniać salony kosmetyczne. Wobec braku nowej regulacji pozostaje opieranie się na postanowieniach uchylonego rozporządzenia oraz praktyce sanepidu właściwego dla miejsca prowadzonej działalności gospodarczej.

Gdy chcemy otworzyć salon kosmetyczny, należy przeanalizować również m.in. rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2022, poz.1225), ustawę z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U. 2022, poz. 1657), ustawę z dnia 9 października 2015 r. o produktach biobójczych (Dz.U. z 2021, poz. 24), ustawę z dnia 4 października 2018 r. o produktach kosmetycznych (Dz.U. 2018, poz. 2227), rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 października 2017 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi (Dz.U. z 2017, poz. 1975).

Podsumowanie

Najemcy lokali usługowych, przed zawarciem umowy najmu, powinni sprawdzić szczegółowe wytyczne w zakresie wymogów technicznych, które potencjalnie musi spełniać pomieszczenie przeznaczone dla celów danej działalności. Pozwoli to najemcom na odpowiednie przygotowanie się do kontroli sanepidu i w konsekwencji na szybkie uzyskanie niezbędnych do prowadzenia działalności decyzji administracyjnych czy wpisów. Możliwe będzie także uniknięcie dodatkowych kosztów związanych z koniecznością wprowadzania zmian w lokalu tuż przed jego otwarciem.

Autorka: radca prawny, wspólnik w JKM Kancelaria Radców Prawnych Jarzec-Koślacz Miśkiewicz s.c. Specjalizuje się w prawie nieruchomości, kosmetycznym i administracyjnym. Doradza deweloperom i wspólnotom mieszkaniowym, producentom kosmetyków, przedszkolom i żłobkom