Jak wskazują dane z raportu „Polak Inwestor 2022”, 39 proc. Polaków inwestuje, aby zachować spokój o finanse na niedaleką przyszłość. Taki sam odsetek chce ochronić swoje środki przed inflacją. Kolejne miejsca wśród najpopularniejszych inwestycyjnych motywatorów zajęły dywersyfikacja źródeł przychodu (36 proc.) i spokój o finanse na emeryturę (35 proc.).

Popularność kryptowalut

Choć w ciągu ostatnich miesięcy rynek kryptowalut osiągał spore spadki, wiele osób mocno wierzy, że Bitcoina i inne cyfrowe coiny czeka świetlana przyszłość. Aż 39 proc. inwestorów, zapytanych o rodzaj posiadanych w portfelu aktywów wskazało na kryptowaluty. Wirtualna waluta wygrała więc z obligacjami skarbowymi (32 proc.), jednostkami funduszy (32 proc.), edukacją własną (31 proc.) i Indywidualnymi Kontami Emerytalnymi (31 proc.). Jeśli planujesz ulokować swój kapitał w popularnych krypto lub już obracasz wirtualną walutą, dowiedz się, jakie są zasady opodatkowania takich transakcji.

Opodatkowanie transakcji kryptowalutowych

Od 2019 r. rozliczenie zysków z Bitcoina, Ethereum i innych kryptowalut odbywa się na innych zasadach niż w latach wcześniejszych. Zyski z odpłatnego zbycia walut wirtualnych rozlicza się bowiem jako dochody z kapitałów pieniężnych. Należy więc uwzględnić je rocznym zeznaniu podatkowym PIT. Stawka opodatkowania dochodu (przychodu pomniejszonego o koszty), podobnie jak w przypadku zysków lokat, akcji czy innych papierów wartościowych wynosi 19 proc. – bez prawa do dokonywania odliczeń i korzystania z ulg.

Rozliczanie kryptowalut – PIT-38

Przychody i koszty poniesione z tytułu transakcji kryptowalutami należy rozliczyć nie po każdej transakcji, lecz raz w roku – w deklaracji podatkowej na formularzu PIT-38 w sekcji E.
Wypełniając formularz:

• w polu 34 wpisz sumę przychodów z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej uzyskanych w roku, kalendarzowym, którego dotyczy rozliczenie,
• w polu 35 wpisz sumę kosztów, jakie poniosłeś w związku z zakupem i zbyciem kryptowalut w roku, kalendarzowym, którego dotyczy rozliczenie,
• w polu 36 wskaż kwotę z poz. 38 zeznania PIT-38 złożonego za poprzedni rok kalendarzowy – koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 14 ustawy poniesione w latach ubiegłych, których nie odliczyłeś od przychodów uzyskanych przed 1 stycznia 2021 r.;
• w polu 37 wpisz dochód, w przypadku, gdy wystąpi nadwyżka przychodu uzyskanego w roku podatkowym nad kosztami uzyskania przychodów poniesionych w roku podatkowym oraz poniesionych w latach ubiegłych, które nie zostały odliczone przed 1 stycznia 2021 r.;
• w polu 38 wpisz kwotę kosztów uzyskania przychodów, które nie zostały potrącone od przychodów uzyskanych w roku kalendarzowym, którego dotyczy rozliczenie. r. Kwotę tę wpiszesz w zeznaniu podatkowym PIT-38 składanym za kolejny rok podatkowy.

Roczne zeznanie PIT musisz złożyć nie tylko w sytuacji, kiedy osiągnąłeś zysk ze sprzedaży kryptowanuty, ale także wtedy, kiedy nie osiągnąłeś przychodu lub kiedy poniosłeś wydatki na zakup wirtualnej waluty w kwocie przewyższającej przychód. Nadwyżka kosztów powiększy koszty z tytułu zbycia krypto w kolejnym roku podatkowym. Wypełniając deklarację, pamiętaj o tym, że przychodów z kryptowalut i kosztów ich nabycia nie możesz sumować z przychodami i kosztami dotyczącymi innych kapitałów pieniężnych, np. akcji czy obligacji. Sumę podatku wynikającą z deklaracji możesz jednak uiścić jednym przelewem.

Ważne: jeśli prowadzisz działalność gospodarczą i realizujesz transakcje na rynku kryptowalut, nie możesz rozliczyć należnego z tytułu zysku podatku w ramach działalności. Zyski z działalności powinieneś rozliczyć według określonej stawki opodatkowania, a te uzyskiwane z kryptowalut — poprzez deklarację PIT-38.

Jak definiować wysokość przychodu z kryptowalut?

Przychód z kryptowalut może przyjmować formę:

• środków pieniężnych (po przeliczeniu na złotówki po średnim kursie NBP z dnia roboczego poprzedzającego datę uzyskania przychodu) uzyskanych z tytułu sprzedaży kryptowanuty na giełdzie, w kantorze lub na wolnym rynku;
• wartości świadczenia, towaru lub prawa majątkowego, jakie w zamian za kryptowanuty otrzymasz w wymianie barterowej.

Ważne: sytuacja dokonania wymiany pomiędzy różnymi wirtualnymi walutami, w kontekście podatku dochodowego pozostaje neutralna.

Jak definiować koszty kryptowalut?

Przychód obniżają wydatki bezpośrednie związane z nabyciem wirtualnej waluty:

• koszty nabycia kryptowalut na giełdzie, w kantorze lub na wolnym rynku;
• koszty związane ze zbyciem kryptowalut, np. prowizja pobierana przez giełdę czy brokera.

Pamiętaj, że abyś mógł odliczyć wydatki z tytułu nabycia lub zbycia kryptowalut, powinny być one udokumentowane.

Jeśli zajmujesz się miningiem, czyli wykopywaniem wirtualnej waluty, jako kosztów uzyskania przychodu nie uznasz wydatków poniesionych na:

• kupno niezbędnego do kopania sprzętu,
• energię elektryczną, którą zasili „koparki”,
• kupno abonamentów na giełdzie walut,
• kupno programów do obsługi koparki.

Czy da się uniknąć podatku od zysku z kryptowalut?

Tak jak wspomnieliśmy wcześniej, sytuacja dokonania wymiany pomiędzy różnymi wirtualnymi walutami, w kontekście podatku dochodowego pozostaje neutralna. Transakcje sprowadzające się do wymiany jednej kryptowanuty na inną nie rodzą więc obowiązku podatkowego. Wielu inwestorów, którzy chcą wycofać środki z określonych kryptowalut, kieruje je w stronę stablecoinów - wirtualnych walut, których wartość jest odporna na wahania kursowe i trwale powiązania z wartością tradycyjnych walut lub kruszców. Jeśli wymienisz kryptowalutę na stablecoina, nie wycofasz środków z giełdy (więc nie będziesz podlegał obowiązkowi podatkowemu). Zamienisz jednak zainwestowaną w krypto kwotę na stabilne wirtualne monety, które pozwolą uniknąć ryzyka ewentualnych wahań kursowych, a co za tym idzie — także strat.

Alternatywa dla tranderów: portfel korporacyjny cypryjskiej spółki

Nie ulega wątpliwości, że polski system podatkowy nie ułatwia życia inwestorom realizującym transakcje kryptowalutami, a wysokie obciążenia podatkowe nie zachęcą do inwestowania w Polsce. Na chwilę obecną roszwiązaniami, które kancalerie optymalizacji podatkowej proponują swoim klientom to kierunek cypryjski.

Wielu traderów handluje więc na giełdach, korzystając z portfela korporacyjnego założonego na spółkę cypryjską. Przychody spółki można reinwestować w inne firmy, projekty, nie płacąc wówczas żadnego podatku lub wypłacać sobie zyski po opłaceniu 12,5 proc. Cypr umożliwia także wypłatę środków bez konieczności płacenia podatku osobom, które posiadają już wypracowane zyski z giełdy.

Uzyskując status Non-Dom, czyli rezydenturę na Cyprze, można dokonać wypłaty środków, które wypracowane zostały przez nabyciem statusu rezydenta przez daną osobę. Jest to korzystne rozwiązanie dla osób ze znacznym zyskiem z giełdy, który potrzebują wypłacić jak najkorzystniej podatkowo. Raz uzyskany status Non-Dom pozwala na korzystanie z nieopodatkowanych zysków przez 17 lat.

Autorka: dyrektor zarządzająca Admiral Tax oraz Admiral Private