Idąc tym tropem, żadna organizacja nie jest gotowa do wprowadzenia systemu, jeśli nie był starannie przygotowywany przez odpowiedni okres, co ma być gwarantem jego jakości. Tutaj dochodzimy do pierwszego dość istotnego wniosku – systemu BHP nie można zaimplementować z dnia nadzień. Jest to proces, który nie tyle powoduje dojrzewanie do wdrożenia systemu, ile wspólną, systematyczną pracą buduje ten system na podstawie istniejących procesów.
Wynika z tego drugi istotny wniosek – system BHP powinien odzwierciedlać realne działania na terenie zakładu pracy i wcale nie musi być silnie rozbudowany, może na początku obejmować podstawowe procesy, jak choćby przepływ informacji o wypadkach i zdarzeniach potencjalnie wypadkowych.
Trzeci wniosek, którego trzeba mieć świadomość, to posiadanie wizji systemu, jako zakończonego procesu oraz świadomość konieczności regularnych przeglądów systemu i jego modyfikacji do zaistniałych potrzeb.
Korzyści z systemu BHP?
Jako jedną z podstawowych należy wymienić zmniejszenie ilości wypadków przy pracy, co ma bezpośrednie przełożenie na zdrowie i życie pracowników oraz na koszty pracodawcy ponoszone w związku z wypadkami. ¯eby nie być gołosłownym, można tu przytoczyć, że w 2019 r. poszkodowanych w wypadkach przy pracy było 83 205 osób, a wypadki spowodowały szkody materialne i czasu pracy w wysokości 85.816.400 zł.
W 2020 r. średni koszty wypadku przy pracy dla pracodawcy zatrudniającego powyżej 250 osób to 87.528 zł2. Ponadto za zmniejszeniem ilości wypadków kryją się takie działania jak:
- systematyczna diagnoza i analiza ryzyk – np. opisanie procesu kto, kiedy i jakim sposobem szacuje ryzyka związane z zamontowaniem nowej maszyny w zakładzie oraz kogo należy z ryzykiem zapoznać i jakie działania należy dalej podjąć,
- stałe i rzetelne przeciwdziałanie ryzykom obejmujące m.in.: techniczne i organizacyjne niwelowanie zagrożeń – np. opisanie procesu oznaczania miejsc niebezpiecznych (kto, jak często, jakim znakiem), odpowiedni dobór i dystrybucję środków ochrony indywidualnej dla pracowników np. jak i kiedy prowadzić analizę prawidłowości doboru SOI, kto i kiedy dystrybuuje SOI, kto i kiedy zajmuje się
- logistyką zewnętrzną (w tym zamawianiem SOI).
Powyższy przykład działań stanowi wycinek większego systemu, ale i wprawne oko doświadczonych inspektorów BHP, kierowników produkcji czy samych pracodawców może zwróci uwagę, że podane przykłady nie stanowią novum, jednak nowością będzie precyzyjne przeanalizowanie, rozplanowanie i zapisanie poszczególnych procesów co powoduje, że wątpliwości pojawiają się w marginalnych przypadkach, a wszystkie osoby zaangażowane w proces wiedzą co robić.
Wizja sukcesu i sukcesywność działań
Wizja celu oraz sukcesywność działań pozwala osiągać bardzo dobre rezultaty. Przykładem może być grupa zrzeszająca obecnie kilkanaście zakładów produkcyjnych w kraju. Zakłady te nie wymieniały między sobą informacji pomimo faktu, że są do siebie bardzo podobne (identyczne procesy, zbliżona infrastruktura) – istniejące tam struktury BHP działały wyłącznie w obrębie swojego zakładu. Pierwszym krokiem tworzenia systemu był kompleksowy audyt, a zanim określenie harmonogramu prac.
Wystarczyło postawić w pierwszym etapie na unifikację dokumentacji i przepływu informacji a pierwszy rok przyniósł 18 proc. spadek liczby wypadków przy pracy w całej grupie (przy zatrudnieniu 1.200 pracowników). Kolejne półtora roku i praca w poszczególnych obszarach spowodowała spadek wypadków przy pracy o 65 proc. w stosunku do poziomu sprzed podjęcia aktywności na polu budowania systemu BHP, co przełożyło się na około 70.000 zł oszczędności tylko z tytułu absencji pracowników (absencja z powodu wypadków przy pracy stanowi zaledwie 1,53 proc.4 sumy kosztów wypadku przy pracy).
Grupa w związku z uporządkowaniem swoich procesów i wprowadzeniem nowych, przemyślanych rozwiązań uzyskała kolejne certyfikaty i kontakty przekładające się na dalszy rozwój. Innym przykładem jest spory post państwowy zakład produkcyjny przejęty w prywatne ręce, w którym rok pracy w absolutnie podstawowym zakresie porządkującym dokumentację i szkolenia przyniósł 50-proc.3 spadek wypadków przy pracy przy zatrudnieniu na poziomie 3.000 pracowników.
Przytoczone przykłady pokazują, że nie taki diabeł straszny, a korzyści płynące z wprowadzenia systemu BHP są co najmniej wymierne dla pracodawcy, poszczególnych pracowników, jak i całego społeczeństwa.
