Liczne protesty i naciski ze strony środowiska przedsiębiorców skłoniły rząd do wprowadzenia m.in. ulgi dla klasy średniej. Jej głównym celem jest zrekompensowanie podatnikom odebranie prawa do odliczenia 9 proc. składki zdrowotnej od podatku oraz innych ulg podatkowych.
Dwie drogi uniknięcia strat finansowych
Mimo rządowych prób wyrównania przedsiębiorcom przyszłych strat, wielu z nich zaczęło poszukiwać na własną rękę skutecznych, alternatywnych rozwiązań, pozwalających uniknąć konsekwencji finansowych wprowadzenia nowych przepisów lub pozwalających przynajmniej zminimalizować przyszłe obciążenia publiczno-prawne.
Zmiany szczególnie mocno „odczują” osoby prowadzące jednoosobowe firmy (tzw. JDG). Według ekspertów ciekawym pomysłem dla tej formy działalności jest możliwość skorzystania z tzw. estońskiego CIT, którego warunki zostaną złagodzone, uproszczone i rozszerzone. Mowa tu o formie podatku dochodowego od osób prawnych, różniącym się od tradycyjnych form momentem powstania obowiązku płacenia podatku. Nie płacimy podatku CIT tak długo, jak zysk pozostaje w firmie i jest przeznaczany na inwestycje w rozwój biznesu.
Drugim, równie ciekawym wariantem może być przekształcenie jednoosobowej działalności w spółkę kapitałową, głównie w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
W odróżnieniu od jednoosobowej działalności gospodarczej, gdzie to właściciele odpowiadają swoim majątkiem prywatnym bez żadnej granicy górnej, za zobowiązania spółki co do zasady odpowiada sama spółka. W niektórych przypadkach odpowiedzialność mogą ponosić wspólnicy do wysokości wniesionego wkładu.
Co równie istotne, w spółkach kapitałowych – jednak co najmniej dwuosobowych – wspólnicy są zwolnieni z płacenia ZUS – w tym również ubezpieczenia zdrowotnego, dlatego przy chęci wdrożenia takiego rozwiązania warto zadbać o to, by wspólników było co najmniej dwóch.
Lista korzyści wynikająca z posiadania spółki z o.o. jest oczywiście dłuższa i obejmuje m.in.: większe możliwości kredytowania, większą wiarygodność rynkową czy preferencyjną stawkę podatku CIT – 9 proc.
Ogólnie rzecz biorąc, spółka z o.o. jest szczególnie interesującą opcją dla tych przedsiębiorców, którzy mają przychody poniżej równowartości 2 mln euro rocznie. Spółki o takich bowiem przychodach korzystać mogą z obniżonej, 9-proc. stawki CIT.
Oczywiście w przypadku założenia spółki pojawi się problem podwójnego opodatkowania. Oznacza to, że najpierw podatek zapłaci spółka, a następnie właściciel spółki, otrzymując od spółki dywidendę. Mimo wszystko nadal będzie to jednak korzystniejsze niż rozliczanie liniowo jednoosobowej działalności po wprowadzeniu Polskiego £adu.
Rośnie proceder likwidacji jednoosobowych firm
Biorąc pod lupę ostatnie dane CEiDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej), łatwo wysnuć tezę, że obecne otoczenie gospodarcze, skażone pandemią koronawirusa oraz niekorzystnymi regulacjami prawnymi, skutecznie zniechęciło rodzime, jednoosobowe firmy do prowadzenia działalności.
Okazuje się bowiem, ze w pierwszym półroczu tego roku JDG złożyły do CEIDG aż 82,9 tys. wniosków o likwidację działalności, co oznacza, że codziennie zamykały się 392 firmy. Co bardziej istotne, uzyskany wynik jest aż o 12 tys. wyższy (wzrost o 18 proc.) niż w pierwszych dwóch kwartałach 2020 r., gdzie swoje żniwa zbierał covidowy lockdown oraz obostrzenia i ograniczenia sanitarne umożliwiające funkcjonowanie wielu branż.
Co ciekawe, w 2019 r. było jeszcze więcej likwidacji – w analogicznym okresie złożono 84,1 tys. wniosków. Nie można jednoznacznie ocenić, w jakim stopniu Polski £ad i jego założenia wpłynęły na tegoroczną statystykę związaną z likwidacjami jednoosobowych firm. W ostatnich miesiącach przedsiębiorcy mierzyli się bowiem z wieloma różnymi wyzwaniami i barierami rozwoju.
Część z nich mogła podjąć decyzję o rezygnacji z tej formy działalności przez brak perspektyw powrotu do rzeczywistości gospodarczej sprzed okresu pandemii, a niekorzystne dla nich, zapisane w Polskim £adzie, nowe regulacje podatkowe mogły dodatkowo „przelać czarę goryczy”.
Warto również pamiętać o tym, że wielu właścicieli utrzymywało nierentowne biznesy i odliczało tylko dni do okresu, po którym nie będą musieli zwracać otrzymanych z tarcz antykryzysowych środków, a ten czas przecież właśnie się skończył. Jest zatem wielce prawdopodobne, że wielu przedsiębiorców zdecydowało się zamknąć lub zawiesić działalność w CEIDG, po czym rozpoczęło proces rejestracji spółki w KRS, minimalizując w ten sposób straty z tytułu niekorzystnych regulacji.
Kolejnym czynnikiem rynkowym, mogącym mieć wpływ na wzrost skali likwidacji JDG, jest rosnąca chęć pracodawców do zatrudniania osób na etat kosztem współpracy z osobami na tzw. samozatrudnieniu, co umożliwia ewentualny udział takiej firmy w kolejnych tzw. tarczach antykryzysowych rządu – w razie przeciągających się problemów z pandemią koronawirusa.
Warto również nadmienić, że o ile w przypadku likwidacji jednoosobowej firmy mieliśmy do czynienia ze sporymi wzrostami, to w przypadku zawieszenia tej formy działalności odnotowano w rejestrze CEIDG spore spadki (rok do roku). Uzyskany wynik – 115,6 tys. wniosków jest bowiem niższy o 19,2 proc. od zeszłorocznego (143,1 tys. wniosków).
Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z prognozowanym, rekordowym wynikiem
Za teorią związaną z przekształcaniem jednoosobowej działalności w spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przemawiają również dane Centralnego Ośrodka Informacji Gospodarczej. Jak wynika z najnowszego raportu COIG, w okresie od stycznia do końca września br. zarejestrowano aż 39.709 podmiotów w Rejestrze Przedsiębiorców KRS, z czego aż 36.291 to spółki kapitałowe. Duży odsetek nowych rejestracji – 90,62 proc. – stanowią spółki z o.o. Eksperci wieszczą, że w tym roku pobijemy aktualny rekord rejestracji nowych firm w KRS.
Przypomnijmy, że rekordowy pod tym względem był rok 2016 z wynikiem 51.133 rejestracji. W tym roku eksperci prognozują na koniec roku rezultat 52.945 rejestracji, co oznaczać będzie wzrost wobec poprzedniego roku aż o 12,13 proc.
Podobne wnioski płyną z najnowszych danych GUS
O ile Polski £ad może negatywnie wpłynąć na liczbę firm, to nadal powinna zostać utrzymana zdrowa tendencja. W Polsce nadal powstaje więcej nowych przedsiębiorstw, niż jest likwidowanych. Potwierdzają to najnowsze dane GUS. Czego jeszcze możemy się z nich dowiedzieć?
Podobnie jak dane z rejestru CEIDG, uzasadniają one „liczbowo” trend rezygnacji z działalności jednoosobowej na rzecz spółek kapitałowych oraz rosnącej popularności drugiej z form prawnych. We wrześniu br. wyrejestrowano z rejestru REGON o 4,9 proc. więcej podmiotów niż miesiąc wcześniej (łącznie 13.488).
W przypadku osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą odnotowano wzrost liczby podmiotów wyrejestrowanych – o 6,3 proc. Spada natomiast liczba wyrejestrowywanych spółek – o 39,6 proc. miesiąc do miesiąca, z czego same spółki prawa handlowego osiągnęły spadek na poziomie 54,3 proc.
Jeśli zaś chodzi o podmioty zarejestrowane, to nastąpiło zwiększenie dynamiki wzrostu dla obu form prawnych, choć wyższe tempo zanotowały spółki – 8,5 proc. wobec 6,5 proc. dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. £ącznie w raportowanym miesiącu zarejestrowano w rejestrze REGON 31.147 nowych podmiotów.
Po wejściu w życie Polskiego £adu dla wielu przedsiębiorców jednoosobowa działalność gospodarcza przestanie się opłacać, co jest zgodne z jednym z głównych celów nowych regulacji – polegających na przejściu części osób z tej formy prawnej na umowę o pracę.
Nowe regulacje miały znormalizować rynek pracy, ponieważ wiele jednoosobowych działalności gospodarczych zakładanych było w ramach fikcyjnego samozatrudnienia. Okazuje się jednak, że „największymi beneficjentami” nowej, gospodarczej strategii mogą być spółki kapitałowe, a w szczególności spółki z o.o.
