Jednym z aktów prawnych regulujących szczegółowe obowiązki podmiotów funkcjonujących w obrocie gospodarczym jest ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2021 r. poz. 1132 z późn. zm.) („Ustawa”).

Ustawa ta wprowadza szczegółowe regulacje w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Na gruncie Ustawy, instytucją obowiązaną jest podmiot zobowiązany do wypełniania obowiązków związanych z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, w szczególności poprzez wdrożenie i realizowanie właściwych procedur. Katalog instytucji obowiązanych wymieniony został w art. 2 Ustawy.

Z dniem 31 lipca 2021 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 815), („Nowelizacja”), zmieniające m.in. katalog instytucji obowiązanych. W efekcie wprowadzonych zmian większe grono przedsiębiorców musi sprostać obowiązkom wynikającym z Ustawy.

Katalog instytucji obowiązanych

Do katalogu instytucji obowiązanych zaliczeni zostali m.in. przedsiębiorcy, których podstawową działalnością gospodarczą jest świadczenie usług polegających na sporządzaniu deklaracji, prowadzeniu ksiąg podatkowych, udzielaniu porad, opinii lub wyjaśnień z zakresu przepisów prawa podatkowego lub celnego, niebędący innymi instytucjami obowiązanymi.

Dotychczas do kręgu instytucji obowiązanych o podobnym zakresie działalności wpisane były jedynie podmioty prowadzące działalność w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.

W wyniku Nowelizacji, za instytucje obowiązane uznani zostali także, przedsiębiorcy prowadzący działalność polegającą na:

• obrocie lub pośrednictwie w obrocie dziełami sztuki, przedmiotami kolekcjonerskimi oraz antykami, w tym gdy działalność taka jest prowadzona: w galeriach sztuki lub domach aukcyjnych lub z wykorzystaniem wolnego portu rozumianego jako strefa lub pomieszczenie, w których towary są traktowane jako nieznajdujące się na obszarze celnym państw członkowskich lub państw trzecich, w tym z wykorzystaniem wolnego obszaru celnego,
• przechowywaniu dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich oraz antyków, gdy działalność taka jest prowadzona z wykorzystaniem „wolnego portu”; jednakże z wyłączeniem transakcji o wartości równej lub przekraczającej równowartość 10.000 euro, bez względu na to, czy transakcja jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja, czy kilka operacji, które wydają się ze sobą powiązane.

Nowelizacja wprowadziła także zmianę w odniesieniu do pośredników w obrocie nieruchomościami. Na jej podstawie, z działania Ustawy wyłączone zostały czynności pośrednictwa w obrocie nieruchomościami zmierzające do zawarcia umowy najmu lub dzierżawy nieruchomości lub ich części, w której miesięczny czynsz został określony w wysokości mniejszej niż równowartość 10.000 euro.

Cele

Podmioty uznane za instytucje obowiązane na podstawie Nowelizacji mają obowiązek stosowania przepisów Ustawy od dnia 31 lipca 2021 r. Celem wdrożenia przepisów Ustawy podmioty te powinny m.in. wprowadzić wewnętrzną procedurę w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, opracować i wdrożyć wewnętrzną procedurę anonimowego zgłaszania naruszeń przepisów z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, sporządzić ocenę ryzyka prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu związanego ze stosunkami gospodarczymi lub z transakcją okazjonalną oraz ocenić poziom rozpoznanego ryzyka.

Regulacjami Ustawy objęte są różne podmioty, w tym spółki, banki, zakłady ubezpieczeniowe, fundacje, stowarzyszenia, jak również indywidualni przedsiębiorcy. Należy zdać sobie sprawę, że w świetle Ustawy instytucjami obowiązanymi są nie tylko duże podmioty z sektora usług finansowych, usług bankowych, czy branży ubezpieczeniowej, ale także np. osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą. Każdy przedsiębiorca powinien zatem sprawdzić, czy nie podlega pod regulacje wynikające z Ustawy.

Kolejną ważną datą w związku z Nowelizacją będzie 31 października 2021 r. W tym dniu wejdą w życie pozostałe przepisy Nowelizacji. Instytucje obowiązane, zmuszone będą do wnikliwej analizy wprowadzonych zmian i ewentualnej aktualizacji stosowanych procedur z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Przedsiębiorco bądź czujny, nie daj się zaskoczyć nadchodzącym zmianom.

Autorka: radca prawny wspólnik w JKM Kancelaria Radców Prawnych Jarzec-Koślacz Miśkiewicz s.c. Specjalizuje się w obsłudze korporacyjnej, postępowaniach sądowych, w windykacji należności i postępowaniu egzekucyjnym