Ogólnie rzecz biorąc, wykonując pracę etatową czy na zleceniu, możesz łączyć ją z prowadzeniem własnej działalności. To, na co polecam zwrócić uwagę, to ewentualne zapisy w umowie o pracę. Zdarza się, że umowa zobowiązuje nas do wstrzymania się od działalności konkurencyjnej. Czasami w umowie widnieją również zapisy, które zobowiązują do poinformowania pracodawcy o podjęciu jednoosobowej działalności gospodarczej, zwanej dalej JDG, czy objęciu funkcji w spółce.
Warto również dodać, że zarząd (w przypadku gdy decydujemy się na spółkę z o.o.) zgodnie z kodeksem spółek handlowych nie może wykonywać pracy konkurencyjnej w stosunku do spółki. A więc twój etat i twoje stanowisko w zarządzie spółki, gdy obie firmy mają podobny charakter działalności, mogą być postrzegane jako działalność konkurencyjna. Oczywiście istnieje wyjście z sytuacji. W takim wypadku potrzebujesz zgody wspólników na łączenie tych dwóch aktywności.
Składki ZUS
Osoby, które otwierają JDG po raz pierwszy lub po 5 latach od zamknięcia JDG, mogą skorzystać z tzw. ZUS-u na start i małego ZUS-u. W praktyce oznacza to, że przez pierwsze 6 miesięcy opłacasz składkę zdrowotną, przez kolejne 24 miesiące pomniejszony ZUS. A dopiero po okresie 2,5 roku wchodzisz na pełny ZUS (często zwany dużym ZUS-em).
Jednak gdy twój pracodawca opłaca od ciebie składki z tytułu umowy o pracę – będziesz zwolniony ze składek społecznych z tytułu prowadzenia JDG. Aby mogło to mieć miejsce, twój pracodawca musi opłacać składki od kwoty równej lub wyżej niż minimalne wynagrodzenie (na rok 2021 wynosi 2.800 zł).
W takim wypadku przez cały okres łączenia pracy oraz JDG jesteś zmuszony opłacać składkę zdrowotną z tytułu prowadzenia firmy. To co ważne, przez ten czas pomimo tego, że w praktyce nie korzystasz z opcji zmniejszonych składek, upływa okres ich naliczania.
Dla przykładu: jeżeli zrezygnujesz z etatu po 2 latach od otwarcia JDG – wtedy pozostanie ci tylko okres 6 miesięcy preferencyjnych składek ZUS (łącznie 2,5 roku). W przypadku gdy zdecydujesz się na założenie spółki z o.o., zarówno wspólnicy, jak i członkowie zarządu nie mają obowiązku opłacania składek ZUS (wyjątek stanowi sytuacja, gdy mamy do czynienia z tzw. jednoosobową spółką – czyli gdy jedna osoba posiada 100 proc. udziałów).
Podatki
W przypadku spółki sprawa jest dość prosta. Jeżeli możesz legalnie wykonywać pracę dla spółki, będąc członkiem zarządu, to oznacza, że możesz legalnie otrzymywać wynagrodzenie. Należy być jednak ostrożnym w kwestiach podatkowych. Z umowy o pracę rozliczasz się zgodnie z progami podatkowymi.
Biorąc pod uwagę, że progi podatkowe w Polsce ustawione są na niskim poziomie (niewiele ponad 85.000 zł rocznie), prawdopodobnie zbliżasz się do miejsca, gdzie musisz płacić 32 proc. podatku. Wynagrodzenie zarządu będzie sumowało się z twoim wynagrodzeniem z umowy o pracę. Tym samym istnieje spore ryzyko, że będziesz płacić od niego 32 proc. podatku.
Inaczej sprawa ma się w przypadku wypłaty dywidendy dla wspólnika.
Należy pamiętać, że dywidenda to wypłata zysku spółki. Aby spółka mogła mówić o zysku, musi zapłacić podatek od dochodu. Dla większości spółek podatek dochodowy wynosi 9 proc. Następnie spółka wypłaca zysk wspólnikom, w dalszej kolejności wspólnicy odprowadzają podatek dochodowy z zysków kapitałowych, który wynosi 19 proc. Często mówi się o tym „podwójne opodatkowanie”. Mimo wszystko bardziej opłac a się zapłacić 9 proc. + 19 proc. niż 32 proc.
Trochę inaczej ma się sprawa w przypadku JDG. Z tytułu umowy o pracę czy umowy-zlecenia jesteśmy opodatkowani wg progów podatkowych. Zakładając JDG, możemy wybrać formę opodatkowania. Najczęściej spotykane to podatek progresywny (wg progów) oraz podatek liniowy (19 proc. bez względu na kwotę dochodu). Część przedsiębiorców decyduje się na rozliczanie ryczałtowe.
Wybór opodatkowania zawsze wiąże się z koniecznością przeliczenia naszej sytuacji. Jednak w przypadku łączenia prowadzenia firmy i etatu warto się temu przyjrzeć jeszcze dokładniej. W Polsce pierwszy próg podatkowy to niewiele ponad 85.000 zł rocznie. Jeżeli wybierzesz w JDG podatek progresywny, oznacza to, że twoje wynagrodzenie z etatu oraz JDG będzie się sumowało. Istnieje wtedy ogromne ryzyko, że będziesz płacić podatek w drugim progu (32 proc.). Dlatego jest bardzo prawdopodobne, że lepiej dla ciebie będzie wybrać podatek liniowy lub ryczałtowy. ¯aden z nich się nie sumuje z twoją pracą etatową. Nie będziesz wtedy ryzykował przekroczenia progów podatkowych.
Pamiętaj, że za każdym razem warto skonsultować swoją indywidualną sytuację z doświadczoną osobą.
Co się wydarzy, jak zrezygnuję z etatu
W momencie, kiedy zrezygnujesz z etatu, poza zmianą biznesową musisz liczyć się również ze zmianami w opłatach ZUS-owych, w przypadku gdy prowadzisz JDG. W zależności od tego, ile minęło czasu od otwarcia JDG, po pewnym okresie będziesz zobowiązany opłacać składki społeczne (mały ZUS to okres 2,5 roku liczony od otwarcia).
Druga rzecz, na jaką warto zwrócić uwagę, to kwestia zmiany formy opodatkowania. Można to zrobić na początku każdego roku kalendarzowego. Jeżeli przestajesz mieć przychody z umowy o pracę czy zlecenia, być może warto ponownie przemyśleć formę opodatkowania od nowego roku.
Natomiast w przypadku gdy prowadzisz swoją firmę pod postacią spółki z o.o., w sensie podatkowym realnie nic się dla ciebie nie zmieni. Nadal możesz otrzymywać wynagrodzenie z tytułu bycia członkiem zarządu czy dywidendy. Na twoją korzyść może się zmienić to, że w ramach pierwszego progu będziesz mógł wypłacać sobie większą kwotę gotówki ze spółki.
Autorka: założycielka marki www.zustoniemus.pl, autorka i współautorka kilku pozycji książkowych dotyczących organizowania przedsiębiorstwa, przedsiębiorca, menedżer, trener biznesu
