Turcja w 2020 r. znalazła się na 22. miejscu wśród najważniejszych odbiorców polskich towarów na świecie. Polski eksport do Turcji osiągnął wartość 9,88 mld zł, notując tym samym wzrost o 18,7 proc. To bardzo dobry znak po dwóch latach znaczących spadków – o 14,1 proc. w 2018 r.
i o 22,1 proc. w 2019 r. Słabszy okres dla polskiego eksportu miał związek m.in. ze zmniejszoną chłonnością rynku konsumenckiego spowodowaną ponad 24 proc. inflacją i słabszą siłą nabywczą tureckiej liry. Obecny trend wzrostowy, pomimo wszechobecnych pandemicznych obostrzeń w 2020 r., to sygnał, że sytuacja uległa stabilizacji, a my możemy z nadzieją patrzeć w przyszłość.

Potencjał rynku tureckiego

Turcja jest rynkiem o dużej dynamice wzrostu oraz otwartym na europejski styl życia. W Polsce może się ona kojarzyć głównie z importem, co nie dziwi, jeżeli się spojrzy na wartość polskiego importu z Turcji, wynoszącą 17,5 mld zł w 2020 r. i niemal dwukrotnie przewyższającą wartość eksportu. Ale fakty są takie, że potencjał w eksporcie do Turcji jest ogromny. ¦wiadczą o tym, chociażby tureckie dane statystyczne z zeszłego roku. Import Turcji w 2020 wzrósł o 4,3 proc., i osiągając poziom 219,4 mld USD, przyniósł Turcji deficyt w handlu zagranicznym wynoszący 49,9 mld USD. To oznacza, że w 2020 r. Turcja importowała znacznie więcej towarów, niż ich eksportowała. Wartość towarów importowanych przez Turcję z samej Unii Europejskiej wzrosła w zeszłym roku o 7,9 proc. przy jednoczesnym spadku eksportu do UE o 8,8 proc., co zaowocowało deficytem na poziomie 3,31 mld USD.

W poszukiwaniu partnera

Biorąc pod uwagę, że Turcja od lat jest jednym z najważniejszych partnerów gospodarczych Polski w rejonie Bliskiego Wschodu i Azji, to warto zastanowić się nad tym, czy ten ogromny potencjał jesteśmy w stanie przenieść na grunt własnego biznesu, znaleźć niszę na rynku tureckim oraz odbiorców dla swoich towarów. Popularne polskie produkty eksportowe na kierunku tureckim to m.in. produkty przemysłu chemicznego, farby, impregnaty, środki czyszczące, żeliwo i stal oraz produkty z żeliwa i stali, tworzywa sztuczne, pojazdy, silniki oraz części do pojazdów, sprzęt AGD, sprzęt komputerowy, materiały budowlane.

Przedsiębiorcy mają do dyspozycji szereg różnych narzędzi pozwalających na wyszukanie potencjalnych klientów oraz na zainteresowanie ich swoją ofertą. To, z jakich narzędzi skorzystają, zależy w dużej mierze od skali ich działalności, ich potrzeb, możliwości i oczekiwań. Można wyszukiwać potencjalne kontakty w sieci, w mediach społecznościowych, można także skorzystać z pomocy specjalistów – firm oraz organizacji pośredniczących w nawiązywaniu kontaktów biznesowych. Kiedy już uda się nam znaleźć nabywcę zainteresowanego naszym towarem, pamiętajmy o tym, że przed podpisaniem umowy warto sprawdzić turecką firmę – czy jest zarejestrowana oraz czy posiada własnego brokera celnego.

Gestia transportowa

W zależności od tego, jaką regułą Incoterms posłużymy się w umowie z naszym odbiorcą w Turcji, gestia transportowa może leżeć po naszej stronie, lub po stronie odbiorcy. Oba rozwiązania mają swoje plusy i minusy. Posiadanie gestii transportowej jest dobrym rozwiązaniem, gdy zależy nam na tym, by mieć moc decyzyjną odnośnie do wyboru przewoźnika oraz kontrolować terminy załadunków i sam transport. Ma to znaczenie szczególnie w przypadku umowy na liczne i częste dostawy, bowiem pozwala zaoszczędzić dużo czasu i planować załadunki zgodnie ze swoimi potrzebami i możliwościami. Gestia transportowa wiąże się z kosztami, ale także z większą kontrolą nad całym procesem logistycznym, w związku z czym powinna być decyzją indywidualną podejmowaną na podstawie specyfiki naszych produktów
i naszego biznesu.

Warto w tym miejscu wspomnieć o tym, że z punktu widzenia polskiego przedsiębiorcy eksport do Turcji jest znacznie tańszy niż import. Ta różnica w cenach wynika m.in. z dużego natężenia ruchu towarów w imporcie.

Odprawa eksportowa

Gdy eksportujemy nasze towary do Turcji i chcemy skorzystać z preferencyjnej stawki VAT, musimy przygotować pakiet niezbędnych dokumentów oraz skorzystać z usług Agencji Celnej celem dokonania odprawy eksportowej. Podstawą do zastosowania preferencyjnej stawki VAT 0 proc. jest uzyskanie komunikatu wywozu IE599, który jest dokumentem potwierdzającym wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej, generowanym w momencie przekraczania towaru przez granicę UE. Jego brak wiąże się z uciążliwym postępowaniem poszukiwawczym.

Specyfika tureckiego rynku

Turcja, podobnie jak większość krajów pozaunijnych, cechuje się własną specyfiką, jeżeli chodzi o prawo celne i jego zastosowanie w codziennej wymianie handlowej. Podejmując współpracę z tureckim odbiorcą, musimy być przygotowani i zaopatrzeni w podstawową wiedzę na temat najczęściej występujących trudności. Przede wszystkim musimy mieć świadomość, że tureckie procedury celne są dość skomplikowane, a tureccy urzędnicy mają nierzadko skłonność do rzucania zagranicznym eksporterom „kłód pod nogi” poprzez wyszukiwanie kruczków prawnych.
Rozładunek towaru w Turcji w systemie drobnicowym musi zawsze odbywać się na magazynie celnym pod Urzędem wskazanym przez odbiorcę.

W Turcji inaczej niż w Polsce, nie ma swobody zamykania tranzytów w magazynie lub składzie celnym, pod dowolnym Urzędem Celnym. W Turcji do reprezentowania firmy przed Urzędem Celnym niezbędny jest broker celny. Są to osoby często pracujące indywidualnie, w trybie zdalnym. Jako ciekawostkę mogę dodać, że do urzędów celnych podróżują na jednośladach, co jest charakterystycznym widokiem na ulicach Stambułu. Dopiero po zakończonej odprawie importowej, towar może zostać dostarczony w każde miejsce w Turcji. Jest to zupełnie inny rodzaj transportu drobnicowego, niż ten, do którego przyzwyczailiśmy się w Unii Europejskiej. To oczywiście przekłada się na koszty transportu w systemie door-to-door.

Podejmując współpracę z tureckim partnerem i przejmując gestię transportową, najlepiej zlecić transport firmie logistycznej, która będzie w stanie zrealizować go w sposób kompleksowy, odciążając nas tym samym z większości czynności i obowiązków, których należy dopełnić. Doświadczenie w obsłudze kierunku tureckiego oraz współpraca z tureckim operatorem logistycznym, który będzie w stanie dopilnować procedur na miejscu, w tym także kontaktować się z brokerem, odbiorcą lub służbami celnymi w razie potrzeby, będą dodatkowym atutem i gwarancją, że transport przebiegnie sprawnie.

Traffic Manager Sekcji Eksportowej działu tureckiego w 3CARGO