Zgodnie z ustawą prowadzenie PPK będą mogły zaproponować następujące instytucje finansowe:

1. Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych.
2. Powszechne Towarzystwa Emerytalne.
3. Zakład Ubezpieczeń.

Ustawa pozwala na wprowadzenie oferty z PPK wyłącznie instytucjom o odpowiedniej wysokości kapitału własnego, posiadającym nie mniej niż 3 lata doświadczenia w prowadzeniu produktów emerytalnych oraz takim, które w swojej ofercie mają fundusze zdefiniowanej daty.
Wybór instytucji finansowej do prowadzenia PPK jest w pewnym stopniu określony w ustawie o PPK przez konkretne czynniki, którymi ma się kierować pracodawca:

• najlepiej pojęte interesy osób zatrudnionych,
• doświadczenie instytucji finansowej,
• efektywność instytucji finansowej,
• warunki proponowane przez instytucję finansową.

Na co zwracać uwagę przy wyborze partnera PPK?

Podstawowe założenie, którym mają się kierować pracodawcy przy wyborze PPK to przede wszystkim najlepiej pojęty interes osób zatrudnionych, czyli poznanie zdania osób zatrudnionych na temat PPK podczas konsultacji. Owe konsultacje są kluczowe przy wyborze partnera, ważne by być do nich dobrze przygotowanym i znać słabe i mocne strony proponowanych podmiotów. Co istotne w pierwszej kolejności trzeba pracowników uświadomić co dla nich PPK oznacza, czemu nie powinni się go obawiać i jak Pracodawca pomoże im przejść przez proces wdrożenia.
O ile drugie kryterium – doświadczenie instytucji finansowych, może zostać zweryfikowane, przez minimalnie 3-letni okres działań w produktach emerytalnych (ten czas jest określony przez ustawodawcę), to należy pamiętać, że każda firma może wybrać z około 20 firm posiadających ofertę PPK, a ich doświadczenie może być bardzo zróżnicowane. Dobrze zatem skorzystać z wiedzy brokera ubezpieczeniowego, biegłego w tematyce PPK. Często piękny folder, czy broszura towarzystwa nijak się ma do jego praktyki, mechanizmów obsługi, doświadczenia w zakresie współpracy z różnorodnymi podmiotami.

Trzeci czynnik przy wyborze partnera prowadzącego PPK to efektywność, czyli porównanie wyników finansowych osiąganych przez różne instytucje finansowe. 3-letnie doświadczenie instytucji w zakresie produktów emerytalnych może być prezentacją zdolności zarządzania finansami. Trzeba jednak zwrócić uwagę jakie czynniki wskazuje instytucja jako kluczowe. Należy przy tej analizie porównać te same wskaźniki u wszystkich podmiotów by mieć pełny obraz ich skuteczności.

Czwarty czynnik to warunki oferowane przez instytucję finansową, określające wysokość wynagrodzenia za zarządzanie aktywami gromadzonymi w PPK, które już w ustawie jest ograniczone do 0,5 proc. wartości aktywów + 0,1 proc. wartości aktywów premii za osiągnięcie wyników lepszych niż było to określone w statucie funduszu.

Ustawodawca nie określa dokładnie w jaki sposób podmiot zatrudniający ma porównywać, czy zestawiać oferty instytucji finansowych. Pracodawca ma również dowolność w doborze dodatkowych kryteriów, dzięki którym oceni oferty, najważniejsze jest jednak, aby wciąż kierował się dobrem interesów pracowników. Przy dodatkowej ilości czynników, które mają zadecydować o podjęciu decyzji, proces wyboru odpowiedniej oferty, jest jednak bardzo czasochłonny.
Odpowiednie przygotowanie firmy na wdrożenie PPK powinno obejmować:

• ocenę porównawczą PPE czy PPK,
• przygotowanie wewnętrzne organizacji do wdrożenia, pomoc w wyłonieniu reprezentacji załogi, przeszkolenie zespołu ds. zarządzania PPK,
• analizę ofert oraz pomoc w wyborze odpowiedniej oferty instytucji finansowych dopuszczonych do ewidencji PPK z zastosowaniem kryteriów Ustawy o PPK, poprzez przygotowanie pisemnej rekomendacji,
• pomoc w konsultacjach z przedstawicielami osób zatrudnionych,
• poprowadzenie kampanii informacyjnej dla pracowników,
• pomoc w zawieraniu umowy o zarządzanie i prowadzenie PPK.

W każdym z tych aspektów można skorzystać z profesjonalnego wsparcia brokera ubezpieczeniowego, który w tej tematyce jest biegły bądź też wysłać swój team na stosowne szkolenie w tym zakresie.

Czy PPK to nowe OFE?

Takie pytanie na pewno padnie z ust pracowników, gdy zacznie się procedura związana z PPK w Twojej firmie, warto wtedy wiedzieć, co powiedzieć.
Po pierwsze PPK to fundusz oszczędnościowy, a nie emerytalny, ponieważ oszczędności zgromadzone na PPK nie mają gwarantować dożywotniej emerytury. Po przejściu na emeryturę stawka za jaką emeryci będą musieli się utrzymać spadnie drastycznie do 25 proc. ostatniego wynagrodzenia. W związku z tym PPK mają być jedynie dodatkiem, który będzie chronił osoby przechodzące na emeryturę przed szokiem przejścia, na zdecydowanie niższą stawkę, przez kolejne 10 lat. PPK mają więc polepszyć sytuację emerytów oraz sprawić, że unikniemy niewydolności systemu emerytalnego, a w konsekwencji uniknąć zwiększenia podatków.
Po drugie pieniądze odkładane przez pracowników na ich kontach są, zgodnie z ustawą ich własnością, co stanowi zabezpieczenie, przed powtórzeniem historii OFE, których właścicielem finalnie jest państwo. W tej chwili działania promujące PPK, które potrwają jeszcze kilka miesięcy stawiają nacisk na odcięcie się od OFE – co za tym idzie zwiększania zaufania społecznego względem instytucji, które będą zarządzały ich finansami, podkreślając przynależność finansów do pracowników, podniesienie świadomości Polaków w zakresie oszczędzania i znaczenia tych działań w przyszłości, zarówno dla uczestników PPK oraz dla gospodarki.

W tym celu ruszyła kampania o PPK, która ma dostarczyć informacji o zasadach na jakich ma działać PPK i rozpropagować oszczędzanie z myślą o spokojniejszej starości.
Kolejnym czynnikiem są składki do PPK, które zgodnie z ustawą są ustalone na różne poziomy od 2 do 4 proc. pensji brutto +1,5-4 proc. składki pracodawcy +240 zł dopłaty rocznej od państwa +250 zł wpłaty powitalnej również od państwa. Zarówno pracownik jak i pracodawca może sam decydować, jak wysoka będzie jego wpłata na PPK, co w przypadku OFE było z góry ustalone.
Kwestią związaną ze zgromadzonymi oszczędnościami na PPK jest również dobór profilu ryzyka.

Profil ten będzie zaplanowany dla uczestników na zmienny w zależności od wieku oszczędzającego, jednakże oszczędzający może również sam zadecydować o obniżeniu lub zwiększeniu owego ryzyka niezależnie od swojego wieku. Natomiast w OFE od 2014 r. profil ryzyka jest wysoki z racji inwestycji w akcje, bez możliwości jego zmiany przez oszczędzającego.
¦rodki z PPK, zgromadzone przez pracownika, będą podlegały również możliwości wcześniejszej wypłaty, co w przypadku OFE nie było możliwe. Oszczędności będzie można wypłacić po odliczeniu dopłat wpłacanych przez państwo oraz po opłaceniu podatku dochodowego. Podobnie jak w przypadku dziedziczenia oszczędności z PPK.

Dodatkowo, kiedy pracownik zmieni pracę u nowego pracodawcy, jego wcześniejsze konto PPK nadal może pozostać w dawnej instytucji finansowej lub zostać przeniesione do PPK nowego pracodawcy. Wtedy musi złożyć oświadczenie o swoich dotychczasowych rachunkach w PPK. Kiedy już umowa o zawarcie nowego PPK zostanie zawarta w nowej firmie i pracownik założy konto w nowym funduszu, nowa firma wystąpi o przeniesienie pieniędzy z poprzedniego PPK na nowe konto.

Zgodnie z założeniem PPK odpowiednio szybkie rozpoczęcie oszczędzania na procent składany może finalnie doprowadzić do obiecujących efektów. Wynika to z tego, iż oprocentowanie za dany okres będzie doliczane do wkładu pieniężnego. Dzięki temu przy kolejnym okresie oprocentowana zostaje większa suma pieniędzy, a uczestnik im dłużej oszczędza, tym więcej na tym zyskuje.

Czynnikiem, który również działa na korzyść oszczędzania przez lata jest fakt, iż wypłacając zebrane oszczędności przez minimum 10 lat emeryci będą zwolnieni z tak zwanego podatku Belki, którego wysokość to aż 19 proc.

PPK dla małżeństw: dziedziczenie, rozwód, czy warto mieć wspólne konto w PPK?

Ustawa o PPK przewiduje kilka szczególnych możliwości z myślą o małżeństwach. Jedną z takich opcji jest świadczenie małżeńskie. Polega ono na tym, iż współmałżonkowie mogą wnioskować o utworzenie wspólnego rachunku w PPK i wspólną wypłatę oszczędności.

Przystąpienie do świadczenia małżeńskiego jest możliwe, kiedy obydwoje małżonków skończy 60 lat, a ich konta PPK znajdują się w tej samej instytucji finansowej. Wtedy mogą złożyć wniosek, w którym potwierdzą chęć skorzystania z owego świadczenia. Instytucja finansowa po połączeniu obu rachunków rozpocznie wypłatę świadczenia, którzy będzie trwała przez minimum 120 miesięcy – czyli 10 lat, a jej wysokość będzie uzależniona od wysokości składek jakie wpłacali małżonkowie oraz ilości miesięcy, w ciągu których będą dokonywane wypłaty.W przypadku, kiedy jeden z małżonków umrze, zanim oszczędności zostaną wypłacone, wypłaty w dotychczasowej wysokości są kontynuowane dla jednego z małżonków, aż do wyczerpania oszczędności.

Kiedy współmałżonkowie mają osobne konta PPK i jedno z nich umrze, sytuacja wymaga specjalnego działania współmałżonka zmarłego uczestnika PPK. Połowa środków zmarłego uczestnika PPK zostanie przekazana na konto PPK, IKE lub PPE małżonka, zmarłego uczestnika PPK. Małżonek, może wtedy otrzymać wypłatę transferową, co oznacza, że połowa oszczędności zmarłego zostanie przeniesiona na wskazane konto współmałżonka. Stanie się to w terminie 3 miesięcy od dnia przedstawienia przez małżonka zmarłego uczestnika PPK odpisu aktu zgonu, aktu małżeństwa oraz oświadczenia o stosunkach majątkowych panujących w małżeństwie. Po przedstawieniu odpowiednich dokumentów współmałżonek otrzymuje połowę środków zmarłego uczestnika PPK, a pozostałe środki dzielone są na osoby upoważnione.

Kiedy małżeństwo uczestnika PPK zostaje rozwiązane poprzez rozwód lub unieważnione, wtedy oszczędności, w wyniku podziału majątku, zostają podzielone na współmałżonków. Można dokonać podziału poprzez wypłatę transferową na wskazane konto PPK byłego małżonka lub
w formie wypłaty pieniędzy. W przypadku, gdy były małżonek uczestnika PPK, nie jest stroną umowy o prowadzenie jakiegokolwiek PPK, wtedy oszczędności wypłacane są w formie pieniężnej lub przekazywane są w formie wypłaty transferowej na wskazane przez byłego małżonka konto lokaty oszczędnościowej lub rachunek lokaty terminowej, pod warunkiem ich wypłaty po osiągnięciu przez byłego małżonka uczestnika PPK 60. roku życia. Pieniądze powinny zostać przeniesione lub wypłacone byłemu małżonkowi uczestnika PPK w terminie 3 miesięcy od przedstawienia dowodu, iż środki należą się byłemu współmałżonkowi.

Podsumowując te rozważania, to środki zbierane na oddzielnych kontach PPK i tak podlegają przepisom dotyczącym dziedziczenia i podziału majątku, natomiast posiadając wspólne konto oszczędnościowe wpłacana jest na nie razem większa pula pieniędzy, niż jakby konta były prowadzone oddzielnie, zatem procent jest również wyższy, a procedura dziedziczenia czy podziału łatwiejsza.

Autor jest brokerem ubezpieczeniowym, członkiem zarządu, portalu: www.bezpieczenstwowbiznesie.pl, ekspertem ds. odszkodowań. W branży ubezpieczeniowej od 1999 r. Absolwent UMK w Toruniu z tytułem MBA Dominican University w Chicago (USA)