To założenia planu, który Parlament przyjął 14 marca. Teraz rozpoczną się negocjacje z Radą.
Dane zebrane przez Eurostat wskazują, że w 2014 roku 44 proc. wszystkich odpadów komunalnych w UE podlegało recyklingowi lub kompostowaniu. W 2004 było to zaledwie 31 proc. Do 2020 ponad 50 proc. odpadów w państwach członkowskich UE powinno trafiać do recyklingu lub kompostowania.
– Dziś Parlament bardzo znaczną większością głosów pokazał, że wierzy w transformację w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym. Zdecydowaliśmy się przywrócić ambitne pułapy docelowe w recyklingu i składowania odpadów zgodnie z tym, co zaproponowała pierwotnie Komisja w 2014 roku – oznajmiła sprawozdawczyni Simona Bonafe (S&D, Włochy).
– Zapotrzebowanie gospodarki światowej na surowce może wzrosnąć o dalsze 50 proc. w ciągu następnych 15 lat. W celu odwrócenia tej tendencji, musimy przyjąć model rozwój o obiegu zamkniętym, który utrzymuje surowce i ich wartość w obiegu. To jedyne rozwiązanie, które jest w stanie pogodzić zrównoważony rozwój i wzrost gospodarczy – powiedziała.
– Ponowne wykorzystanie materiałów, recykling i odzysk stają się kluczowymi słowami, wokół których powinien być zbudowany nowy paradygmat promocji zrównoważonego rozwoju, innowacji i konkurencyjności, tak żeby odpady przestały być problemem, a stały się zasobem – dodała posłanka.
Odpady i odpady opakowaniowe
Do roku 2030 co najmniej 70 proc. masy odpadów komunalnych (odpady z gospodarstw domowych i małych firm) powinno być kierowane do recyklingu i ponownego użycia (po odpowiednim przygotowaniu: oczyszczeniu, naprawie), uważają posłowie. Komisja Europejska proponowała 65 proc.
W przypadku materiałów opakowaniowych takich jak papier i tektury, tworzywa sztuczne, szkło, metal i drewno, posłowie proponują osiągniecie recyklingu na poziomie 80 proc. do roku 2030. Dla każdego z tych materiału wyznaczają też cele pośrednie, które powinny być osiągnięte do 2025 roku.
Składowanie na wysypiskach
Projekt przepisów zakłada ograniczenie masy odpadów komunalnych przeznaczanych do składowania do 10 proc. najpóźniej do 2030 r. Posłowie proponują większą redukcję, do 5 proc., ale z możliwością przedłużenia okres dostosowawczego o pięć lat w państwach członkowskich, w których w 2013 ponad 65 proc. odpadów komunalnych trafiało na wysypiska.
Marnotrawstwo żywności
Marnotrawstwo żywności w UE szacuje się na około 89 mln ton (czyli 180 kg na mieszkańca) rocznie. Posłowie chcą zredukowania dopuszczalnego w UE pułapu odpadów żywnościowe o 30 proc. do roku 2025 i o 50 proc. do roku 2030 w stosunku do poziomu z 2014. Opowiadają się za przyjęciem takich samych pułapów docelowych w odniesieniu do odpadów wyrzucanych do morza.
Następny etap
Cztery przyjęte we wtorek sprawozdania są elementem reformy na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym. Należy je traktować jako stanowiska negocjacyjne Parlamentu na negocjacje z Radą UE (skupiającą ministrów z państwa członkowskich). Wcześniej Rada musi ma przyjąć swoje stanowisko.
Gospodarka odpadami w UE
Wedle danych z 2014 roku, Austria, Belgia, Dania, Niemcy, Holandia i Szwecja praktycznie w ogóle nie kierują już odpadów komunalnych na wysypiska. Zupełnie inaczej jest na Cyprze, w Chorwacji, Grecji, na £otwie i Malcie, gdzie na wysypiska trafia ponad trzy czwarte ich odpadów komunalnych.
Chociaż zarządzanie odpadami w UE bardzo się poprawiło w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat, prawie jedna trzecia odpadów komunalnych wciąż wysyłana jest na wysypiska, a mniej niż połowa jest podawana recyklingowi lub kompostowaniu. Różnice między państw członkowskimi są bardzo znaczne.
Zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów i lepsze nimi gospodarowanie mogłoby przynieść korzyści dla środowiska, klimatu, ochrony zdrowia ludzi i gospodarki. Cztery nowelizacje dyrektyw przedłożone prze Komisje się Europejską mają na określają nowe pułapy docelowe w zakresie ponownego wykorzystania, recyklingu i składowania odpadów. Są one częścią reformy, która ma przyspieszyć w Unii przejście do modelu gospodarki o obiegu zamkniętym (zwanej też angielskiego „gospodarką cyrkularną”).
Projekty prawne zaostrzają przepisy UE w sprawie zapobiegania powstawaniu odpadów i rozszerzonej odpowiedzialności producentów, doprecyzowują definicje, metody obliczeniowe i obowiązek sprawozdawczości dla pułapów docelowych.
