Wskazane jest, aby podstawowym elementem każdej umowy stało się chociaż jedno z następujących, powszechnie występujących w polskim porządku prawnym zabezpieczeń: weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową, poręczenie wekslowe, poręczenie cywilne, gwarancja bankowa, gwarancja ubezpieczeniowa, akredytywa, inkaso, przystąpienie do długu, przewłaszczenie na zabezpieczenie, blokada środków na rachunku bankowym, oświadczenie o poddaniu się egzekucji w trybie art. 777 § 4 lub § 5 Kodeku postępowania cywilnego lub w trybie art. 97 Prawa bankowego, ubezpieczenie, hipoteka, cesja wierzytelności z umów najmu, ubezpieczenia, zastaw cywilny, zastaw rejestrowy, w tym w szczególności zastaw na udziałach lub akcjach spółki kapitałowej, na wierzytelnościach z rachunków bankowych oraz na rzeczach ruchomych np. samochodzie, maszynach.
@@
Silna i łatwa do realizacji jak kaucja
Coraz bardziej popularną formą zabezpieczenia zapłaty wierzytelności jest gwarancja ubezpieczeniowa, stosowana jako alternatywa dla gwarancji bankowej albo kaucji. Jest tak samo silnym i łatwym do zrealizowania zabezpieczeniem jak kaucja. Podobnie jak gwarancja bankowa, gwarancja ubezpieczeniowa minimalizuje ryzyko niezrealizowania umowy, zwiększa wiarygodność przedsiębiorcy, o czym świadczy fakt, iż zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do uiszczenia wynikającej z umowy należności. Gwarancja ubezpieczeniowa jest zabezpieczeniem korzystnym dla obu stron. Z jednej stron stanowi potwierdzenie wiarygodności zlecającego gwarancję, a z drugiej beneficjentowi gwarancji daje pewność zaspokojenia roszczenia zabezpieczonego gwarancją.
Podstawą prawną dla wystawienia przez zakład ubezpieczeń gwarancji ubezpieczeniowej jest art. 3 ust. 3 pkt. 1 ustawy z 22 maja 2003 roku o działalności ubezpieczeniowej (Dz.U. 2013.950 j.t. z późn. zm.), zgodnie z którym czynnością ubezpieczeniową, tj. wykonywaniem czynności związanych z oferowaniem i udzielaniem ochrony na wypadek ryzyka wystąpienia skutków zdarzeń losowych, jest zawieranie umów ubezpieczenia, umów gwarancji lub zlecanie ich zawierania uprawnionym pośrednikom ubezpieczeniowym w rozumieniu ustawy z 22 maja 2003 roku o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz.U. 2003.124.1154 z późn. zm.), a także wykonywanie tych umów.
Gwarancja ubezpieczeniowa jest zobowiązaniem zakładu ubezpieczeń (gwaranta) do zapłaty beneficjentowi gwarancji (np. inwestorowi, organizatorowi przetargu, dostawcy, wynajmującemu, organowi celnemu, bankowi) kwoty pieniężnej wskazanej w gwarancji, jako kwoty maksymalnej, na wypadek gdyby zleceniodawca gwarancji (np. wykonawca, przystępujący do przetargu, odbiorca, najemca, podmiot zajmujący się importem towarów lub prowadzący skład celny, kredytobiorca), na którego zlecenie gwarancja została wystawiona, nie wywiązał się ze swojego zobowiązania.
Najczęściej spotykanymi w obrocie gospodarczym gwarancjami ubezpieczeniowymi są: gwarancja zapłaty wadium (przetargowa), gwarancja należytego wykonania umowy, gwarancja usunięcia wad i usterek, gwarancja zwrotu zaliczki, gwarancja zapłaty wierzytelności handlowych, gwarancja kaucyjna oraz gwarancja spłaty należności celnych i podatkowych. Zakłady ubezpieczeń dysponują standardowymi wzorami, spełniającymi wymagania gwarancji poszczególnych rodzajów, o konstrukcji zapewniającej minimum bezpieczeństwa dla zakładu ubezpieczeń i zobowiązanego oraz najczęściej spotykanymi wymaganiami beneficjentów. Tekst gwarancji ubezpieczeniowej może jednak podlegać negocjacjom pomiędzy beneficjentem a gwarantem, często przy udziale i pośrednictwie zobowiązanego.
Duże znaczenie dla realizacji i interpretacji gwarancji ubezpieczeniowej mają ustalone zwyczaje wynikające z praktyki obrotu. Wyżej wymieniona ustawa o działalności ubezpieczeniowej nie reguluje bowiem zasad udzielania gwarancji, jak ma to miejsce w przypadku gwarancji bankowej wystawianej w oparciu o przepisy ustawy z 29 sierpnia 1997 roku – Prawo bankowe (Dz.U. 2012.1376 j.t. z późn. zm.). Należy zatem w przypadku gwarancji ubezpieczeniowej opierać się na przepisach ustawy z 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny (Dz.U. 2014.121 j.t. z późn. zm.).
Najkorzystniejszą dla beneficjenta, występującą w praktyce obrotu, gwarancją ubezpieczeniową jest gwarancja „nieodwołalna, bezwarunkowa i płatna na pierwsze żądanie”. Oznacza to, iż gwarancja ubezpieczeniowa, charakteryzująca się wyżej wskazanymi cechami, jest umową trwałą i pewną, praktycznie pozbawioną ryzyka umownego, nieuzależniającą odpowiedzialność gwaranta od jakiekolwiek zdarzenia przyszłego i niepewnego oraz zapewniającą wypłatę umówionej kwoty bezzwłocznie, po wezwaniu przez beneficjenta gwarancji. Gwarancja ubezpieczeniowa posiadająca powyższe cechy stanowi samodzielne zobowiązanie gwaranta, oderwane od stosunku podstawowego, będącego przyczyną udzielenia gwarancji ubezpieczeniowej.
Tym samym gwarant nie może podnosić zarzutów związanych ze sposobem realizacji stosunku podstawowego. Niemniej jednak, strony w trakcie ustalania treści gwarancji ubezpieczeniowej mogą złagodzić charakter gwarancji ubezpieczeniowej o cechach opisanych wyżej. Przykładowo, mogą wprowadzić obowiązek po stronie beneficjenta do przedstawienia wraz z wezwaniem do zapłaty i oświadczeniem, iż ziściły się przesłanki odpowiedzialności gwaranta, także dokumentów potwierdzających wystąpienie przesłanek do zrealizowania gwarancji ubezpieczeniowej, np. potwierdzonych kopii niezapłaconych faktur czy opinii niezależnego eksperta.
@@
Silna i łatwa do realizacji jak kaucja
Coraz bardziej popularną formą zabezpieczenia zapłaty wierzytelności jest gwarancja ubezpieczeniowa, stosowana jako alternatywa dla gwarancji bankowej albo kaucji. Jest tak samo silnym i łatwym do zrealizowania zabezpieczeniem jak kaucja. Podobnie jak gwarancja bankowa, gwarancja ubezpieczeniowa minimalizuje ryzyko niezrealizowania umowy, zwiększa wiarygodność przedsiębiorcy, o czym świadczy fakt, iż zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do uiszczenia wynikającej z umowy należności. Gwarancja ubezpieczeniowa jest zabezpieczeniem korzystnym dla obu stron. Z jednej stron stanowi potwierdzenie wiarygodności zlecającego gwarancję, a z drugiej beneficjentowi gwarancji daje pewność zaspokojenia roszczenia zabezpieczonego gwarancją.
Podstawą prawną dla wystawienia przez zakład ubezpieczeń gwarancji ubezpieczeniowej jest art. 3 ust. 3 pkt. 1 ustawy z 22 maja 2003 roku o działalności ubezpieczeniowej (Dz.U. 2013.950 j.t. z późn. zm.), zgodnie z którym czynnością ubezpieczeniową, tj. wykonywaniem czynności związanych z oferowaniem i udzielaniem ochrony na wypadek ryzyka wystąpienia skutków zdarzeń losowych, jest zawieranie umów ubezpieczenia, umów gwarancji lub zlecanie ich zawierania uprawnionym pośrednikom ubezpieczeniowym w rozumieniu ustawy z 22 maja 2003 roku o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz.U. 2003.124.1154 z późn. zm.), a także wykonywanie tych umów.
Gwarancja ubezpieczeniowa jest zobowiązaniem zakładu ubezpieczeń (gwaranta) do zapłaty beneficjentowi gwarancji (np. inwestorowi, organizatorowi przetargu, dostawcy, wynajmującemu, organowi celnemu, bankowi) kwoty pieniężnej wskazanej w gwarancji, jako kwoty maksymalnej, na wypadek gdyby zleceniodawca gwarancji (np. wykonawca, przystępujący do przetargu, odbiorca, najemca, podmiot zajmujący się importem towarów lub prowadzący skład celny, kredytobiorca), na którego zlecenie gwarancja została wystawiona, nie wywiązał się ze swojego zobowiązania.
Najczęściej spotykanymi w obrocie gospodarczym gwarancjami ubezpieczeniowymi są: gwarancja zapłaty wadium (przetargowa), gwarancja należytego wykonania umowy, gwarancja usunięcia wad i usterek, gwarancja zwrotu zaliczki, gwarancja zapłaty wierzytelności handlowych, gwarancja kaucyjna oraz gwarancja spłaty należności celnych i podatkowych. Zakłady ubezpieczeń dysponują standardowymi wzorami, spełniającymi wymagania gwarancji poszczególnych rodzajów, o konstrukcji zapewniającej minimum bezpieczeństwa dla zakładu ubezpieczeń i zobowiązanego oraz najczęściej spotykanymi wymaganiami beneficjentów. Tekst gwarancji ubezpieczeniowej może jednak podlegać negocjacjom pomiędzy beneficjentem a gwarantem, często przy udziale i pośrednictwie zobowiązanego.
Duże znaczenie dla realizacji i interpretacji gwarancji ubezpieczeniowej mają ustalone zwyczaje wynikające z praktyki obrotu. Wyżej wymieniona ustawa o działalności ubezpieczeniowej nie reguluje bowiem zasad udzielania gwarancji, jak ma to miejsce w przypadku gwarancji bankowej wystawianej w oparciu o przepisy ustawy z 29 sierpnia 1997 roku – Prawo bankowe (Dz.U. 2012.1376 j.t. z późn. zm.). Należy zatem w przypadku gwarancji ubezpieczeniowej opierać się na przepisach ustawy z 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny (Dz.U. 2014.121 j.t. z późn. zm.).
Najkorzystniejszą dla beneficjenta, występującą w praktyce obrotu, gwarancją ubezpieczeniową jest gwarancja „nieodwołalna, bezwarunkowa i płatna na pierwsze żądanie”. Oznacza to, iż gwarancja ubezpieczeniowa, charakteryzująca się wyżej wskazanymi cechami, jest umową trwałą i pewną, praktycznie pozbawioną ryzyka umownego, nieuzależniającą odpowiedzialność gwaranta od jakiekolwiek zdarzenia przyszłego i niepewnego oraz zapewniającą wypłatę umówionej kwoty bezzwłocznie, po wezwaniu przez beneficjenta gwarancji. Gwarancja ubezpieczeniowa posiadająca powyższe cechy stanowi samodzielne zobowiązanie gwaranta, oderwane od stosunku podstawowego, będącego przyczyną udzielenia gwarancji ubezpieczeniowej.
Tym samym gwarant nie może podnosić zarzutów związanych ze sposobem realizacji stosunku podstawowego. Niemniej jednak, strony w trakcie ustalania treści gwarancji ubezpieczeniowej mogą złagodzić charakter gwarancji ubezpieczeniowej o cechach opisanych wyżej. Przykładowo, mogą wprowadzić obowiązek po stronie beneficjenta do przedstawienia wraz z wezwaniem do zapłaty i oświadczeniem, iż ziściły się przesłanki odpowiedzialności gwaranta, także dokumentów potwierdzających wystąpienie przesłanek do zrealizowania gwarancji ubezpieczeniowej, np. potwierdzonych kopii niezapłaconych faktur czy opinii niezależnego eksperta.
