W zależności od tego można przyjąć jedną z dwóch strategii – jeśli wynalazek jest ciężko odtwarzalny, wybieramy know-how. Natomiast w pozostałych przypadkach – warto pokusić się o ochronę rejestrową, czy to jako patent, czy wzór użytkowy.
 

Ochrona rejestrowa
 

Co daje ochrona rejestrowa wynalazku – my dzielimy się swoim rozwiązaniem i tym jak działa, a w zamian za to dostajemy monopol na korzystanie z niego przez określony czas – odpowiednio do 20 lat dla patentu i 10 lat dla wzoru użytkowego pod warunkiem wnoszenia corocznych opłat jego utrzymania. Po tym czasie rozwiązanie staje się powszechnie znane i wchodzi do domeny publicznej.

Oczywiście, są pewne ograniczenia – nie każde rozwiązanie techniczne może być chronione prawnie – np. programy komputerowe czy metody leczenia sposobami chirurgicznymi lub terapeutycznymi.

Zgłoszenie wynalazku do ochrony powinno być rozwiązaniem:

• nowym,
• mieć zastosowanie przemysłowe,
• posiadać poziom wynalazczy (w przypadku patentu).

Kluczowym zagadnieniem jest kwestia nowości wynalazku, która określana jest jako informacja, która przed dniem zgłoszenia, nie stanowi znanego w skali światowej stanu techniki oraz przed tym dniem nie została przekazana do publicznej wiadomości (nawet przez twórcę).

Tu dwie małe, ale bardzo ważne uwagi:

• publikacja w social mediach (nawet przez osoby trzecie), przedstawianie rozwiązania na „otwartych konferencjach” czy udział w konkursach dla innowatorów jest traktowane jako ujawnienie,
• na etapie przygotowania wniosku – można przedstawiać osobom trzecim nasze rozwiązanie i nie dochodzi do ujawnienia jeśli zostało zaprezentowane na wystawie uznanej przez Urząd oraz w przypadku kiedy strony np. inwestor zobowiążą się do zachowania poufności (podpisane zostanie NDA).

Zatem dość istotna rada – do czasu złożenia wniosku – należy z dużą dozą ostrożności przekazywać informacje dotyczące rozwiązania – a w razie wątpliwości warto skonsultować się z rzecznikiem patentowym.

Uwaga. Brak nowości jest przesłanką uniemożliwiającą uzyskanie ochrony i jest błędem nienaprawialnym!
 

Opis patentowy
 

Kolejną istotną sprawą, jest opis patentowy – czyli zobrazowanie problemu, znanych sposobów rozwiązania przez stan techniki oraz wykazanie jak zgłaszane rozwiązanie w sposób innowacyjny ten problem rozwiązuje.

Ważną kwestią jest też zakres ochrony, który ujęty jest w zastrzeżeniach patentowych. Jest to przedstawienie w jednym zdaniu – często wielokrotnie złożonym – całej koncepcji wynalazku, który zawiera w sobie znane już rozwiązania, konieczne do jego realizacji oraz element, który jest nowy i chcemy na niego uzyskać ochronę.

Dodatkowo używamy języka specjalistycznego (zrozumiałego dla znawcy danej gałęzi techniki). Zastrzeżenia, niejako determinują ochronę naszego wynalazku – to w nich określamy czy chronimy „produkt”, sposób realizacji czy formułę. Odpowiednio skonstruowane zastrzeżenia, w sposób  bezpośredni jak i pośredni mogą wpływać na kluczowe elementy związane z wynalazkiem – czy to produkcyjnym, marketingowym czy nawet podatkowym.

Warto pamiętać – opis patentowy stanowi przede wszystkim rys rozwiązania problemu technicznego  – trzeba ukazać co najmniej jeden sposób jego realizacji, lecz nie musi mieć odzwierciedlania w gotowym produkcie.
 

Co daje nam ochrona rejestrowa
 

Przede wszystkim uzyskujemy możliwość komercjalizacji naszego rozwiązania. Możemy  udzielić licencji – dzięki temu wspomóc jego rozwój – często nasza koncepcja może być rozwijana przez inne podmioty w kierunku odmiennym niż pierwotnie założony, zapewniając stałe źródło dochodu.

Możliwa jest też odsprzedaż naszego rozwiązania – warto jednak przy tym podjąć kroki, by odpowiednio wycenić i określić potencjał IP. Wisienką na torcie pozostają relacje twórców z inwestorami – samo zgłoszenie patentowe jest dwustronną gwarancją.

Twórcy po zgłoszeniu, mogą swobodnie przedstawiać na zewnątrz swoje rozwiązanie, co za tym idzie bez większych obaw prezentować je na forum publicznym.

Dla inwestorów jest to silny znak, że rozwiązanie, w którym widzą potencjał, jest odpowiednio chronione i nie stanie się ono „dostępne dla wszystkich”, co stanowi zabezpieczenie dla inwestycji.

Oczywiście, sama procedura przyznania patentu to bardzo długotrwały proces – chociaż ochronę tymczasową uzyskuje się już z chwilą zgłoszenia. Uzyskanie prawa ochronnego  to długotrwała procedura badawcza – sama publikacja rozwiązania następuje dopiero po 18 miesiącach od daty zgłoszenia, w tym czasie następuje wymiana uwag z urzędem patentowym, która może trwać nawet do kilku lat.

Pamiętać należy również, że jak każde prawo ochronne patenty mają charakter obszarowy – zatem patent uzyskany na terenie Polski będzie obowiązywał w Polsce.

Warto tu zaznaczyć, że kluczową rolę w całym procesie odgrywają rzecznicy patentowi. W procesie samej inkubacji pomysłu oraz uzyskiwania ochrony stanowią ciało doradcze zarówno w kwestiach prawnych, technicznych, jak i czysto biznesowych – szczególnie na etapie pisania wniosku wsparcie rzecznika zwiększa szansę na uzyskanie patentu.
 

Paulina Dziadulewicz – dyplomowana księgowa, z wieloletnim doświadczeniem w rozliczaniu projektów IP, wykonawczyni usługi IP Scan
Marcin Wychota – polski rzecznik patentowy, profesjonalny pełnomocnik przed EUIPO i WIPO, doradca techniczny, wykonawca usługi IP Scan.
Kontakt z autorem: mwychota@gmail.com