Jak pisaliśmy w grudniowym artykule obowiązek raportowania ESG nie będzie, poza Spółkami notowanymi na giełdzie, dotyczył wprost małych i średnich przedsiębiorstw. To jednak nie oznacza, że temat zrównoważonego rozwoju tych firm w ogóle nie dotyczy. Jest wręcz przeciwnie. Małe i średnie przedsiębiorstwa będą musiały raportować swoje dane i cele ESG w tzw. łańcuchu wartości (łańcuchu dostaw).
Kontrahenci (szczególnie firmy duże i międzynarodowe) oraz instytucje finansowe (banki, firmy ubezpieczeniowe), będą wymagać od swoich dostawców i partnerów biznesowych (małych i średnich firm) danych i celów dotyczących zrównoważonego rozwoju.
Dlaczego? Będą oni bowiem zobowiązani ująć w swoich raportach dane ESG od swoich kontrahentów (tzw. 3 zakres raportowania). Dlatego mali i średni przedsiębiorcy, chcąc funkcjonować na rynku polskim i europejskim, będą zobligowani pośrednio do przygotowania strategii ESG dla swoich przedsiębiorstw.
Skoro już znamy odpowiedź na pytania: Co to jest ESG? Czy sektora M¦P też dotyczy ESG? Czy warto wdrażać ESG w sektorze M¦P? To chcielibyśmy odpowiedzieć, choć pokrótce na pytanie, jak raportować w zakresie zrównoważonego rozwoju.
W naszej ocenie bezcenną pomocą dla małych i średnich przedsiębiorstw będzie uproszczona wersja europejskich standardów raportowania zrównoważonego rozwoju (ESRS) dostosowanej do potrzeb MŚP.
Co to jest uproszczony standard raportowania ESRS dla małych i średnich przedsiębiorstw?
Europejska grupa doradcza ds. Sprawozdawczości Finansowej (EFRAG) uznała, że przygotowany standard ESRS dotyczący ESG jest zbyt rozbudowany i skomplikowany dla małych i średnich przedsiębiorstw. Aby rozwiązać ten problem, EFRAG opublikował w listopadzie 2023 r. uproszczoną wersję europejskich standardów raportowania na temat zrównoważonego rozwoju (ESRS) dostosowaną do potrzeb M¦P, biorąc pod uwagę ich wyjątkowe potrzeby i możliwości (kompetencje, zasoby, możliwości finansowe). Ten dokument to „Dobrowolny system ESRS dla nienotowanych małych i średnich przedsiębiorstw”.
W tym miejscu chcielibyśmy wskazać, że o ile przedsiębiorstwa z sektora M¦P nieobjęte obowiązkiem raportowania ESG będą mogły prawdopodobnie stosować dobrowolnie ten uproszony standard, to nie zawsze będą to mogły zrobić małe i średnie przedsiębiorstwa notowane na giełdzie.
Uproszczony ESRS dla małych i średnich przedsiębiorstw jest samodzielnym dokumentem, opartym na ESRS dla większych przedsiębiorstw, ale odpowiednio zmienionym, aby zaspokoić potrzeby i możliwości rynku M¦P.
Podejście to utrzymuje te same zasady ogólne, ale dostosowuje szczegółowe wymagania w oparciu o informacje zwrotne od zainteresowanych stron i grup ekspertów. Uproszczony ESRS koncentruje się na istotnych skutkach i ryzyku, a możliwości zgłaszania pozostają dobrowolne.
Czym różni się uproszczony standard ESRS dla MŚP?
Po pierwsze dokument zawiera „tylko” 45 stron w porównaniu z 245 stronami pełnej wersji standardu ESRS. To ważne uproszczenie dla podmiotów, które nie posiadają kompetencji w zakresie ESG w swoich organizacjach, ani takich zasobów jak duże przedsiębiorstwa.
Po drugie ESRS dla M¦P składa się z trzech modułów: Podstawowego, Narracyjnego (Narrative-PAT) i Partnerów biznesowych (Business Partners). Są one dobrze opisane i zdefiniowane w dokumencie. Przedsiębiorstwo samo zdecyduje, dla których modułów przygotowuje raport. Jednak zastosowanie modułu podstawowego będzie warunkiem wstępnym do zastosowania modułów Narrative-PAT i/lub Business Partners.
Po trzecie wskazane zostały horyzonty czasowe raportowania – do wyboru są trzy: krótkoterminowy (1 rok), średnioterminowy (2-5 lat) i długoterminowy (ponad 5 lat).
Po czwarte dobrze została wytłumaczona zasada istotności, która różni się w zależności od raportowanego modułu.
Po piąte EFRAG w bardzo przystępny sposób – dostosowany do mniejszych podmiotów na rynku – opisał wszystkie wskaźniki zawarte w poszczególnych modułach.
Ostatnia kwestia warta podkreślenia – w dokumencie są podane przykłady dla poszczególnych wskaźników, co pozwoli zwizualizować firmom, o co w nich naprawdę chodzi.
Cały czas trwają prace i dyskusja jak ma wyglądać raportowanie ESG. Nie wątpliwie przepisy w tym zakresie też będą ewoluować. Mimo wszystko bardzo dobrze, że taki dedykowany dobrowolny standard raportowania dla małych i średnich przedsiębiorstw powstał.
Dokument jest dostosowany do możliwości tych firm w kontekście ich ograniczonych zasobów, wiedzy oraz możliwości finansowych. Mimo powstania tego standardu dla większości firm M¦P raportowanie ESG, jako uczestników w łańcuchach wartości nadal będzie sporym wyzwaniem.
Warto jednak ponieść wysiłek i rozpocząć definiowanie celów ESG, ponieważ firmy M¦P, które zdecydują się przygotować własny raport ESG, będą budowały swoją przewagę konkurencyjną, mając gotowy materiał do prezentacji kontrahentom. Ponadto łatwiej modyfikować swój system ESG niż wdrażać go, zwłaszcza na ostatnią chwilę.
Jeśli masz pytania, zapraszamy do kontaktu.
r. pr. Paweł Bronisław Ludwiczak – Kancelaria Radcy Prawnego Paweł Ludwiczak – www.ludwiczak-radcaprawny.pl
Krzysztof Busz – ekspert w zakresie compliance i ESG. Compliance Officer w Impel Business Solution
