W pierwszym artykule tej serii staraliśmy się zwrócić uwagę na najważniejsze, moim zdaniem zagadnienia związane z utworzeniem przedsiębiorstwa (Gazeta MSP, październik 2020 r.).
W drugim próbowaliśmy odpowiedzieć na pytanie: Jakie są dwa największe wyzwania stojące przed nowo powstałym przedsiębiorstwem, niezależnie od jego wielkości i formy (Gazeta MSP, grudzień 2020 r.).
W kolejnym, trzecim odcinku analizowaliśmy, co różni przedsiębiorstwa funkcjonujące dekadę lub dłużej od tych, które znikają po paru latach (Gazeta MSP, luty 2021 r.).
W czwartym artykule zasygnalizowaliśmy jak udanie przekazać przedsiębiorstwo swoim następcom (Gazeta MSP, kwiecień 2021 r.).
Dziś, w ostatnim odcinku, piszę o tym, jak zminimalizować ryzyko związane ze sprzedażą lub likwidacją firmy.
Sprzedaż przedsiębiorstwa wpisanego do CEIDG
Jeżeli prowadzisz działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG, to dajesz firmie swoje nazwisko oraz ponosisz odpowiedzialność całym swoim majątkiem. Nie możesz sprzedać firmy. Możesz tylko sprzedać składniki majątkowe, albo zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
Musisz pamiętać, że nabywca w takim przypadku:
- nie staje się automatycznie stroną zawartych przez Ciebie umów handlowych – aby osiągnąć ten skutek, będziesz musiał dokonać cesji tych umów, a nie zawsze jest to możliwe, chociażby z tego powodu, że np. dostawca usług musi wyrazić zgodę na umowę cesji,
- nie uzyskuje twoich uprawnień wynikających z koncesji, licencji czy zezwoleń.
Sytuacja jeszcze bardziej się komplikuje, jeśli jesteś wspólnikiem spółki cywilnej. Możesz zbyć majątek (a nie przedsiębiorstwo) jedynie za zgodą wszystkich wspólników.
Podsumowując. Nie da się sprzedać czy kupić firmy wpisanej do CEIDG. Można jedynie kupić lub sprzedać majątek tego przedsiębiorstwa (choć np. „spakowany” w wydzieloną część przedsiębiorstwa). Jeżeli chcesz sprzedać swe przedsiębiorstwo, od razu załóż spółkę prawa handlową lub przekształć swą działalność gospodarczą np. spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
Sprzedaż przedsiębiorstwa wpisanego do KRS
Sprzedaż przedsiębiorstwa wpisanego do KRS nie nastręcza już tylu problemów. Sprzedajesz ogół praw i obowiązków wspólnika w spółkach osobowych lub udziały albo akcje w spółkach kapitałowych. Każdy profesjonalny prawnik przeprowadzi Cię przez ten proces bez problemu oraz pomoże wynegocjować dobrą umowę. Należy jednak pamiętać, że profesjonalny kupiec przeprowadzi audyt due diligence Twojego przedsiębiorstwa.
O sprzedaży lub audycie due diligence napiszę więcej następnym razem, bo to bardzo ciekawy temat. W tym momencie musisz wiedzieć, że potencjalny kupiec bardzo szczegółowo i skutecznie sprawdzi Twoje przedsiębiorstwo. Audyt obejmuje:
- analizę finansową,
- analizę prawną,
- analizę nieruchomości,
- analizę podatkową,
- analizę kapitału ludzkiego,
- analizę techniczną,
- analizę organizacyjną,
- analizę compliance (w tym RODO).
Idealnie byłoby, aby wszystkie posiadane przez Ciebie dokumenty poddawane audytowi odzwierciedlały rzeczywistość. Zaoszczędzisz wówczas, zarówno sobie, jak i potencjalnemu nabywcy, czasu i stresu.
Likwidacja przedsiębiorstwa wpisanego do CEIDG
Dla odmiany likwidacja jednoosobowej działalności gospodarczej, wpisanej do CEIDG jest proste Musisz dopełnić paru obowiązków m.in. złożyć wniosek o wykreślenie do CEIDG, odpowiedni formularz do Urzędu Skarbowego i ZUS, rozliczyć podatek dochodowy itp., a na końcu pamiętać by przez określony prawem czas przechowywać dokumenty firmowe. Procedura w sumie szybka i tania.
Likwidacja przedsiębiorstwa wpisanego do KRS
Likwidacja spółki jest dłuższa, droższa i bardziej skomplikowana, a kończy się wykreśleniem z KRS. Nie będę opisywał tu całej procedury, zwłaszcza że różni się w zależności od typu spółki i trybu likwidacji. Dam Ci tylko dwie rady. Po pierwsze pamiętaj, by skorzystać z pomocy prawnika. Po drugie pamiętaj, byś miał porządek w kwestiach księgowych i podatkowych. Dobra obsługa księgowa jest niezbędna w tym procesie.
Ogłoszenie upadłości
Zgodnie z Prawem upadłościowym, każdy przedsiębiorca (niezależnie czy osoba fizyczna, czy osoba prawna) ma obowiązek złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości w terminie 30 dnia od dnia wystąpienia stanu niewypłacalności.
Stan niewypłacalności oznacza, że przedsiębiorca utracił zdolność do regulowania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Jeżeli dłużnik ma ponad trzy miesięczne opóźnienia w regulowaniu swoich zobowiązań, uznaje się, że jest niewypłacalny.
Niewypłacalność to brak płynności finansowej. Oznacza to, że często upadają spółki, które generują zyski, ale które utraciły płynność. Za to spółka może długo funkcjonować, mając straty, jeżeli wciąż zachowuje płynność finansową.
Podsumowanie
Każde przedsiębiorstwo ma swój początek i koniec. W trakcie swego funkcjonowania ma różne okresy, np. walki o przetrwanie, wzrostów i upadków, przekazywania pałeczki w ramach sztafety pokoleń, sprzedaży, restrukturyzacji itp.
Jeżeli na każdym etapie będziesz korzystał z pomocy ekspertów i miał odrobinę szczęścia, odniesiesz sukces. Czasami oznacza to przetrwanie w swej niszy, czasami globalną ekspansję lub zyskowną sprzedaż.
Jeśli masz pytania, zapraszam do kontaktu.
Autor: Kancelaria Radcy Prawnego Paweł Ludwiczak, www.ludwiczak-radcaprawny.pl
