Nowelizacja, pojęcie rękojmi zastąpiła pojęciem „niezgodności rzeczy sprzedanej z umową”. W razie braku zgodności towaru z umową konsumentowi przysługują uprawnienia określone w ustawie z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta („Ustawa”). Nowelizacja wyłączyła w tym zakresie stosowanie przepisów Kodeksu cywilnego.

Zgodność towaru z umową

Ustawa określa jakie cechy musi posiadać towar, aby był uznany za zgodny z umową. I tak, towar jest zgodny z umową, jeżeli zgodne z umową pozostają w szczególności jego:

• opis, rodzaj, ilość, jakość, kompletność i funkcjonalność, a w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi – również kompatybilność, interoperacyjność i dostępność aktualizacji,
• przydatność do szczególnego celu, do którego jest potrzebny konsumentowi, o którym konsument powiadomił przedsiębiorcę najpóźniej w chwili zawarcia umowy i który przedsiębiorca zaakceptował.

Ponadto, towar aby został uznany za zgodny z umową, musi:

• nadawać się do celów, do których zazwyczaj używa się towaru tego rodzaju, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów prawa, norm technicznych lub dobrych praktyk,
• występować w takiej ilości i mieć takie cechy, jakie są typowe dla towaru tego rodzaju i których konsument może rozsądnie oczekiwać, biorąc pod uwagę charakter towaru oraz publiczne zapewnienie złożone przez przedsiębiorcę, np. w reklamie lub na etykiecie,
• być dostarczany z opakowaniem, akcesoriami i instrukcjami, których dostarczenia konsument może rozsądnie oczekiwać,
• być takiej samej jakości jak próbka lub wzór, które przedsiębiorca udostępnił konsumentowi przed zawarciem umowy, i odpowiadać opisowi takiej próbki lub takiego wzoru.

Przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność za brak zgodności towaru z umową istniejący w chwili jego dostarczenia i ujawniony w ciągu dwóch lat od tej chwili. Nowelizacja do dwóch lat wydłużyła okres obowiązywania domniemania, że niezgodność towaru z umową istniała w dniu wydania towaru. Ustawa określa sytuacje, kiedy domniemanie to może zostać obalone. Nadto, zgodnie z Ustawą przedsiębiorca nie może powoływać się na upływ terminu do stwierdzenia braku zgodności towaru z umową, jeżeli brak ten podstępnie zataił.

Reklamacja

Nowelizacja skróciła okres udzielania odpowiedzi przedsiębiorcy na reklamację złożoną przez konsumenta z 30 dni do 14 dni. Zmiana z całą pewnością jest z korzyścią dla konsumentów, na przedsiębiorcach natomiast wymusza szybsze podejmowanie działań i udzielanie odpowiedzi na składane reklamacje. Nieudzielenie odpowiedzi na reklamację we wskazanym terminie traktowane jest, iż przedsiębiorca reklamację uznał.

Nowe przepisy określają także, w jakiej kolejności jakie uprawnienia przysługują konsumentowi w przypadku stwierdzenia, że towar jest niezgodny z umową. W pierwszej kolejności konsument może żądać jego naprawy lub wymiany, dopiero później może skorzystać z odstąpienia od umowy lub obniżenia ceny.

Ustawa określa sytuacje, kiedy konsument może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy. Konsument nie może odstąpić od umowy, jeżeli brak zgodności towaru z umową jest nieistotny. Istnieje jednak domniemanie, że brak zgodności towaru z umową jest istotny. Na przedsiębiorcy spoczywa ciężar obalenia domniemania i wykazania, że niezgodność towaru z umową w rzeczywistości nie miała istotnego charakteru.

Gwarancja

Nowelizacja wprowadziła także zmiany w zakresie udzielanej gwarancji. Dotychczas udzielenie gwarancji było dobrowolne i nie obowiązywały żadne ogólne wymagania w tym zakresie. Od stycznia 2023 r. udzielenie gwarancji w dalszym ciągu pozostaje dobrowolne, ale określone zostały minimalne wymagania, jakie musi zawierać oświadczenie gwarancyjne.

I tak, oświadczenie gwarancyjne musi zawierać wyraźne stwierdzenie, że w przypadku braku zgodności rzeczy sprzedanej z umową kupującemu z mocy prawa przysługują środki ochrony prawnej ze strony i na koszt sprzedawcy oraz że gwarancja nie ma wpływu na te środki ochrony prawnej, nazwę i adres gwaranta, opis procedury, której uprawniony ma przestrzegać, aby móc skorzystać z gwarancji, wskazanie rzeczy, których dotyczy gwarancja oraz warunki gwarancji.

Odstępstwo od warunków gwarancji określonych w reklamie na niekorzyść konsumenta jest bezskuteczne, chyba że oświadczenie gwarancyjne złożone w reklamie przed zawarciem umowy zostało sprostowane z zachowaniem warunków i formy, w jakiej reklama została przeprowadzona, lub w porównywalny sposób.

Na skutek wprowadzonych zmiany w zakresie przepisów dotyczących niezgodności rzeczy sprzedanej z umową i gwarancji przedsiębiorcy powinni zaktualizować stosowane przez siebie regulaminy, umowy sprzedaży, formularze, a także dostosować wewnętrzne procedury do nowych regulacji. Jeżeli ktoś jeszcze tego nie zrobił, powinien dokonać tego jak najszybciej.

Autorka: radca prawny wspólnik w JKM Kancelaria Radców Prawnych Jarzec-Koślacz Miśkiewicz s.c. Specjalizuje się w obsłudze korporacyjnej, postępowaniach sądowych, w windykacji należności i postępowaniu egzekucyjnym