Księgowość w jednoosobowej działalności gospodarczej - zasady 

Osoba fizyczna, która prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, może samodzielnie zdecydować czy chce prowadzić tzw. pełną księgowość, czyli księgi rachunkowe czy też księgowość uproszczoną. Prawo do dokonania takiego wybory przysługuje wtedy, gdy przychody netto z tytułu sprzedaży towarów, produktów oraz realizacji operacji finansowych w poprzednim roku obrotowym wynosiły mniej niż 2 000 000 euro (w przeliczaniu na złote). 

Przedsiębiorca rozliczający się na zasadach ogólnych ma obowiązek prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Muszą być w niej zawarte informacje na temat przychodów z tytułu prowadzonej działalności, wydatków, kosztów prac badawczo-rozwojowych oraz zakupu towarów i innych materiałów potrzebnych do prowadzeni firmy. 

Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność ma prawo do wypłacenia środków finansowych z konta firmowego w dowolnie wybranym momencie. Wszystkie pieniądze "firmowe" są pełną własnością właściciela przedsiębiorstwa. 

Jaką formę opodatkowania wybrać?

Przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą mogą wybrać jedną z kilku dostępnych form opodatkowania. Mianowicie: 

• Opodatkowanie na zasadach ogólnych. Jednoosobowy przedsiębiorca, który rozlicza się na zasadach ogólnych, ma obowiązek prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Po odliczeniu od uzyskanych przychodów kosztów musi odprowadzić podatek na rzecz urzędu skarbowego. Stawka podatku uzależniona jest od wysokości dochodów - po przekroczeniu określonego pułapu dochodów wysokość podatku wzrasta. Dzięki opodatkowaniu na zasadach ogólnych zyskujemy prawo do korzystania z ulg podatkowych. 
• Podatek liniowy. Jest to forma opodatkowania, w której wszystkie dochody są opodatkowane stałą stawką wynoszącą 19%. Dzięki temu przedsiębiorca ma pewność, że stawka podatku nie zmieni się w ciągu roku bez względu na wysokość uzyskanych dochodów. W tej formule nie ma możliwości korzystania z ulg podatkowych. 
• Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Ryczałt to znacznie uproszczona formuła rozliczania podatku dochodowego. Wysokość stawki tego podatku uzależniona jest od rodzaju prowadzonej przez nas działalności. Prawo do rozliczania się w ramach ryczałtu nie przysługuje jednak wszystkim przedsiębiorcom. Podatek jest obliczany od przychodu, nie można pomniejszyć go o koszty uzyskania.
• Karta podatkowa. Jest to forma opodatkowania dedykowana osobom prowadzącym wybrane typy działalności gospodarczej o charakterze wytwórczym, usługowym lub handlowym - przykładem mogą być usługi krawieckie lub tapicerskie. Kwota podatku uzależniona jest od rodzaju działalności oraz wielkości miejscowości, w której prowadzi się firmę. 

Dlaczego samodzielne prowadzenie księgowości może być trudne?

W przypadku, gdy przedsiębiorca zdecyduje się na zmianę jednoosobowej działalności gospodarczej na spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, musi zdawać sobie sprawę z tego, że będzie się to wiązało z pojawieniem się nowych obowiązków formalnych.

W każdej spółce z o.o. musi być prowadzona księga rachunkowa. Jest to dokument, w którym ewidencjonujemy wszystkie operacje dotyczące danej działalności - nie tylko faktury sprzedażowe i kosztowe, ale także np. wypłacane zaliczki. 

Na pełną księgowość składa się wykaz aktywów i pasywów. Do aktywów zaliczamy majątek spółki o określonej wartości, zaś pasywa to wszelkie źródła pochodzenia majątku danej firmy - kapitał własny oraz wypracowany podczas prowadzenia działalności. Aktywa powinny równać się pasywom. 

Powyższa zasada oznacza, że wypłacanie jak i zasilanie konta firmowego prowadzonego dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest możliwe wyłącznie wtedy, gdy zachodzi określona przyczyna. Należy pamiętać o obowiązku ewidencjonowania w księgach wszystkich przepływów pieniężnych - zarówno do spółki jak i ze spółki na rzecz innych podmiotów. 

Niestety, wielu przedsiębiorców, którzy wcześniej prowadzili jednoosobowe działalności gospodarcze, a następnie uruchomiło spółki z o.o., często o tym zapomina, co może wywołać wiele negatywnych konsekwencji. 

Należy także dodać, że spółka z o.o. musi sporządzać również raporty kasowe, które przedstawiają stan środków finansowych w przedsiębiorstwie w danym momencie. Z tego względu spółki z o.o. w większości przypadków korzystają z usług profesjonalnych biur rachunkowych lub księgowych, ponieważ samodzielne wypełnienie wszystkich tych formalności dla osób nie posiadających stosownej wiedzy w tym zakresie mogłoby być bardzo trudne i wyjątkowo czasochłonne.