Tym narzędziem jest uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne. Może ono być otwarte bez udziału sądu, a przedsiębiorca uzyskuje dzięki niemu czasową ochronę przed wierzycielami. Nowe przepisy spotkały się z bardzo pozytywnym przyjęciem, czego najlepszym dowodem jest to, że w trzecim kwartale 2020 r. aż 72 proc. otwieranych postępowań restrukturyzacyjnych odbywało się według nowej procedury.

Co zadłużony przedsiębiorca może zyskać dzięki postępowaniu restrukturyzacyjnemu?

Przede wszystkim należy podkreślić, że otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego samo w sobie nie stanowi rozwiązania problemów przedsiębiorstwa, a ochrony przed wierzycielami uzyskanej na czas postępowania nie należy mylić z oddłużeniem firmy.

Celem postępowania restrukturyzacyjnego jest wypracowanie jak najkorzystniejszego porozumienia z wierzycielami oraz uporządkowanie spraw przed okresem, w którym trzeba będzie rozpocząć regulowanie zobowiązań. Oczekiwania względem wierzycieli należy formułować w sposób ostrożny i racjonalny, ponieważ to do nich będzie należeć ostateczna decyzja o przyjęciu układu.

Oczekiwania muszą więc być zgodne z realiami rynkowymi oraz możliwe do wykonania przez dłużnika. Należy też pamiętać, że nie wszyscy dłużnicy muszą się zgodzić na układ. W głosowaniu decyduje zwykła większość posiadająca co najmniej 2/3 sumy wierzytelności.

Rozsądną propozycją z pewnością będzie rozłożenie zobowiązań na raty możliwe do spłaty

Bankructwo dłużnika, szczególnie wtedy, gdy nie posiada znaczącego majątku, nigdy nie jest opcją korzystną dla wierzycieli. A więc jeżeli będą oni postępować racjonalnie, powinni pozytywnie zareagować na propozycję ustalenia możliwego do obsługi harmonogramu spłat. Aby tak się stało, należy zadbać o wiarygodność propozycji zgłaszanej wierzycielom. Jednym z najlepszych sposobów na jej uwiarygodnienie jest doprowadzenie do poprawienia sytuacji finansowej przedsiębiorstwa.

Odroczenie spłat na czas postępowania, które w przypadku postępowania uproszczonego trwa do czterech miesięcy, to doskonała okazja na uporządkowanie spraw finansowych. Jeżeli w okresie zawieszenia spłaty zobowiązań dojdzie do odzyskania równowagi biznesowej, będzie to stanowić bardzo pożądany sygnał dla wierzycieli.

W postępowaniach zatwierdzonych w III kwartale 2020 r. średni okres rozłożenia zobowiązań
na raty wynosił 56 miesięcy, natomiast najdłuższy – 18 lat. W 66 proc. przypadków nastąpiło częściowe umorzenie długu podstawowego i we wszystkich postępowaniach dokonano umorzenia odsetek karnych.

¬ródło problemu bardzo rzadko leży wyłącznie w sferze finansowej

Właściwa restrukturyzacja powinna więc dotyczyć przede wszystkim operacyjnych aspektów działalności. Dlatego oprócz negocjacji z wierzycielami najważniejsze działania przedsiębiorstwa w okresie restrukturyzacji powinny się skupiać na rentownych obszarach działalności oraz poszukiwaniu dodatkowego finansowania.

Porzucenie nierentownych obszarów działalności może być dla przedsiębiorcy bardzo trudne mentalnie – szczególnie wtedy, gdy przez wiele lat przyczyniały się one do odnoszenia sukcesu przez firmę. Takie zmiany, jak przeniesienie działalności sprzedażowej do Internetu czy automatyzacja procesów administracyjnych, mogą się wiązać ze zwolnieniami zasłużonych pracowników lub koniecznością nagłej zmiany procedur i przyzwyczajeń. Może to też wymusić przeszkolenie personelu na każdym szczeblu organizacji.

Znalezienie nowych sposobów finansowania przedsiębiorstwa może również wymagać kreatywności i rezygnacji z dotychczasowych metod działania. Z oczywistych powodów dla przedsiębiorstwa mającego problem z wypłacalnością prawdopodobnie niedostępne będzie finansowanie bankowe lub emisja akcji i obligacji. Ciekawą opcją jest natomiast poszukiwanie zewnętrznego inwestora. W czasach zerowych stóp procentowych dobrze funkcjonujące przedsiębiorstwa mające chwilowe problemy z płynnością mogą być łakomym kąskiem dla szukających nowych możliwości posiadaczy wolnych środków finansowych.

W grę wchodzą różne formy restrukturyzacji, takie jak sprzedaż przedsiębiorstwa, przejęcie udziałów przez inwestora lub fuzja. Uzyskane w ten sposób środki mogą w znaczący sposób ułatwić negocjacje z wierzycielami. Warto wspomnieć o tym, że ustawa z dnia 16 lipca 2020 r.
o udzieleniu pomocy publicznej w celu ratowania lub restrukturyzacji przedsiębiorców jest pierwszym instrumentem umożliwiającym otrzymanie rządowego finansowania przez przedsiębiorstwa znajdujące się w trakcie procesu restrukturyzacji.

Na etapie przygotowania strategii pomoc może być udzielona w formie kredytu, natomiast w trakcie właściwego procesu restrukturyzacji operator programu Agencja Rozwoju Przemysłu ma do dyspozycji szerszą paletę instrumentów, na przykład takich jak objęcie akcji, udziałów bądź obligacji restrukturyzowanej firmy.