Ostatnio wiele mówi się o regulacjach prawnych uniemożliwiających stosowanie schematów agresywnej optymalizacji podatkowej, w której przychody spółek i osób fizycznych są transferowane do krajów stosujących korzystne przepisy fiskalne, czyli popularnych rajów podatkowych. Agresywna optymalizacja podatkowa w przypadku polskich rezydentów podatkowych ma polegać na unikaniu płacenia wysokich podatków w Polsce.

Nowe przepisy skutecznie regulują legalny transfer przychodów i podatków za granicę poprzez opodatkowanie ich również w kraju. Stosowne umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania precyzują sposób naliczania podatku, co ma wpływ na jego ostateczną wysokość. Okazuje się, że stosując legalny schemat z użyciem cypryjskiej spółki kontrolowanej przez polskiego rezydenta podatkowego, można nie tylko sporo zaoszczędzić, ale też skorzystać z wielu dodatkowych możliwości, jakie daje rejestracja spółki na Cyprze.

MLI modyfikuje m.in. ulgę abolicyjną

Negatywne skutki wynikające z ostatnich zmian dotkną m.in. osoby zamieszkujące w Polsce i pracujące za granicą. Wszyscy, którzy na stałe mieszkają w kraju i uzyskują przychody z tytułu pracy świadczonej za granicą, mogli do tej pory skorzystać z tzw. ulgi abolicyjnej. Na podstawie unijnych regulacji z 2016 r., znanych szerzej jako MLI (Multilateral Instrument to Modify Bilateral Tax Treaties), ulga abolicyjna w swoim pierwotnym kształcie zostanie zniesiona.

Zniesienie ulgi oznacza mniej korzystną metodę naliczania podatku

Zmiana polega głównie na przyjęciu mniej korzystnej metody naliczania podstawy do opodatkowania. W myśl nowych przepisów będzie ona obejmować wszystkie wpływy
uzyskiwane przez podatnika, w tym określone przychody z pracy za granicą, niezależnie od tego, czy podatnik odprowadził od nich podatek dochodowy w kraju rezydencji podatkowej pracodawcy. Możliwość odliczenia podatku zapłaconego za granicą nadal regulują dwustronne umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zniesienie wdrożonej w Polsce w 2008 r. ulgi abolicyjnej spowoduje, że większość osób pracujących za granicą będzie zobowiązana do zapłacenia wyższego podatku dochodowego.

Warto zaznaczyć, iż na zmianę metody obliczania podatku zgody nie wyraziły m.in. Niemcy, Malta oraz Cypr. Dzięki temu zniesienie ulgi abolicyjnej nie zmienia sposobu wyliczenia podatku z tymi krajami.

Wyższy podatek od dochodów z pracy za granicą

Szacuje się, że większa część podatników uzyskujących przychody za granicą przekroczy próg, w którym obowiązuje obniżona stawka PIT. W obecnym stanie prawnym obniżona 17 proc. stawka obowiązuje do wartości przychodu rocznego na poziomie 85.528 zł. Nadwyżka od tej kwoty jest opodatkowana stawką 32 proc. Dotychczasowa ulga abolicyjna dawała możliwość redukcji ogólnej wartości podatku poprzez możliwość odprowadzenia podatku dochodowego tylko w miejscu rezydencji podatkowej pracodawcy. Często wiązało się to z korzyściami wynikającymi z wyższej niż w Polsce kwoty wolnej od podatku.

Cypr i Polska ratyfikują MLI

W ten sposób będą również opodatkowane przychody uzyskiwane z tytułu pracy na rzecz cypryjskich pracodawców. Jak wspomnieliśmy, konwencja MLI została przyjęta na szczeblu unijnym w 2016 r. Opóźnienie we wdrożeniu tych regulacji w państwach członkowskich wynika z czasu, jaki potrzebny jest do procedowania ratyfikacji tych ważnych dokumentów na szczeblu krajowym. Warto dodać, że MLI zyskuje realny wpływ na dwustronną umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania tylko w przypadku, w którym oba państwa ratyfikują ustalenia konwencji. Na Cyprze MLI weszło w życie 1 maja 2020 r. Polska ma wdrożyć zmiany na początku nowego roku.

Spółka na Cyprze a opodatkowanie spółek CFC

Okazuje się, że niekorzystna z punktu widzenia międzynarodowych pracowników konwencja MLI daje więcej przestrzeni właścicielom i udziałowcom cypryjskich spółek, nawet w porównaniu z aktualnie obowiązującymi przepisami. Zmiany polegają m.in. na ułatwieniu udziałowcom stosowania licznych ulg i zwolnieńw zakresie obniżania podstawy do naliczania podatku z tytułu dywidend uzyskiwanych z cypryjskich spółek kontrolowanych przez polskich rezydentów podatkowych.

Przypomnijmy, że niemal równolegle z przyjęciem i wdrażaniem konwencji MLI na szczeblu państw unijnych, zmieniono też wspólnotowe przepisy o zagranicznych spółkach
kontrolowanych (Controlled Foreign Company). W myśl nowelizacji cypryjska spółka kontrolowana przez polskiego rezydenta podatkowego to taka, w której:

• polski rezydent podatkowy posiada bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 50 proc. udziałów,
• przynajmniej 33 proc. zysków spółki pochodzi ze źródeł pasywnych, w tym z zysków kapitałowych, ze zbycia papierów wartościowych oraz praw wynikających z instrumentów finansowych, z praw autorskich lub z transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi, które nie generują wartości dodanej lub wartość ta jest znikoma,
• faktycznie zapłacony podatek odprowadzony przez spółkę na Cyprze jest niższy niż różnica między podatkiem CIT, jaki zapłaciłaby taka sama spółka prowadzona w Polsce, a tymże podatkiem odprowadzonym na Cyprze.

Okazuje się, że polski rezydent podatkowy może uzyskiwać wynagrodzenie np. w formie tzw. pensji dyrektorskiej z tytułu pełnienia funkcji w jednoosobowej spółce na Cyprze oraz dywidendy z tej spółki.

Opodatkowanie dywidendy z cypryjskiej spółki w Polsce

Legalna optymalizacja podatkowa z zastosowaniem spółki kontrolowanej zarejestrowanej na Cyprze przez polskiego rezydenta podatkowego daje realną możliwość obniżenia wysokości podatku dochodowego odprowadzanego w polskim urzędzie skarbowym. Jednym z prostszych schematów wydaje się samozatrudnienie lub nabycie udziałów w spółce cypryjskiej. Część przychodów podatnik może wypłacać w formie wynagrodzenia opodatkowanego zgodnie z nowymi zasadami wprowadzonymi przez konwencję MLI. Pozostała część może stanowić dywidendę, która w Polsce jest opodatkowana 19 proc. stawką podatku dochodowego.
Warto zauważyć, że polsko-cypryjska umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania przewiduje możliwość odliczenia w Polsce podatku dochodowego od dywidend, wynagrodzenia lub przychodu spółki zapłaconego na Cyprze.

Co więcej, można znaleźć interpretacje, które potwierdzają, że odliczenie podatku należnego na Cyprze jest możliwe, nawet gdy podatnik skorzysta z miejscowych ulg, które zwolnią go od faktycznej wpłaty tej kwoty na rzecz cypryjskiego fiskusa. W takich okolicznościach pozostaje dopłacenie w Polsce różnicy wynikającej z wyższej stawki podatku naliczanej w Polsce.
Wygląda na to, że nowy stan prawny, który wchodzi w życie w Unii Europejskiej, ma na celu zachęcenie do inwestycji kapitałowych na terenie wspólnoty. Jednym z korzystniejszych scenariuszy wydaje się nabycie udziałów lub rejestracja spółki na Cyprze. Co ważne, jest to całkowicie legalne i zgodne z nowymi przepisami o unikaniu opodatkowania. Można stwierdzić, że nowe regulacje zachęcają polskich i unijnych rezydentów podatkowych do zatrzymania kapitału w Unii i utrzymania dotychczasowych rezydencji podatkowych.

Autorka: Dyrektor Zarządzająca Kancelarii Prawno-Podatkowej Admiral Tax