Kim jest freelancer? Z angielskiego oznacza to dosłownie wolny strzelec. Freelancerem nazywa się osobę wykonującą zlecenia dla różnych podmiotów, niezwiązaną z jedną firmą etatem czy stałą umową. Może prowadzić jednoosobową działalność gospodarczą lub pracować na umowie o dzieło czy umowie-zlecenie podpisywanych z kilkoma czy kilkunastoma klientami.
Freelancer wykonuje zlecenia jednorazowe lub cykliczne w trybie krótko- lub długoterminowym. Freelancerzy najczęściej zajmują się profesjami z branż kreatywnych czy usług elektronicznych, informatycznych. Wystarczy im komputer oraz połączenie z Internetem, by wykonywać zlecenia.
Praca przyszłości?
Skąd moda na freelancing? To odpowiedź na potrzeby rynku, głównie po stronie pracowników, ale także pracodawców. Pracownicy szukają ciekawszych ścieżek kariery niż pięcie się po drabince w korporacjach – nie kuszą już ich owocowe wtorki czy karta sportowa, bo szukają pracy dającej więcej satysfakcji, zapewniającej lepszą harmonię między życiem zawodowym a prywatnym, gwarantującej elastyczność organizacji pracy, umożliwiającej nieograniczone dochody.
Freelancing, rozumiany jako praca zdalna wykonywana najczęściej w domowym zaciszu, generuje mniejsze koszty i zapewnia oszczędność czasu, bo nie trzeba dojeżdżać do biura. Ponadto, freelancer rzadziej choruje, bo nie ma kontaktu z ogromną liczbą ludzi przewijających się przez korporacje. Pracodawcy również cenią sobie korzystanie z usług freelancerów. Przy zlecaniu zadań o charakterze jednorazowym lub niewielkich prac cyklicznych, efektywniej jest nawiązać współpracę z freelancerem niż zatrudniać pracownika na etat, jeśli nie miałby on obłożenia pracy przez 8 godzin.
Dzięki temu pracodawcy oszczędzają na kosztach związanych z przygotowaniem stanowiska pracy i wyposażeniem pracownika w narzędzia. Nie muszą poświęcać czasu na budowanie od zera struktur organizacji, zamiast tego mogą stworzyć rozproszony model współpracy oparty na korzystaniu z usług wielu freelancerów – specjalistów w swoich branżach.
Freelancing nie mógłby tak mocno rozwijać się na rynku pracy, gdyby nie pewne inne zjawiska obserwowane nie tylko w przestrzeni zawodowej, ale także społecznej i ekonomicznej. Należą do nich: informatyzacja, uberyzacja, ekonomia współdzielenia, ekonomia na żądanie. Informatyzacja pozwala na pracę spoza biura, bo dostępne są narzędzia ułatwiające komunikację oraz organizację pracy. Ponadto powszechny jest dostęp do szybkiego łącza internetowego. Uberyzacja to proces obserwowany na rynku pracy, który wziął nazwę od aplikacji do tanich przejazdów – Uber. Oznacza wykorzystywane technologii do oferowania nowych usług i narzędzi czy promocji lub komunikacji z klientem. Szerszym pojęciem jest ekonomia współdzielenia – zjawisko objawiające się rozproszeniem modeli dystrybucyjnych i decentralizacją społeczności oraz jednostek.
Modele biznesowe oparte są na dzieleniu czasu, zasobów i współpracy nawet między osobami z innych krajów. Z kolei ekonomia na żądanie to oferowanie usług i towarów w momencie zaistnienia potrzeby rynkowej.
Trend freelancingu na świecie
W Stanach Zjednoczonych freelancing jest bardzo popularny – aż 35 proc. ogółu osób zatrudnionych to freelancerzy, a już w tym roku ten odsetek ma wzrosnąć do 40 proc. Ostatnie pięć lat pokazało, jak bardzo przydatni są freelancerzy na rynku pracy – połowa pracodawców zwiększyła skalę wykorzystania freelancerów do realizacji outsourcowanych zadań, jak wskazuje badanie EY.
Amerykańscy pracodawcy deklarują, że 17 proc. zasobów ludzkich w ich firmach to pracownicy zewnętrzni, freelancerzy. W Europie podać można jedynie liczbę osób pracujących jako freelancerzy na zasadzie prowadzenia jednosodowych działalności gospodarczych, bez ujęcia freelancerów, którzy pracują w ramach umowy o dzieło czy umowy zlecenie, nie prowadząc własnej firmy. Mimo wszystko warto przytoczyć te dane, z których wynika, że w UE aż 14 proc. ogółu zatrudnionych osób to freelancerzy będący właścicielami jednoosobowych działalności gospodarczych.
Freelancer w Polsce: statystyki
W Polsce aż 18 proc. spośród ogółu pracujących jest samozatrudnionych, czyli więcej niż średnia europejska. Trend jest mocno zwyżkowy, bo jak wskazuje badanie EY, aż 34 proc. osób zaczęło oferować usługi zewnętrznego konsultingu w ciągu ostatniego roku.
Dokładny obraz polskiego freelancera dostarcza badanie portalu Useme.eu, który łączy zleceniodawców i zleceniobiorców oraz oferuje usługi fakturowania dla osób niemających własnej działalności gospodarczej. Ankietę w roku 2019 przeprowadzono na 1.266 freelancerach.
Statystyczny polski freelancer jest młodym człowiekiem – ponad połowa ankietowanych ma między 25 a 34 lat. Freelancerzy pracują w całym kraju, ale najczęściej spotykani
są w dużych miastach – 38 proc. mieszka w miejscowościach powyżej 400 tys. mieszkańców, 21,7 proc. w miastach mających między 100 tys. a 400 tys. mieszkańców, a dalsze 16,5 proc. w miastach od 20 tys. do 100 tys. mieszkańców.
Widać, że freelancing robi się coraz bardziej popularny, bo z ankiety wynika, że odsetek odpowiedzi „poniżej roku” na pytanie o staż zawodowy wzrósł do 27,3 proc. z 23,5 proc.
w roku 2017. Ponad połowa freelancerów traktuje to jako formę dorabiania do innej pracy, np. na etacie, a reszta, czyli 49,4 proc., uznaje freelancing za jedyne źródło dochodu.
Jeśli chodzi o zlecenia, to najwięcej mają ich copywriterzy,
a na ich wykonanie przeznaczają od 4 do 6 godzin dziennie. Najdłużej pracują graficy, którzy spędzają dziennie nawet 10 godzin na wykonywanie zleceń.
Freelancing ma szansę stać się przyszłością zatrudnienia, dzięki wystąpieniu czwartej rewolucji przemysłowej, wszechobecnej automatyzacji, powszechnemu dostępowi do
Internetu, rozwoju mediów społecznościowych czy ekonomii współdzielenia oraz powstawaniu nowych modeli biznesowych, społecznych, zarządzania kapitałem ludzkim.
Także w Polsce obserwuje się wzrost zainteresowania freelancingiem. Oby coraz więcej osób podążało tą drogą kariery z wyboru, nie zaś z przykrej konieczności, motywowanych przez pracodawców szukających obniżenia kosztów.
Autorka: freelancerka, dziennikarka, copywriterka, tłumaczka, właścicielka firmy Słówskładanie – www.slowskladanie.pl i autorka e-booka: Freelancing
