Do głównych zadań Biura Informacji Kredytowej (BIK) należy gromadzenie i udostępnianie danych o zaciągniętych kredytach, pożyczkach, limitach w koncie osobistym, kartach kredytowych i poręczeniach.
Pamiętajmy, że to banki raportują dane do BIK, po wcześniejszym wyrażeniu naszej zgody. Mogą to robić w czasie rzeczywistym, czyli każdego dnia, lub w systemie kilku dniowym, a nawet miesięcznym.

Banki mogą pobierać raport BIK przy każdym składanym wniosku o kredyt, ale również mogą pobrany raport przechowywać kilka dni lub nawet miesiąc co oznacza, że nie pobierają ponownie raportu BIK i nie generują zapytania kredytowego. Są plusy i minusy takiego rozwiązania. Jeżeli składamy wniosek do banku, który pobiera raport jeden raz na 3 dni, to w przypadku przedłużającego się procesu wnioskowania o kredyt, raport może być przez bank ponownie pobrany, co oznacza kolejne zapytanie.

Jeżeli w trakcie tych 3 dni pojawi się negatywny wpis, wniosek może zostać odrzucony. Jeżeli natomiast w trakcie wnioskowania o kredyt dowiadujemy się z banku, że mamy jakiś niewyjaśniony negatywny wpis i jesteśmy w stanie go szybko usunąć lub spłaciliśmy kredyt, który nie został jeszcze zamknięty w BIK to w banku, w którym raport BIK pobierany jest tylko jeden raz na 30 dni, będziemy musieli poczekać na aktualizację i nie otrzymamy finansowania. Banki stosują również tzw. karencje. Bez zbędnego zapytania o naszą historię mogą wskazać przyszły termin możliwości ponownego składania wniosku.
Jeżeli potrzebujemy wyjaśnić zapisy zawarte w raporcie BIK, musimy zgłosić się bezpośrednio do banku lub innej instytucji finansowej, która dokonała wpisu bądź go nie usunęła.

Dlaczego raport BIK jest tak ważny?

Raport BIK podzielony jest na następujące sekcje:
Wskaźnik BIK – oznaczony kolorem wraz z informacją o postępach w regulowaniu zobowiązań.

• zielony – brak opóźnień.
• żółty – opóźnienia w płatnościach.
• czerwony – zła historia kredytowa.

Ocena punktowa BIK – to najistotniejszy element, który banki poddają pod weryfikację przy akceptacji oferty kredytowej. To właśnie od wysokości oceny punktowej zależy, czy w ogóle otrzymamy kredyt. Im wyższa skala, tym większe szanse na atrakcyjną ofertę bankową. Od tej oceny wiele modeli ryzyka w bankach uzależnia zdolność kredytową i tzw. scoring kredytowy (czyli ocenę ryzyka) klienta. Banki również przyjmują minimalną punktację
w swoich systemach. Wskaźnik minimum może się różnić w poszczególnych bankach. Te informacje bardzo często są chronione tajemnicą bankową.
Zobowiązania kredytowe w trakcie spłaty – podsumowanie wszystkich zobowiązań.
Zobowiązania kredytowe zamknięte – podsumowanie.
Informacje dodatkowe takie jak:

• liczba zapytań kredytowych z ostatnich 12 miesięcy (akceptowalny poziom to 3, powyżej może stanowić powód odmowy kredytowania),
• liczba zapytań z BIG InfoMonitora z ostatnich 12 miesięcy (nie tylko z instytucji finansowych),
• niespłacone długi – bieżące niespłacone zaległości są powodem odrzucenia wniosku kredytowego,
• uregulowane płatności.

Informacje szczegółowe – zobowiązania w trakcie spłaty. Wszystkie otwarte i spłacane zobowiązania kredytowe włącznie ze szczegółową, miesięczną historią spłaty rat, datą zawarcia zobowiązania, nazwą banku i kwotą.
Zamknięte zobowiązania kredytowe w BIK.
Zobowiązania przetwarzane w celach statystycznych – z tych informacji korzystają wyłącznie banki, których wpis dotyczy i nie są one przekazywane jako dane do innych instytucji.
Zapytania kredytowe w BIK – raport szczegółowy z podaną nazwą firmy, datą i kwotą.
Informacja w BIK o upadłości konsumenckiej – jeżeli została ogłoszona upadłość konsumencka, nie otrzymamy kredytowania.
Data udzielonej zgody na przetwarzanie naszych danych w BIK.
Raport to swoistego rodzaju dowód osobisty naszej wiarygodności kredytowej. Wszystkie informacje zwarte w raporcie są poddawane analizie i wszystkie mają wpływ na ocenę naszej zdolności kredytowej. Warto samemu zweryfikować swój raport poprzez założenie konta na stronie www.bik.pl
Do tego, abyśmy mogli otrzymać raport w postaci pliku pdf, potrzebna jest weryfikacja naszych danych osobowych.
Zostaniemy poproszeni o załączenie skanu lub zdjęcia dowodu osobistego oraz wykonanie przelewu weryfikacyjnego z naszego internetowego konta bankowego. Te działania mają na celu bezpieczeństwo w zakresie ochrony danych osobowych. BIK musi mieć pewność, że osoba składająca zapytanie o swoje dane jest faktycznie tą osobą, a nie przestępcą, który chce wykorzystać zgromadzone dane. Cały proces rejestracji zajmuje kilka minut. Raporty BIK są płatne.

Jakie są rodzaje raportów?

Wyróżniamy 2 rodzaje raportów:

• raport indywidualny, czyli historia kredytowa osoby fizycznej,
• raport firmowy, czyli historia kredytowa przedsiębiorstwa.

Raporty te różni tylko pierwszy moduł, czyli nasze dane lub dane naszej firmy.
Banki w tym banki spółdzielcze, Skoki, instytucje finansowe, w tym firmy pozabankowe, leasingodawcy i faktorzy, ale również inne instytucje, którym daliśmy zgodę na sprawdzenie naszej historii kredytowej w BIK.

W czasach kiedy nałożono na banki i instytucje finansowe szereg obostrzeń w celu poprawy i weryfikacji tendencji do zadłużania się, BIK stał się instytucją mającą wpływ na kształtowanie całej polityki kredytowej w bankowości.

Raport ten jest pobierany w celu weryfikacji wiarygodności naszej historii kredytowej. Jest kopalnią wiedzy i fundamentem do budowania modeli oceny ryzyka kredytowego. Odpowiedzią na światowy kryzys finansowy było między innymi zaostrzenie polityki kredytowej tak, aby minimalizować skutki zadłużania się społeczeństwa.

Po wejściu Rekomendacji T Komisji Nadzoru finansowego, a następnie nowelizacji ustawy o kredycie konsumenckim, wszystkie instytucje finansowe zostały zobligowane do rzetelnego sprawdzania zdolności kredytowej swoich przyszłych klientów. Ilość kredytów, kwota łącznego zobowiązania, łączna kwota rat oraz ilość zapytań determinuje ocenę wiarygodności i zdolności do obsługi zobowiązań każdą instytucję finansową.

Gdzie znajdują się zgody na sprawdzenie raportu BIK?

Zgodnie z wytycznymi Rozporządzenia RODO oraz prawa bankowego każde zapytanie musi posiadać zgodę klienta. Zgody te najczęściej są zapisane we wniosku kredytowym, który składamy w banku. Należy dokładnie zapoznać się z treścią zgód, gdyż wskazują one możliwości i terminy wycofania ich z BIK w sytuacji, kiedy nie chcemy, aby nadal były one przetwarzane przez instytucje finansowe. W sytuacji gdy posiadamy spłacone negatywne wpisy, właśnie na podstawie wcześniej wyrażonych zgód we wniosku, będziemy je mogli usunąć lub też nie będzie takiej możliwości.

Należy zapamiętać:

• wszystkie bieżące opóźnienia rat, po spłacie zaległości, nadal pozostaną w raporcie BIK, aż do całkowitej spłaty całego zobowiązania (kredytu). Bieżące opóźnienia w spłatach rat są częstym powodem odrzucenia wniosku kredytowego przez bank, nawet jeżeli zaległość w spłacie bieżącej raty wynosi 1 dzień,
• spłacone zobowiązania z opóźnieniami powyżej 60 dni mogą nie zostać usunięte przez bank przez okres 5 lat po spłacie kredytu, a to będzie skutkowało brakiem ofert kredytowych,
• posiadanie negatywnych wpisów z ostatnich 6 miesięcy może skutkować odrzuceniem wniosku kredytowego,
• bank sam nie usunie zamkniętych zobowiązań, trzeba samemu wystosować odpowiednie pismo i złożyć je w oddziale lub na infolinii bankowej,
• pozytywne spłacone kredyty mają wpływ na naszą wysoką ocenę punktową i najlepiej pozostawić je w raporcie,
• pożyczki chwilówki (miesięczne) są raportowane w pełnej wysokości, czyli przykładowo kwota chwilówki 3.000 zł będzie zaraportowana jako rata 3.000 zł,
• zgodnie z wytycznymi rekomendacji T i ustawy o kredycie konsumenckim wysokość rat wszystkich naszych zobowiązań zaraportowanych w BIK nie może przekraczać 50 proc. naszego udokumentowanego dochodu.
• bank dzwoniąc do nas czy wysyłając ofertę kredytową, nie sprawdza wcześniej aktualnego raportu w BIK, dopiero po wyrażeniu nowej zgody, bank przygotuje ofertę.

W kolejnej części opiszę Państwu możliwości, jakie daje przedsiębiorcą BIG InfoMonitor.
Z życzeniami samych pozytywnych wpisów w BIK.

Autorka jest Dyrektorem Sprzedaży w Pomorskim Centrum Wsparcia Biznesu