Wybrana przez przedsiębiorstwo świadoma strategia innowacyjności produktowej wiąże się z potrzebą prowadzenia prac badawczo-rozwojowych, wymianie doświadczeń np. z jednostkami naukowymi oraz zaangażowaniu w rozwój własnej kadry badawczej, która w ramach przedsiębiorstwa pracuje nad nowymi produktami, celem wdrażania ich na rynek.

Przy opracowaniu i wdrażaniu innowacji kluczową rolę odgrywają prace nad badaniami i rozwojem, ale obecne w Polsce firmy realizują działalność innowacyjną także poprzez współpracę z innymi firmami oraz zakup aktywów materialnych i niematerialnych (licencji, patentów, praw autorskich itd.). Kluczową formą działalności prowadzoną w celu wytwarzania innowacji pozostają jednak prace badawczo-rozwojowe.

Nowe produkty i technologie

Dla polskich przedsiębiorców realizacja prac badawczo-rozwojowych ma na celu prowadzenie prac nad tworzeniem nowych produktów bądź nowych technologii, lub rozwojem produktów już istniejących. Jednak nadal wiele przedsiębiorstw nie rozwija tego obszaru aktywności ze względu na koszty, jakie wiążą się z tego typu działaniami. Z drugiej strony, jeżeli polskie firmy chcą się rozwijać, muszą inwestować w badania i rozwój.

Pozyskanie finansowania w formie dotacji unijnej na rozwój prac badawczych wprowadza do przedsiębiorstwa nową jakość poprzez realizację innowacyjnych projektów. Wzrost wartości przedsiębiorstwa realizuje się na skutek uzyskania korzyści, zarówno materialnych (w tym potencjalnych zysków z nowej inwestycji), jak i niematerialnych.

Korzyści niematerialne, takie jak zdobyta nowa wiedza, doświadczenie i umiejętności, patenty, wzory użytkowe czy wzory przemysłowe, są tymi elementami, które bezpośrednio przyczyniają się do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstwa.

Rozwój firm w kierunku innowacji

W obszarze dofinansowania z funduszy unijnych, ostatni kwartał 2019 r. oferuje bardzo szeroki wachlarz wsparcia dotacyjnego na rozwój działalności B+R mającej na celu opracowywanie innowacji, zarówno w obszarze produktowym, jak i procesowym.

Realizacja prac badawczo-rozwojowych umożliwia firmom lepsze i szybsze dostosowanie realizowanej działalności do potrzeb i specyfiki grupy docelowej poprzez szybką reakcję na sygnały rynkowe (takie jak m.in. postęp technologiczny, inwestycje konkurentów i rosnące oczekiwania rynku), generowanie większej ilości pomysłów i koncepcji technologicznych oraz skrócenie czasu ich wdrożenia, co pozwala na podniesienie efektywności prowadzonej działalności.

W wyniku uzyskanego dofinansowania ze środków unijnych, zakres i rozmiar prac badawczo-rozwojowych prowadzonych przez przedsiębiorstwa zwiększa się, co umożliwia tworzenie własnych, innowacyjnych koncepcji, dzięki którym firmy umacniają swoją pozycję nie tylko na rynku polskim, ale także międzynarodowym.

Od pomysłu do prototypu

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR) ogłosiło w ostatnich tygodniach kolejne konkursy w ramach programu Inteligentny Rozwój. To dodatkowa możliwość dla firm i konsorcjów naukowo-przemysłowych, które w 2019 r. chcą starać się o dofinansowanie prac badawczo-rozwojowych.
W tym roku NCBR na wszystkie konkursy w ramach POIR przeznaczy aż 3,93 mld zł.

W przypadku realizacji prac badawczych i rozwojowych (aż do stworzenia prototypu), jednym z najpopularniejszych w Polsce programów jest Działanie 1.1.1 PO IR (tzw. Szybka ¦cieżka), w którym możliwe jest ubieganie się o dofinansowanie unijne do 80 proc. kosztów kwalifikowanych projektu.

O dofinansowanie we wszystkich konkursach „Szybkiej ¦cieżki” mogą starać się projekty, których efektem będzie stworzenie i wprowadzenie na rynek nowego lub znacząco ulepszonego produktu, usługi czy procesu. Wsparciem można objąć takie koszty jak m.in. wynagrodzenia zespołu projektowego, usługi badawcze, koszty operacyjne (materiały, surowce).

W ramach działania współfinansowane są projekty celowe obejmujące badania przemysłowe i prace rozwojowe albo prace rozwojowe, aż do wytworzenia prototypu, realizowane przez przedsiębiorstwa lub konsorcja, także z udziałem jednostek naukowych.

Ponadto, dofinansowane na poziomie 90 proc. mogą być także typowe prace przedwdrożeniowe już po zakończeniu badań, ale przed wdrożeniem innowacji do praktyki produkcyjnej przedsiębiorstwa. Prace przedwdrożeniowe obejmują działania przygotowawcze do wdrożenia wyników badań i umożliwiają doprowadzenie rozwiązania będącego przedmiotem projektu do etapu, kiedy będzie można je skomercjalizować. W szczególności takimi pracami mogą być np. opracowanie dokumentacji wdrożeniowej, usługi rzecznika patentowego, testy, certyfikacja czy badania rynku.

Przedsiębiorcy mogą składać swoje projekty w terminie od 16 września 2019 r. do 16 grudnia 2019. Pula środków przeznaczonych na konkurs wyniesie 1,1 mld zł. Konkurs podzielony jest na 4 rundy trwające:

• od 16 września do 31 października,
• od 1 listopada do 30 listopada,
• od 1 grudnia do 16 grudnia do godziny 16:00.

Konkurs jest podzielony na miesięczne etapy, aby ocena projektów mogła rozpoczynać się po zakończeniu każdego etapu, a nie dopiero po zakończeniu całego naboru.

Nowe obszary dofinansowania

Dodatkowo, w ramach kolejnych konkursów, wyodrębniono nowe obszary tematyczne dla firm chcących realizować prace badawczo-rozwojowe w dedykowanej ścieżce.
Tworzywa sztuczne (alokacja konkursu: 180 mln zł) – nabór wniosków od 2 września 2019 r. do 15 listopada 2019 r. Główne obszary badawcze: 1) Wytwarzanie podstawowego surowca do produkcji wyrobów z tworzyw; 2) Modyfikowanie własności tworzyw i wytwarzanie produktów końcowych, 3) Zbiórka, segregacja, utylizacja i recykling zużytych odpadów, w tym projektowanie pod recykling.
Technologie kosmiczne (alokacja konkursu: 300 mln zł) – nabór od 2 września 2019 r. do 15 listopada 2019 r.
Innowacyjne nawozy przyjazne dla środowiska (alokacja konkursu: 200 mln zł) – nabór wniosków od 14 listopada 2019 r. do 14 stycznia 2020 r.
Urządzenia grzewcze (alokacja konkursu zostanie podana w późniejszym terminie) – nabór wniosków od 14 listopada 2019 r. do 14 stycznia 2020 r.
NCBR ogłosi również kolejny konkurs dla innej prężnie rozwijającej się branży – w ramach IV edycji GameINN na dofinansowanie sektora gamingowego przeznaczonych zostanie 100 mln zł.
Konkurs będzie ogłoszony 15 listopada 2019 r. i uruchomiony 16 grudnia 2019 r., a jego celem jest wsparcie projektów B+R w zakresie m.in. projektowania i wzornictwa gier wideo czy zastosowania sztucznej inteligencji.

Autorka jest Dyrektorem Zarządzającym Działem Doradztwa Unijnego w Tridon Consulting