„Głusi potrafią wszystko, tylko nie potrafią słyszeć” – słowa rektora Uniwersytetu Gallaudeta, Thomasa Hopkinsa Gallaudeta, amerykańskiego pioniera edukacji Głuchych.

Dlaczego Głuchy, a nie niesłyszący?

Przez wzgląd na szacunek dla Głuchych. Osoby głuche wolą, aby mówić na nich „g/Głusi”, a nie „niesłyszący”, ponieważ w słowie „niesłyszący” zauważają zwrot „nie”, który wskazuje na jakąś NIEprawidłowość, NIEumiejętność. A Głusi nie chcą być postrzegani jako osoby, które czegoś nie umieją, tylko za osoby, które coś potrafią i przynależą np. do mniejszości językowo-kulturowej: Głuchych. Użycie słowa „Głuchy” jest ukłonem w stronę osób niesłyszących, świadczy o zaznajomieniu się z ich światem. Duża litera „G” oznacza, że stan głuchoty jest przynależnością kulturową, a nie tylko stanem zdrowia.

Jak porozumiewać się z Głuchym?

Z Głuchym można porozumiewać się za pomocą:

• języka pisanego – np. na kartce, przez e-mail czy SMS. Należy pamiętać, aby przy tej formie komunikacji pisać jasne i konkretne komunikaty.
• języka mówionego – mowa może być tu zniekształcona, co wynika z braku obycia słuchowego.
• języka migowego – ten sposób zapewnia najpełniejszą komunikację. Warto zatrudnić tłumacza Polskiego Języka Migowego (PJM) lub przeszkolić jednego z pracowników.

Słabe i mocne strony

Do słabych stron należą trudności w komunikacji werbalnej, myśleniu abstrakcyjnym oraz rozumieniu skomplikowanych tekstów pisanych.
Mocne strony Głuchych pracowników to przede wszystkim:

• bardzo dobry zmysł obserwacji,
• bardzo dobra pamięć wzrokowa i kinestetyczna,
• umiejętność skupienia na danym zadaniu,
• duża motywacja do pracy u osób młodych,
• bardzo duża sprawność w korzystaniu z programów do komunikacji społecznościowej,
• zdolności manualne, wyczucie estetyki,
• uczciwość,
• przywiązanie, lojalność, zaangażowanie,
• cierpliwość.

Jakie korzyści niesie zatrudnienie Głuchych pracowników?

Wśród świadczeń finansowych związanych z Głuchym pracownikiem możemy wymienić:
Obniżenie lub likwidację składki na PFRON – mimo że Głusi nie uznają się za osoby niepełnosprawne, to jednak w ujęciu medycznym mają taki status. Dlatego też zatrudnienie niesłyszącej osoby to należne przywileje z PFRON.

Dofinansowanie wynagrodzenia – dofinansowywane jest wynagrodzenie brutto, składki społeczne oraz na Fundusz Pracy i FG¦P. Wielkość dofinansowania zależy od stopnia niepełnosprawności.

Dofinansowanie stanowiska pracy – maksymalna wielkość pomocy to 15-krotność miesięcznego wynagrodzenia. Refundacja dotyczy udokumentowanych kosztów zakupu, a nie dotyczy wydatków przed podpisaniem umowy.

Zwrot kosztów szkolenia Głuchego pracownika – wysokość refundacji to 60-70 proc. poniesionych kosztów.

Zwrot miesięcznych kosztów zatrudnienia dla pracowników pomagających w komunikacji z Głuchym.

Do walorów pozafinansowych możemy zaliczyć:

CSR (społeczna odpowiedzialność biznesu) – przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, zwiększenie wrażliwości pozostałych pracowników.

Zarządzanie różnorodnością (diversity management) – zatrudnienie Głuchych wiąże się ze zwiększeniem różnorodności w miejscu pracy. Przede wszystkim jest to związane
z wymianą kulturową i zapoznaniem z nową kulturą, mało znaną w świecie słyszących. Jest to także zetknięcie z językiem obcym, jakim jest Polski Język Migowy.

Wzrost konkurencyjności firmy – zatrudnienie Głuchych wpływa na pozytywny wizerunek firmy na rynku, a także pozwala dotrzeć do szerszego grona klientów. Głusi szybko przekazują sobie informację o przyjaznych im firmach.

Rozmowa kwalifikacyjna

Na wstępie należy powiedzieć, że Głuchy nie będzie pisał perfekcyjnie w języku polskim – może to być również widoczne w jego CV. Nie należy jednak odrzucać CV zawierającego kilka błędów językowych.

Przygotowując się do rozmowy kwalifikacyjnej z Głuchym kandydatem warto wiedzieć, że osoby niesłyszące są bardziej bezpośrednie w zadawaniu pytań oraz dość szczegółowo pytają o warunki pracy, takie jak: wymiar pracy, godziny, wynagrodzenie, czy miejsce wykonywania pracy.
Podczas rozmowy nie należy oceniać Głuchych pod względem ich umiejętności mowy. Fakt, czy osoba głucha mówi dobrze, czy źle nie opisuje jej w całości.

Jak przygotować stanowisko pracy oraz zespół?

Jeżeli chodzi o przygotowanie stanowiska pracy dla Głuchego pracownika to zasadniczo nie różni się ono od stanowiska dla osoby słyszącej. Warto tu jednak zastosować dobre praktyki, którymi są:

• umiejscowienie stanowiska osoby niesłyszącej w miejscu, z którego będzie miał kontakt wzrokowy ze współpracownikami oraz będzie zwrócony w kierunki drzwi,
• zadbanie o brak rozpraszających dźwięków, gdy osoba jest słabosłysząca i korzysta z aparatu słuchowego. Aparat zbiera wszystkie dźwięki z otoczenia w podobnym natężeniu, co powoduje kakofonię dźwięków,
• zamontowanie świetlnych sygnałów alarmowych,
• opis czynności i regulamin w formie graficznej i pisemnej.

Odpowiednie przygotowanie zespołu na nowego kolegę może pomóc w uniknięciu krępujących sytuacji oraz ułatwi współpracę i wspólne spędzanie czasu w firmie. Przygotowanie zespołu to:

• poinformowanie o Głuchym pracowniku i sposobach komunikacji,
• wyjaśnienie, aby unikać paternalizmu (ciągłego zastępowanie we wszystkich czynnościach) oraz audyzmu (uczucia litości i usilnego namawiania ich do aparatów słuchowych czy implantów),
• wyznaczenie jednej osoby odpowiedzialnej za komunikację z osobą głuchą – tak, aby być pewnym, że zawsze dotrą do niej ważne informacje,
• nauczenie pracowników podstawowych znaków PJM, a przynajmniej jednego z nich wyszkolić w tym języku.

Poszukując nowej osoby, która zasili kadry w firmie, warto pomyśleć również o osobach niesłyszących. Nie bądźmy głusi na Głuchych!