Problem odpowiedniego transportu w branży spożywczej i towarów szybko psujących zyskuje na znaczeniu ponieważ, jak wynika z raportu „European Retail in 2018” opublikowanego przez GFK, sprzedaż detaliczna w sklepach stacjonarnych w 28 krajach Unii Europejskiej ma w tym roku wzrosnąć o ponad 2%. Polska plasuje się w czołówce tego zestawienia z rocznym przyrostem o 5,6%.
Tym samym transport staje się jednym z kluczowych elementów walki ze stratami żywności w krajach Unii Europejskiej. Latem kwestie transportu produktów spożywczych i szybko psujących nabierają jeszcze większej wagi, ze względu na upały, tłok na drogach i przejściach granicznych oraz rosnące wymagania służb kontrolnych i naciski ze strony unijnych decydentów.
Kary coraz bardziej dotkliwe
Kary za uchybienia w transporcie FMCG mają być coraz bardziej dotkliwe. Obecnie w przypadku realizacji międzynarodowego przewozu drogowego artykułów spożywczych z uchybieniem wymagań dla środka transportu nakładana jest najczęściej kara administracyjna w wysokości 8.000 zł. W procesie legislacyjnym są jednak projekty zapisów znacznie zaostrzające ten rodzaj kar. W przypadku przekroczeń normatywności już dziś nie jest rzadkością obciążenie przewoźnika drogowego karą w wysokości 15.000 zł, natomiast za naruszenia z zakresu umowy ADR w konsekwencji naszej krajowej ustawy o przewozie materiałów niebezpiecznych wynoszą po 5000 zł. Wynikają one z braku wiedzy przewoźników na temat postanowień umowy ADR i przekroczeń pojemności zbiorników stałych zasilających instalacje chłodzącą w pojazdach ze ścianami termoizolacyjnymi. Według obecnie obowiązujących przepisów całkowita pojemność zbiorników stałych nie powinna przekraczać 1500 litrów na jednostkę transportową, a pojemność zbiornika zamocowanego na przyczepie 500 litrów.
Kary to nie wszystko
Kary to nie jedyne zmartwienie dla transportujących towary FMCG. Eksperci OCRK wskazują również na inne trudności, które często spotykają firmy realizujące transport FMCG. Są to m.in. problemy związane z dostarczeniem ładunku niespełniającego wymagań przydatności do spożycia, bądź też dostarczeniem do odbiorcy towaru, który nie spełnia jego jakościowych wymagań. Ważną kwestią jest też dostarczenie towaru z uchybieniem terminu awizacji rozładunku. Niejednokrotnie w takiej sytuacji odbiorcy celowo odkładają w czasie możliwość wykonania czynności rozładunkowych, realizując magazynowanie na środkach transportowych przewoźnika drogowego. Bardzo często opóźnienie dostawy i nieterminowe podstawienie pojazdu do załadunku, związane jest z obciążeniem przewoźnika dodatkowymi karami umownymi wskazanymi w zleceniu transportowym. To wszystko oczywiście podnosi koszty transportu i wpływa na ceny towarów.
Nie należy do rzadkości przekraczanie dopuszczalnych wartości nacisków osi na drogę. Najczęściej, powyższe naruszenie obowiązujących przepisów wynika z wykonywania częściowego załadunku lub też rozładunku. Po dokonaniu takiej operacji, należy właściwie rozmieścić ładunek na skrzyni ładunkowej, co nie jest proste do wykonania i zaplanowania. Wobec powyższego dochodzi do najczęstszych przekroczeń nacisku osi napędowej ciągnika siodłowego, przy jednoczesnym niedociążeniu osi wielokrotnej naczepy.
Według ekspertów z Ogólnopolskiego Centrum Rozliczania Kierowców jest kilka kwestii, na które warto zwrócić uwagę przy wyborze firmy transportowej do przewozu produktów FMCG, tak aby transport dotarł do punktu sprzedaży na czas i pomyślnie przeszedł wszelkie kontrole służb z Polski i pozostałych krajów UE.
Wybierz kierowcę z doświadczeniem w transporcie FMCG
Poza właściwie zaplanowaną operacją transportową oraz środkiem transportu odpowiednio dobranym do rodzaju transportowanego ładunku, jedną z najważniejszych kwestii jest wybór osoby reprezentującej przewoźnika, czyli kierowcy. Mając na uwadze transport wyjątkowego ładunku, wskazane jest, aby przewoźnik zlecił to zadanie kierowcy posiadającemu doświadczenie w wykonywaniu tego typu przewozów. W innym przypadku, niezbędne jest przeszkolenie kierowcy w zakresie kontroli oraz uświadomienie mu możliwości wystąpienia nieprawidłowości podczas realizacji ww. usługi transportowej. Zatrudniony kierowca powinien być osobą odpowiedzialnością, mając na uwadze chociażby tak istotną podczas transportu FMCG terminowość dostawy.
Sprawdź, czy kierowca ma odpowiednie badania
W przypadku kontaktu kierowcy z transportowaną żywnością, koniecznym jest wykonanie przed rozpoczęciem przewozu badań do celów sanitarno-epidemiologicznych. Określają je przepisy o bezpieczeństwie żywności i żywienia, wg których osoba pracująca w styczności z żywnością powinna uzyskać określone przepisami o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi orzeczenie lekarskie dla celów sanitarno-epidemiologicznych o braku przeciwskazań do wykonywania prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby (art. 59 ust.2 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia). Wykaz prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby, podany jest w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 10 lipca 2006 r. Ze względu na deficyt kierowców zawodowych posiadanie uprawnień w przewozie międzynarodowym wraz z odpowiednimi badaniami należy do rzadkości. Warto więc sprawdzić, czy przewoźnik zadbał o odpowiednie dokumenty w tym zakresie, aby nasz transport nie został cofnięty z trasy.
Zadbaj o utrzymanie właściwej temperatury, skontroluj procedury
Podczas wykonywania przewozów FMCG, w szczególności niektórych artykułów spożywczych, wymagane jest utrzymanie właściwej temperatury podczas transportu. Należy o to zadbać poprzez utrzymanie temperatury gwarantującej dla transportowanego ładunku zachowanie przydatności do spożycia. Istotne jest, aby jeszcze przed załadunkiem schłodzić wnętrze nadwozia i skontrolować, czy sam ładowany towar został schłodzony do wymaganej na czas transportu temperatury.
Ważne jest również właściwe rozmieszczenie towaru na skrzyni ładunkowej, nie tylko z uwzględnieniem zachowania norm dotyczących nacisków osi pojazdu lub zespołu pojazdów, ale również mając na uwadze zachowanie cyrkulacji powietrza ze wszystkich stron tego ładunku. Obieg powietrza musi być zapewniony dla każdej partii transportowanego ładunku. Szczególnie w okolicach parownika musimy zadbać o swobodny wlot i powrót powietrza, co oznacza konieczność pozostawienia wolnej przestrzeni pomiędzy sufitem skrzyni ładunkowej, a ładunkiem. Tu bardzo ważną rolę odgrywa doświadczony kierowca, który współpracuje z nami przy odpowiednim załadunku. Istotne jest również, aby kierowca pamiętał o ograniczeniu do minimum otwierania drzwi. Jeżeli nie da się tego uniknąć, np. w przypadku realizacji dystrybucji, dobrą praktyką jest stosowanie kurtyn.
Sprawdź czystość skrzyni ładunkowej
Niezwykle istotną kwestią jest także utrzymywanie w czystości skrzyni ładunkowej i jej okresowa kontrola (ze szczególnym uwzględnieniem uszczelek drzwiowych). Dokonując wyboru przewoźnika warto przyjrzeć się, jak wygląda jego flota pojazdów i czy kierowcy zachowują czystość, a skrzynie ładunkowe są zadbane i odpowiednio konserwowane.
Zerknij na sprzęt
Dziś firmy transportowe często korzystają ze specjalnego oprogramowania wspierającego kierowców w drodze do celu. Zobacz, czy Twój przewoźnik zapewnia kierowcom sprzęt pomagający ominąć korki, przesłać odpowiednie dokumenty bezpośrednio do kabiny kierowcy lub optymalnie pokierować załadunkiem. Takie oprogramowanie wspiera dziś już nie tylko kierowców mówiących po polsku, ale również pracowników branży transportowej z Ukrainy. Specjalne aplikacje pomagają tutaj wyeliminować błędy i problemy w komunikacji i przyspieszają czas, a ponadto pomagają w kontrolowaniu kierowcy, aby nie przekraczał obowiązujących przepisów.
Różne standardy
W czasie obowiązywania okresowych ograniczeń ruchu pojazdów ciężarowych dopuszcza się na obszarze naszego kraju realizację przewozów drogowych niektórych artykułów szybko psujących się. Transportowane artykuły powinny być wymienione w katalogu produktów, które można w tym czasie transportować. W przypadku realizowania międzynarodowego przewozu drogowego, należy pamiętać, że na obszarze pozostałych państw obowiązują inne okresy czasowe w zakresie ograniczeń w ruchu niektórych pojazdów. Odmienne od obowiązującego w naszym kraju są też katalogi produktów, których transport w czasie trwania tych zakazów - ograniczeń w ruchu jest dopuszczalny.
Lista trudnych zagadnień związanych z transportem międzynarodowym pokazuje, że warto pracować ze sprawdzonymi przewoźnikami. Jeżeli nie mamy takiego komfortu to koniecznie należy przyjrzeć się procedurom i osobom delegowanym do realizacji naszych zleceń. Warto też znać obowiązujące przepisy, by zadać przewoźnikom odpowiednie pytania zanim nasze towary wyruszą w trasę.
