Jednak na pewne cechy najlepszych liderów często nie zwraca się uwagi, choć są istotne dla funkcjonowania całego zespołu. Które z nich i dlaczego warto doskonalić?

Wewnętrzna spójność

Mówić jedno i robić drugie – w ten sposób na pewno nie zbuduje się swojej wiarygodności wśród członków zespołu. Dlatego dobry lider to ktoś, kto jest wewnętrznie spójny – zachowuje zgodność myśli, mowy i czynów. Działa w oparciu o swoje wartości i przekonania, jest zatem autentyczny i uczciwy, dotrzymuje słowa, a to pozwala wzbudzać zaufanie – właśnie w ten sposób osiąga swoje cele.

Taka wewnętrzna integralność przyczynia się również do szczerego zaangażowania, wprowadza do zespołu emocjonalną stabilność, spokój i opanowanie. Przywódca charakteryzujący się tą cechą potrafi też spojrzeć na sytuacje ze zdrowym dystansem, a dodatkowo jest konsekwentny bez względu na okoliczności. To sprawia, że pewne jego zachowania są dla jego współpracowników „przewidywalne” w pozytywnym rozumieniu tego słowa – podwładni wiedzą, jakie będą jego priorytety nawet w obliczu sytuacji problematycznych, a to ułatwia im zachowanie spokoju i zwiększa ich poczucie bezpieczeństwa.

Elastyczność

W przypadku kryzysów przydatna jest również umiejętność poszukiwania nowych rozwiązań. Nie polega ona na zmienności w zakresie zasad postępowania, a na elastyczności na poziomie operacyjnym. Ważne jest, by lider potrafił szybko reagować nawet w obliczu problemów, by każdorazowo dostosowywać zdolności i doświadczenie swoje oraz zespołu do nowego kontekstu. Oczywiście nie oznacza to rezygnacji z założonych celów, a optymalizację sposobów ich osiągnięcia. Taka zdolność szybkiej adaptacji do aktualnych warunków czy okoliczności pozwala na zachowanie energii i koncentracji nawet w bardzo dynamicznie zmieniającym się otoczeniue. Istotną kwestią w przywództwie jest nie tylko sytuacyjne reagowanie, ale i długofalowe zarządzanie zmianą, które wymaga skutecznego planowania, wdrażania, wzmacniania, a także dalszego monitorowania jej efektów.

Do tych zadań niezbędny jest stały rozwój elastyczności myślenia, na którą składa się otwartość na nowe doświadczenia, poszukiwanie niekonwencjonalnych rozwiązań czy wychodzenie poza schematy. 

Optymizm

Według specjalistów w przywództwie nie tylko w obliczu zmian, ale i w codziennym funkcjonowaniu ważne jest też pozytywne nastawienie, oczywiście bez jednoczesnej rezygnacji z racjonalnego podejścia. Zachowanie uśmiechu na twarzy i wiara w to, że będzie dobrze niezależnie od nastroju i czynników zewnętrznych zwykle nie jest łatwe. Ludzie nie zawsze doceniają tę cechę, a jeszcze rzadziej wiążą ją z atrybutem przywódcy, jednak to właśnie ona pozwala dostrzegać możliwości w tym, w czym inni widzą problemy. Tymczasem to zdolność pożądana u liderów – pozwala podchodzić bowiem z otwartością do nowych wyzwań, które stale pojawiają się w dynamicznym otoczeniu biznesowym. Wbrew obiegowym opiniom optymizm niekoniecznie jest zarezerwowany dla charyzmatycznych ekstrawertyków, także introwertycy mogą być pozytywnie nastawieni zarówno do pracy, jak i ludzi, choć nie wyrażają tego w tak ekspresyjny sposób.

Umiejętne słuchanie

Wśród cech dobrego menedżera często wymienia się zdolności komunikacyjne. Niestety bywają one często rozumiane jedynie jako efektywne przemawianie. Przekonujące przedstawienie planów czy podsumowanie zrealizowanych projektów jest istotne dla motywowania zespołu, jednak liczy się również umiejętność słuchania, bo to właśnie ona pozwala lepiej zrozumieć prawdziwe potrzeby i intencje rozmówcy. Jeśli będzie nim  pracownik, to taki dialog może stanowić punkt wyjścia do zaplanowania jego dalszego wieloaspektowego rozwoju. Wspieranie współpracowników w doskonaleniu się jest niezmiernie ważne, bo przecież to właśnie ludzie stanowią o sukcesie organizacji. Wnikliwe słuchanie przydaje się przywódcom także, kiedy w zespole pojawiają się konflikty – zapoznając się dokładnie z argumentami każdej ze stron, łatwiej wypracować porozumienie. 

Pokora

Ta cecha także pomaga w zrozumieniu innych i znajdowaniu wspólnych rozwiązań, ale nie tylko. Często mówi się, że menedżer powinien być charyzmatyczny i pewny siebie – to ważne elementy charakterystyki każdego, za kim mają podążać inni, jednak dodanie do nich pokory sprawia, że przywódca nie wywyższa się.

Akceptuje to, że nie zawsze wszystko wie, potrafi przyznać się do błędu, jest otwarty na uczenie się od każdego, włącznie z osobami o mniejszym doświadczeniu. Przez taką postawę staje się bliższy zespołowi, jest bardziej autentyczny. Pokorny lider nie szuka wymówek, czuje się odpowiedzialny zarówno za działania swoje, jak i współpracowników. Do tego potrzeba odwagi, nie należy więc kojarzyć tej cechy ze słabością i brakiem własnego zdania.

Bycie dobrym liderem nie jest łatwe – wymaga stałego uczenia się, samoświadomości i pracy nad sobą. To jednak trud warty podjęcia, bowiem jego efekty oddziałują na cały zespół. Doskonaląc się, warto uwzględnić też rozwój cech, na które na co dzień nie zwraca się uwagi, bo pomagają one w stawaniu się lepszym i skuteczniejszym przywódcą.


Hanna Malinowska
trener biznesu firmy szkoleniowo-doradczej Integra Consulting Poland