Pozyskanie przez firmę kapitału na drodze emisji obligacji jest podobne do pozyskania kapitału przez zaciągnięcie długoterminowego kredytu bankowego. Najważniejsza różnica w zakresie obsługi długu bankowego i długu obligacyjnego polega na spłacie zadłużenia.
Na czym polega różnica?
W przypadku kredytu bankowego każda płacona przez nas rata zawiera zazwyczaj spłatę kapitału oraz odsetek. W przypadku obligacji sytuacja wygląda zupełnie inaczej. Firma emitująca obligacje płaci jedynie odsetki, natomiast spłata zadłużenia głównego dokonywana jest w całości w momencie wykupu obligacji.
Taka konstrukcja obsługi zadłużenia w przypadku emisji obligacji wpływa na obniżenie kosztu pozyskanego kapitału poprzez przesunięcie dużych płatności w czasie.
Jak oceniać opłacalność emisji?
Najlepiej różnice pomiędzy kosztami obsługi kredytu bankowego a tymi związanymi z emisją obligacji możemy prześledzić na poniższym przykładzie.
Spółka planowała w 2015 r. pozyskanie kapitału obcego na sfinansowanie projektu inwestycyjnego. Miała do wyboru zaciągnięcie kredytu bankowego lub emisję obligacji. W obu przypadkach opłaty i prowizje (koszty emisji) płacone są z góry i wynoszą 2 proc. kredytu, natomiast oprocentowanie wynosi 24 proc. w skali roku. Kredyt spłacany jest kwartalnie w ratach malejących (stała rata kapitałowa plus malejąca kwota odsetek od wartości niespłaconego kapitału), z kolei odsetki od obligacji płacone są na koniec każdego roku kalendarzowego.
Program inwestycyjny spółki wymaga pozyskania kwoty 5 mln zł na okres trzech lat. Spółka płaci podatek dochodowy w wysokości 28 proc. w 2015 r. i 2016 r. oraz 24 proc. w 2017 r. Spółka osiąga ponadto dodatni wynik finansowy w wysokości umożliwiającej wykorzystanie na bieżąco tarczy podatkowej w pełnej wysokości.
Jakie są koszty rzeczywiste?
Ile zatem wynosić będzie rzeczywisty koszt finansowania pozyskanego kapitału, pozyskanego z każdego ze źródeł? Odpowiedź na to pytanie zaprezentowałem w tabelach pierwszej i drugiej. Zestawiono w niej informacje o przepływach pieniężnych w przypadku obu typów finansowania inwestycji. Na podstawie tych danych, mając ustalone wartości przepływów netto dla obu form finansowania, możemy obliczyć wewnętrzną stopę zwrotu (stopę zwrotu w terminie do wykupu obligacji).
W wyniku obliczeń otrzymujemy odpowiednio:
- w przypadku kredytu: 17,07 proc. rocznie
- dla emitowanych obligacji: 16,46 proc. rocznie.
Kiedy pokusić się o emisję?
Jak widać już sama struktura spłaty długu obligacyjnego (przy identycznych założeniach dotyczących zarówno oprocentowania długu, jak i terminu jego zwrotu) jest korzystniejsza i umożliwia obniżenie kosztu pozyskanego kapitału o 0,61 proc. w skali rocznej.
W rzeczywistości, dzięki pominięciu marży pośrednika (banku) i niższej premii za ryzyko braku płynności, na rynku obligacji powinniśmy osiągnąć atrakcyjniejsze warunki finansowania. Po tę formę finansowania zewnętrznego warto sięgnąć zwłaszcza gdy planujemy zaciągnięcie długu długoterminowego, gdzie ryzyko płynności nabiera dużego znaczenia.
