Przedstawiam Raport Stowarzyszenia Agencji Zatrudnienia, sporządzony na podstawie danych zrzeszonych w organizacji firm, oraz branżowe trendy w sektorach pracy tymczasowej, outsourcingu, współpracy publiczno-prywatnej i delegowania pracowników.

Płace

Trendy, które obserwujemy na rynku to stabilny choć niewielki wzrost plac w większości branż, do których rekrutujemy pracowników, m.in. w handlu, produkcji, sektorze usługowym i rolnictwie. Najwyższy wzrost oferowanego przez pracodawców wynagrodzenia dostrzegliśmy w takich zawodach jak operatorzy, monterzy maszyn i urządzeń. Różnica między rokiem 2014 a peirwszym półroczem 2015 wynosi ok. 8 proc. W pozostałych zawodach wzrost oscyluje na poziomie 4-5 proc.

Wśród najchętniej stosowanych systemów wynagrodzenia należy wymienić:

• system czasowy, wykorzystywany najczęściej w handlu, polega na wypłacie stałej stawki godzinowej;
• system akordowy, gdzie wynagrodzenie zależy od ilości wyprodukowanego w określonym czasie towaru i występuje wyłącznie w produkcji;
• system prowizyjny, uzależniający wynagrodzenie pracownika od wyników jego pracy. Ta metoda rozliczania stosowana jest zarówno w sektorze usługowym, jak i handlu.

Rynek pracy tymczasowej i usług outsourcingowych

Obecny rynek pracy jest tzw. rynkiem pracownika, co oznacza, że bardzo trudno jest znaleźć odpowiedniego pracownika. Głównym powodem tego zjawiska jest wyjazd w ostatnim czasie ponad miliona młodych ludzi poza granice naszego kraju w poszukiwaniu wyższych zarobków. Agencje pozyskują coraz więcej pracowników ze Wschodu, głównie z Ukrainy, gdzie liczba zatrudnionych w 2014 roku w stosunku do roku 2013 wzrosła pięciokrotnie.

W szybkim tempie rozwija się również polski rynek usług outsourcingowych. Przygotowywana przez Ministerstwo Pracy nowelizacja ustawy o pracy tymczasowej może przywrócić preferowanie usług outsourcingowych przez pracodawców.

Firmy produkcyjne chętniej korzystają z usług pracy tymczasowej, natomiast handel i usługi z outsourcingu. Istotne miejsce na rynku zajmuje outsourcing personalny, czyli rozwiązanie dzięki któremu przedsiębiorstwo ma do dyspozycji grupę specjalistów z określonej dziedziny i zaczynają świadczyć usługi na zewnątrz, konkurując cenami danych usług z dotychczasowymi poddostawcami.

Mówiąc o tendencjach wewnątrzbranżowych należy zauważyć, że Polska jest jednym z najdynamiczniej rozwijających się rynków pracy tymczasowej w Europie. Nad Wisłą w ostatnich dwóch latach bardzo wzrosło zatrudnienie poprzez agencje zatrudnienia. Niemniej jednak daleko nam jeszcze do czołówki europejskiej, jaką jest np. Wielka Brytania – tam poprzez agencje zatrudniony jest niemal co 20 pracownik. Implementujemy lokalnie wiele rozwiązań zagranicznych, tworzymy też zasady postępowania w branży, zbiory dobrych praktyk, w ramach SAZ kwestiami etyki zawodowej i edukacji branżowej zajmuje się powołana do tych celów Komisja Etyki.

Sytuacja na rynku delegowania pracowników

Polska deleguje najwięcej pracowników w Europie, odprowadzając podatki z tytułu tej usługi w kraju. Zapotrzebowanie na pracowników z Polski w Unii Europejskiej będzie rosło, zwłaszcza w branży opieki nad osobami niesamodzielnymi.

Sytuacja prawna polskiego rynku delegowania pracowników w ramach UE sprawia, że pracownicy najczęściej wykonują pracę naprzemienną w dwóch krajach jednocześnie.
Trwające obecnie przygotowania do zmian legislacyjnych (rozporządzenie 883 do dyrektywy 96) mogą doprowadzić do wyrównania kosztów ubezpieczenia społecznego w kraju delegującym jak i przyjmującym. Oznaczałoby to jednak koniec delegowania.

Sytuacja na rynku agencji pracy tymczasowej

Popularność zatrudnienia tymczasowego będzie rosła. Szczególnie szybko w Polsce może rozwinąć się rynek opieki nad osobami niesamodzielnymi.

Agencje zatrudnienia będą się również rozwijać w obszarach nie do końca związanych z pracą tymczasową, przejmując częściowo np. świadczenie usług księgowych czy prowadzenia kadr.
Na rynku widoczny jest trend przejmowania usług dostarczania personelu przez podmioty nie posiadające certyfikatu agencji zatrudnienia. Nowelizacja przepisów prawa jest niezbędna w tym zakresie, gdyż bardzo „wrażliwy” sektor usług pozostaje poza kontrolą organów prawa.

Rynek współpracy publiczno-prywatnej

Na lokalnym rynku potrzebne są skuteczne programy aktywizacji zawodowej osób długotrwale bezrobotnych. Kluczem do sukcesu jest partnerska i komplementarna współpraca pomiędzy Publicznymi Służbami Zatrudnienia a prywatnym sektorem agencji zatrudnienia. SAZ powołało pierwszą w Polsce Sekcję Niepublicznych Służb Zatrudnienia. Jednostka zrzesza wysokospecjalizowane agencje zatrudnienia będące lub zamierzające stać się partnerami Publicznych Służb Zatrudnienia w zakresie aktywizacji zawodowej osób długotrwale bezrobotnych.

Sytuacja na rynku rekrutacji Wartość rynku rekrutacyjnego w Polsce szacuje się na ponad 450 mln zł. Marże agencji najczęściej wahają się w granicach 12-27 proc. rocznego wynagrodzenia pracownika.

Rośnie znaczenie budowania marki rekrutera i specjalizacji agencji. Zrzeszanie się w organizacjach branżowych może być rozwiązaniem na rozdrobnienie rynku i niską jakość świadczonych przez agencje usług.
 
fot. McLac2000 / CC0 Public Domain / pixabay.com

Jarosław Adamkiewicz
prezes Stowarzyszenia Agencji Zatrudnienia SAZ