Licencja na biznes

Dodano: 13.12.2014 Czytane: 15

Co stanowi o sile biznesu prowadzonego w takiej formule? Na co zwracać uwagę, szukając najlepszego dla siebie konceptu?

Zarówno w Polsce, jak i na świecie ilościowo dominują systemy z branży gastronomicznej i handlowej. Prężnie rozwijają się także koncepty z innych segmentów, np. związane z bankowością i usługami dla biznesu oraz te zajmujące się obrotem artykułami spożywczymi, kosmetycznymi i odzieżowymi. Coraz bardziej zauważalną rolę odgrywają także sieci działające w branży edukacyjnej.

W sieci czy samodzielnie? Oto jest pytanie?

Nie ulega wątpliwości, że franczyza niesie wiele korzyści. Najważniejsze z nich to możliwość posługiwania się rozpoznawalną marką i sprawdzonym know-how oraz organizacyjne, administracyjne i marketingowe wsparcie w zakresie prowadzenia biznesu. Tego rodzaju pomoc ma ogromne przełożenie na prawdopodobieństwo sukcesu w pierwszych latach działalności.
W przypadku przedsiębiorców bez doświadczenia biznesowego lub tych, którzy chcą dokonać ekspansji na nierozpoznane dotąd rynki, częstym powodem przystąpienia do systemu franczyzowego jest znacznie bezpieczniejszy niż w wypadku pełnej samodzielności start. Błędy początkujących biznesmenów bywają poważne, dlatego – jak pokazują branżowe dane – 90 proc. samodzielnie funkcjonujących firm bankrutuje w ciągu pierwszych dwóch lat działalności. W przypadku podmiotów, które skorzystały z licencji franczyzowej, wskaźnik ten oscyluje na poziomie ok. 10 proc. Różnica jest zatem ogromna.

Sieć oczywiście wymaga od swoich partnerów dopełnienia określonych wymogów, związanych np. z przestrzeganiem założeń biznesplanu czy działaniami marketingowymi, reklamowymi i wizerunkowymi. Jednak to ograniczenie swobody ma zapewnić, że franczyzobiorca będzie postępował zgodnie ze sprawdzoną, wytyczoną przez poprzedników drogą, a to ma z kolei zwiększyć prawdopodobieństwo sukcesu rynkowego, mimo braku wnikliwej znajomości mechanizmów rządzących daną branżą. Poza tym, kontrola ze strony licencjodawcy, w przypadku renomowanych sieci nieodłącznie wiąże się ze wsparciem nie tylko merytorycznym, ale i biznesowym – od pomocy przy tworzeniu biznesplanu i doradztwa przy dopełnianiu formalności, przez pomoc w wyborze lokalizacji, po przejęcie odpowiedzialności za część działań marketingowych i reklamowych.

Uzyskiwana od franczyzodawcy pomoc w procesie wejścia na nowy rynek jest atrakcyjnym rozwiązaniem nie tylko dla nowicjuszy, ale też dla doświadczonych przedsiębiorców. Dowodzą tego raporty branżowe, z których wynika, że biznesmeni z dłuższym stażem stanowią aż 2/3 wszystkich franczyzobiorców. Najczęściej są to ludzie otwarci na nowe pomysły, których cechuje jednak pewna ostrożność. Dlatego cenią sobie pracę z efektywnym konceptem i decydują się na podbijanie nowych rynków na sprawdzonych zasadach.

Franczyza nie jest jednak rozwiązaniem dla wszystkich. Funkcjonowanie jako część większego systemu wiąże się z koniecznością podporządkowania zasadom określonym przez sieć i w niektórych aspektach nie pozostawia wiele miejsca na improwizację i „udoskonalanie” konceptu według własnych pomysłów. Wizjonerom może być zatem nieco trudno dostosować się do panujących wymogów. Nie oznacza to jednak, że franczyza wyklucza bycie twórczym. ¦wietnie widać to na przykładzie branży edukacyjnej, gdzie ogromna różnorodność oczekiwań klientów (tj. uczniów i ich rodziców) sprawia, że kreatywność i otwarty umysł stają się koniecznymi przymiotami franczyzobiorcy. Jako że trendy i wymagania rynku zmieniają się na przestrzeni lat, nasze systemy ewoluują wraz z nimi. Dostosowując ofertę do nowych warunków, bierzemy pod uwagę opinie i propozycje naszych sprawdzonych partnerów biznesowych.

Zmieniają się także franczyzobiorcy. Są dużo bardziej świadomi niż dawniej. ¦wietnie rozumieją, jak ważne są standardy sieci, jak spójny wizerunek, visual merchandising czy dobrze wyszkolony i stale rozwijający się personel.

@@

Zanim podejmiesz decyzję

Przymierzając się do rozpoczęcia działalności w ramach sieci franczyzowej, w pierwszej kolejności należy zorientować się, czy branża, w której ona funkcjonuje ma charakter całoroczny, czy sezonowy i na ile podatna jest na czynniki takie jak chwilowa moda na produkty lub usługi. Należy też zastanowić się, czy w środowisku i na obszarze, w którym zamierzamy działać istnieje zapotrzebowanie na ofertę konkretnego typu i jak dynamicznie rozwija się konkurencja. W tym kontekście warto dowiedzieć się, ile podmiotów działa aktualnie w ramach sieci, gdzie znajdują się najbliższe oddziały i jakie są plany dotyczące docelowej liczby przedsiębiorstw na danym obszarze.
Ważny jest także wybór systemu z takiego obszaru, który będzie zgodny z zainteresowaniami i predyspozycjami potencjalnego franczyzobiorcy. £atwiej osiągnąć bowiem sukces w dziedzinie, która wiąże się z naszymi zainteresowaniami, pasjami lub wcześniejszą ścieżką zawodową. Z doświadczenia wiem, że brak praktyki w prowadzeniu firmy czy ograniczona wiedza na temat danego sektora nie stanowią jednak większej przeszkody.

Liczące się sieci prowadzą bowiem kompleksowe szkolenia dla nowych franczyzobiorców. Jednak bez przekonania i zamiłowania do dziedziny, w której będziemy działać, może być trudno o satysfakcjonujący efekt. Ma to szczególnie duże znaczenie w odniesieniu do branży edukacyjnej, gdzie poczucie odpowiedzialności za podopiecznych i chęć zapewnienia im najlepszego poziomu nauczania powinny być dla franczyzobiorcy równie ważne jak dochodowość biznesu. Dlatego w tym segmencie świetnie sprawdzają się nauczyciele i osoby, które pracowały z dziećmi. Dobrze, gdy w parze z rozwijaniem biznesu w branży edukacyjnej idzie przeświadczenie o społecznym znaczeniu pracy dla szkolnego, zawodowego i życiowego sukcesu młodego pokolenia.

Co może zaoferować franczyzodawca?

Poznając konkretny system franczyzowy, warto przeanalizować pozycję licencjodawcy i jego marki – zwłaszcza jej rozpoznawalność i know-how: znajomość specyfiki rynku, historię i renomę. Z uwagi na to, że rynek nasycony jest już pewnymi rodzajami usług, najlepszym wyborem może okazać się podjęcie współpracy z siecią, która ma już doświadczenie, ale wprowadza kolejny, świeży i stwarzający nowe możliwości rozwoju koncept.

Pewnym problemem polskiego rynku jest to, że w przeciwieństwie do trendów ogólnoświatowych, twórcy rodzimych konceptów zaczynają sprzedawać licencje niemal od początku prowadzenia własnej działalności lub robią to ledwie po paru latach funkcjonowania na rynku. Na świecie licencje sprzedawane są zwykle dopiero po przejściu „próby czasu” przez konkretny system, czyli przeważnie po ok. dziesięciu-dwunastu latach. Zbyt szybka sprzedaż licencji skutkować może pewnego rodzaju zaprzeczeniem podstawowej zasady franczyzy, która polega na tym, że licencjonowany jest pomysł sprawdzony i zweryfikowany przez warunki rynkowe.

Wnikliwej analizie powinna być poddana także treść oferty licencjodawcy. Niektóre sieci pozwalają wybierać między kilkoma opcjami współpracy, dostosowanymi do możliwości nowych licencjobiorców, zarówno pod kątem zakresu zadań, odpowiedzialności, jak i poziomu kosztów, które należy ponieść, chcąc rozpocząć działalność. Tak rozbudowana oferta pokazuje, że koncept jest otwarty na współpracę i szuka możliwości, które pozwolą na wielopoziomowy rozwój zarówno samego systemu, jak i działających w jego ramach przedsiębiorców.

Przykładowo, w ramach systemu franczyzowego istnieje możliwość rozpoczęcia współpracy w rozmaity na przykład jako licencjonowany nauczyciel albo właściciel Studio lub Centrum Nauczania. Te opcje dają możliwość działania w stacjonarnym punkcie edukacyjnym, jak i w zewnętrznych ośrodkach, np. w przedszkolach lub szkołach. Sukcesywnie zdobywane doświadczenie i sukces finansowy pozwalają jednak na poprowadzenie działań na szerszą skalę – jako koordynujący pracę centrów w danym regionie i rozwijający sieć na danym obszarze Master Franchisor. Dlatego tę funkcję nierzadko obejmują osoby, które jakiś czas działają już w ramach sieci i rozpoczynały współpracę przykładowo jako licencjonowani nauczyciele lub właściciele centrów edukacyjnych.

Strategiczne znaczenie mają wreszcie możliwości finansowe inwestora. Dokładny biznesplan i znajomość całkowitych kosztów rozpoczęcia i prowadzenia działalności w ramach konkretnego systemu są niezbędne, aby racjonalnie oszacować ryzyko i szanse powodzenia biznesu. Dlatego wybierając sieć franczyzową warto zrobić rozpoznanie wśród istniejących podmiotów działających na danej licencji i sprawdzić, czy firma oferuje swoim partnerom rzetelną pomoc w ustaleniu biznesplanu i realnie przedstawia koszty inwestycji związanej z rozpoczęciem i utrzymaniem działalności.

Przed podjęciem decyzji o przystąpieniu do sieci franczyzowej warto zapoznać się z zapisami umowy i zadać przedstawicielom konceptu szczegółowe pytania o finansowe aspekty działalności. Uzyskane w ten sposób dane należy skonfrontować z analizą własnych możliwości i warunków otoczenia. Choć franczyza daje nam dużo większe bezpieczeństwo biznesowe niż w pełni autonomiczne działania, nie zwalnia nas z odpowiedzialności i pewnej dozy samodzielności w prowadzeniu biznesu. Dlatego wśród wyzwań stojących przed franczyzobiorcą należy wymienić nie tylko prawidłową, początkową ocenę coraz liczniejszych na polskim rynku konceptów, ale też utrzymanie balansu między podporządkowaniem się zasadom narzuconym przez sieć a umiejętnością dostosowania ich do warunków, w których funkcjonuje własna jednostka.

Małgorzata Grymuza, Dyrektor Regionalny w MathRiders Polska, sieci działającej w ramach Grupy Edukacyjnej Helen Doron