13 grudnia 2024 r. wchodzi w życie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/988 z dnia 10 maja 2023 r. w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów, zmieniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1025/2012 i dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1828 oraz uchylające dyrektywę 2001/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i dyrektywę Rady 87/357/EWG („Rozporządzenie GPSR”).

Rozporządzenie GPSP jest odpowiedzią unijnego ustawodawcy, dążącego do wprowadzenia przepisów, mających na celu ułatwienie szybszego usuwania z obrotu produktów niebezpiecznych. Konieczność aktualizacji przepisów była dodatkowo motywowana potrzebą zapewnienia spójności legislacyjnej.

Z treść Rozporządzenia GPRS wynika, iż celem rozporządzenia jest poprawa funkcjonowania rynku wewnętrznego, przy równoczesnym zapewnieniu wysokiego poziomu ochrony konsumentów.

Jednym z istotnych aspektów nowego rozporządzenia jest wprowadzenie pojęcia „osoby odpowiedzialnej”. Pojęcie osoby odpowiedzialnej dobrze znane jest w prawie kosmetycznym.
 

Kim jest osoba odpowiedzialna?
 

Osoba odpowiedzialna, zgodnie z Rozporządzeniem GPSR, to podmiot, który ma obowiązek zapewnienia zgodności produktów z wymaganiami bezpieczeństwa określonymi w rozporządzeniu. Osoba odpowiedzialna, tj. podmiot gospodarczy może wprowadzić produkt do obrotu w Unii Europejskiej, jeżeli ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w Unii Europejskiej i który odpowiada za zadania określone w art. 4 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2019/1020 w odniesieniu do tego produktu.

Może nią być producent, importer, dystrybutor lub każda inna osoba wprowadzająca produkt na rynek UE. Osoba odpowiedzialna ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia, że konsumenci mają dostęp do bezpiecznych i zgodnych z prawem produktów.
 

Produkty, których dotyczy Rozporządzenie
 

Rozporządzenie GPSR obejmuje zarówno towary nowe, jak i te, które były używane, poddane reperacji lub odnowieniu. Jednakże regulacja ta nie ma zastosowania do produktów, które przed ich wykorzystaniem wymagają naprawy lub renowacji, w przypadku, gdy produkty te są wprowadzane do obrotu lub udostępniane na rynku oraz noszą wyraźne oznaczenie, że wymagają naprawy lub odnowienia przed użyciem.

W Rozporządzeniu GPSR wprost określono kategorie produktów, które nie zostały objęte jego zakresem takie jak:

• żywność i produkty paszowe,
• żywe rośliny i zwierzęta,
• produkty lecznicze,
• sprzęt wykorzystywany przez konsumentów do przemieszczania się lub podróży, w przypadku gdy jest on obsługiwany bezpośrednio przez usługodawcę w ramach usługi transportowej świadczonej konsumentom i nie jest obsługiwany przez samych konsumentów,
• antyki – takie jak dzieła sztuki lub przedmioty kolekcjonerskie,
• statki powietrzne,
• środki ochrony roślin – zwane pestycydami,
• organizmy zmodyfikowane genetycznie oraz mikroorganizmy zmodyfikowane genetycznie stosowane w sposób ograniczony,
• produkty z roślin i zwierząt bezpośrednio związane z ich przyszłym rozmnażaniem,
• produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego i pochodne.

System wczesnego ostrzegania Safety Gate
 

Rozporządzenie GPSR wprowadza szereg aktualizacji dotyczących nadzoru nad bezpieczeństwem produktów. Jedną z wprowadzonych innowacji jest zmodernizowanie systemu Safety Gate, który zapewnia efektywną wymianę danych o działaniach podjętych przeciwko produktom stwarzającym zagrożenie, pomiędzy krajowymi instytucjami nadzorującymi bezpieczeństwo produktów na terenie wspólnego rynku.

Nowym rozwiązaniem jest ustanowienie rozporządzeniem GPSR sieci ds. bezpieczeństwa konsumentów oraz formalizacja instytucji o zawiadamianiu o odzyskaniu produktów.
 

Produkty wprowadzone do obrotu przed 13 grudnia 2024 roku
 

Jeżeli produkty zostaną wprowadzone do obrotu przed dniem 13 grudnia 2024 r., tj. przed dniem wejścia w życie Rozporządzenia i będą zgodne z dyrektywą z dnia 3 grudnia 2001 r. 2001/95/WE w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów, tj. dyrektywą, która obecnie reguluje kwestie bezpieczeństwa produktów, mogą być w dalszym ciągu udostępniane na rynku.

Rozporządzenie GPRS wprowadza na rynku gospodarczym dużo zmian. Przede wszystkim zaostrza rygor bezpieczeństwa produktów oraz wprowadza szeroki zakres obowiązków osób odpowiedzialnych za wprowadzenie produktów do obrotu w Unii Europejskiej. Rozporządzenie GPSR wprowadza istotne zmiany w stosunku do poprzednio funkcjonujących regulacji w tym zakresie, a mianowicie rozszerza zakres produktów objętych niniejszą regulacją, a w tym produkty cyfrowe.

Rozporządzenie GPSR wzmacnia mechanizm nadzoru rynku oraz kontroli produktów, a także znacznie ułatwia współpracę pomiędzy państwami członkowskimi w zakresie wymiany informacji o niebezpiecznych produktach.
 

Autorka: radca prawny, założycielka i wspólniczka JKM Kancelaria Radców Prawnych Jarzec-Koślacz Miśkiewicz s.c. Twórczyni strony ze wzorami dokumentów dotyczących nieruchomości www.klaudynajarzeckoslacz.pl.
Specjalizuje się w prawie nieruchomości. Doradza deweloperom, wspólnotom mieszkaniowym i przedsiębiorcom z branży budowlanej, pośrednikom nieruchomości, inwestorom. Bada stany prawne nieruchomości