Istotą wdrażanych rozwiązań jest przede wszystkim kontynuacja walki z oszustwami podatkowymi, uchylaniem się od opodatkowania i unikaniem tegoż opodatkowania. Ustawa ta, wbrew niepokojom ze strony niektórych sprzedawców, nie wprowadza żadnych nowych obciążeń podatkowych.

Jej celem jest tylko ułatwienie organom fiskalnym uzyskania danych pozwalających na opodatkowanie sprzedawcy unikającego opodatkowania oraz sprawdzenie prawidłowości naliczania podatków przez tych podatników, którzy je z tytułu handlu w Internecie deklarują, ale je mówiąc najprościej – zaniżają.
 

Automatyczny obowiązek przekazywania danych
 

Wprowadzony do porządku prawnego automatyczny obowiązek przekazywania fiskusowi danych o określonych transakcjach ma po pierwsze dostarczyć danych służących ustaleniu należnego podatku dochodowego przez podatników, ale też zmniejszyć koszty administracyjne ustalenia tych danych przez organy skarbowe, które do tej pory musiały zwracać się do operatorów platform o przekazanie im danych dotyczących konkretnych podatników.

W tym miejscu zasadne wydaje się przypomnienie, że osiągnięty dochód ze zbycia rzeczy przez osobę nieprowadzącą działalności gospodarczej jest opodatkowane, o ile następuje przed upływem 6 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło ich nabycie.

W wyniku komentowanych zmian, operatorzy platform będą musieli do końca stycznia 2025 r. przekazać Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej o wymienionych w ustawie czynnościach za dwa okresy sprawozdawcze tj. za rok 2023 i 2024, a następnie do końca stycznia 2026 r. za rok 2025, do końca stycznia 2027 za rok 2026 itd. Tylko rok 2025 będzie w tym zakresie wyjątkowy, bo obejmujący jednocześnie dwa okresy sprawozdawcze, ale wynika to z faktu, że Polska spóźniła się z implementacją Dyrektywy.

A jakie to będą dane? Otóż pod pojęciem „stosownej czynności”, a ta podlega raportowaniu, rozumiemy jedną z poniższych czynności, o ile jest ona wykonywana za wynagrodzeniem:

• udostępnienie nieruchomości, ich części, w tym pomieszczeń przynależnych, lub udziału w nieruchomościach,
• usługę świadczoną osobiście obejmującą pracę wykonywaną w trybie zadaniowym lub czasowym przez osobę fizyczną działającą niezależnie albo na rzecz lub w imieniu podmiotu, wykonywaną na żądanie użytkownika online lub fizycznie offline po umożliwieniu jej wykonania za pośrednictwem platformy,
• sprzedaż towarów,
• udostępnienie środka transportu.

z wyjątkiem czynności wykonywanej przez sprzedawcę będącego pracownikiem raportującego operatora platformy lub podmiotu powiązanego raportującego operatora platformy.

Przekładając to na prostszy język – raportowany będzie najem i dzierżawa nieruchomości położonych na terenie UE i będących własnością podatnika mającego rezydencję podatkową na terenie jednego z państw członkowskich, najem samochodów, sprzedaż i usługi, świadczone osobiście, niezależnie od sposobu ich wykonania.
 

Ograniczenie raportowania
 

Nie oznacza to jednak, iż wszystkie te transakcje będą raportowane. Przykładowo Allegro nie będzie musiało przekazać danych o sprzedawcy o ile:

• wartość jego transakcji nie przekroczy równowartości 2.000 euro albo
• zawrze on mniej niż 30 transakcji, niezależnie od ich wartości, przy czym oba te limity dotyczą osobno każdego okresu sprawozdawczego.

Pokazuje to niezbicie, że administracji skarbowej nie będą interesować „drobni handlarze”, którzy sprzedają za pośrednictwem Internetu niewiele lub za sumaryczną niewielką wartość.

Nadmienię, że kwoty w walutach obcych będę przeliczane na złotówki według średniego kursu tych walut ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy okresu sprawozdawczego.

Raportowaniu nie podlegają transakcje nieodpłatne, co wydaje się oczywiste, biorąc pod uwagę cel wprowadzenia w życie tych przepisów. A skoro mowa w nich o wynagrodzeniu warto dodać, że w myśl ustawy rozumie się przez to zapłatę, w dowolnej formie, pomniejszoną o składki, opłaty, prowizje lub podatki zatrzymane lub pobrane przez operatora platformy, dokonaną lub uznaną na rzecz sprzedawcy w związku z wykonywaniem stosownej czynności, jeżeli wartość pieniężna tej zapłaty jest znana operatorowi platformy albo operator platformy jest w stanie ustalić tę wartość w rozsądny sposób.

Podkreślić należy też, że ustawa zawiera legalną definicję towaru. Jako towar traktowane będą rzeczy w rozumieniu art. 45 kodeksu cywilnego. W myśl tego przepisu rzeczami są tylko przedmioty materialne. Nie są rzeczami dobra niematerialne, takie jak utwory, wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe czy znaki towarowe. Nie są rzeczami prawa.

Nie podlegają także raportowaniu dane o transakcjach zawieranych przez rządy państw, ich agencje czy jednostki samorządu terytorialnego, a także przez podmioty, których akcje są notowane na rynku regulowanym.

Nie będą przekazywane fiskusowi także informacje o tych sprzedawcach, którzy w okresie sprawozdawczym wykonali ponad 2.000 stosownych czynności dotyczących udostępnienia nieruchomości wchodzących w skład grupy obiektów, a więc najprościej mówiąc o transakcjach z hotelami czy pensjonatami.

Pora wyjaśnić jakie dane będą raportowane, a te będą różnić się w zależności od tego, czy dotyczą osoby nieprowadzącej działalności gospodarczej, czy też przedsiębiorcy. Uogólniając, chodzi o dane takie jak państwo rezydencji podatkowej, imię i nazwisko czy nazwę, adres, numer identyfikacji VAT, a także numer TIN, w przypadku przedsiębiorcy także dane wpisu do rejestru, jeżeli przedmiotem informacji będzie udostępnienie nieruchomości także adres księgi wieczystej, no i naturalnie wartość łącznego wynagrodzenia wypłaconego lub uznanego w każdym kwartale okresu sprawozdawczego oraz liczbę stosownych czynności, z których tytułu wynagrodzenie to zostało wypłacone lub uznane.
 

Rejestrować działalność, czy nie
 

Wielu osobom sprzedającym towary czy świadczącym usługi nasuwa się w związku z tym pytanie, czy w wyniku implementacji dyrektywy konieczne stanie się zarejestrowanie działalności gospodarczej, czy też nadal mogą one zbywać rzeczy i świadczyć usługi czyniąc to poza działalnością gospodarczą.

Odpowiedź jest zależna od skali tej działalności i jej zorganizowania. Wyjaśnić bowiem trzeba, że ustawa z 8 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców w art. 3 mówi, że działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły. Jedną z cech działalności jest zatem ciągłość, sporadyczna sprzedaż czy okazjonalne świadczenie usług działalnością oczywiście nie jest.

Jeżeli jednak powtarzalność transakcji jest duża czy też są one zawierane ciągle, można już mówić o działalności gospodarczej i myślę, że część podmiotów musi się ewentualnie z takim skutkiem liczyć. W każdym przypadku zależy to także od wysokości osiąganego przychodu, o ile sprzedawca nie prowadzi, czy w ciągu 5 lat nie prowadził działalności gospodarczej.

Zgodnie bowiem z art. 5 ust. 1 tejże ustawy nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 75 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207 oraz z 2023 r. poz. 1667), i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej. Tym samym nawet zorganizowanie i ciągłość zawieranych transakcji, przy zachowaniu powyższych warunków, nie będzie musiała wiązać się z rejestracją działalności gospodarczej.

Rok 2025 z pewnością pokaże, jak organy skarbowe będę wykorzystywały przekazywane im informacje przez platformy cyfrowe.
 

Autorka: radca prawny i doradca podatkowy, prowadząca własną kancelarię prawną. Autorka i współautorka książek oraz licznych artykułów prasowych z zakresu prawa i podatków. Autorka bloga: www.prawny.org.pl 
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie–Skłodowskiej w Lublinie oraz podyplomowych studiów na kierunku Podatki w krajowym i międzynarodowym obrocie gospodarczym w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie i na kierunku Rachunkowość i finanse przedsiębiorstw