W świetle ustawy, fundacja rodzinna (dalej – fundacja) jest zwolniona z CIT, a świadczenia wypłacane na rzecz fundatora oraz jego najbliższej rodziny są wolne od PIT (dalsza rodzina i osoby zupełnie obce zapłacą 15 proc. PIT). Jednocześnie, fundacja rodzinna może prowadzić w pewnym zakresie działalność gospodarczą, a jej dochód będzie opodatkowany dopiero przy wypłacie.
Brzmi to obiecująco – przyjrzyjmy się zatem bliżej nowym przepisom z perspektywy specjalisty od podatków.
Fundacja rodzinna a podatki – 10 wskazówek doradcy podatkowego
1. Jakie koszty wiążą się z założeniem i prowadzeniem fundacji rodzinnej? Utrzymanie fundacji nie jest tanie – fundator musi wnieść 100.000 zł. Pamiętaj, że fundacja jest osobą prawną, zatem musi prowadzić pełną księgowość, a to też kosztuje.
2. Fundacja rodzinna ma na celu ochronę majątku fundatora. Może być wyposażona np. w nieruchomości i udziały w spółkach (zadziałać jak holding). To dwa najkorzystniejsze sposoby skorzystania z tej instytucji.
3. Fundacja rodzinna może wykonywać działalność gospodarczą w ściśle określonym w zakresie:
- najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie,
- przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach,
- nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze,
- udzielania pożyczek podmiotom powiązanym.
Uwaga! Nie wychodź poza ustawowy zakres, aby nie narazić się na bardzo restrykcyjnie opodatkowane – łącznie 36 proc. (25 proc. CIT i 15 proc. przy wypłacie).
4. Jeśli jednak pozostaniesz w granicach wyznaczonej działalności – fundacja faktycznie zadziała jako skuteczny wehikuł podatkowy. Dochody z działalności dozwolonej są zwolnione z opodatkowania CIT.
5. Opodatkowanie wystąpi dopiero na etapie wypłaty z fundacji. Wówczas również poziom opodatkowania jest bardzo atrakcyjny – na poziomie 15 proc. Opodatkowaniu podlega wówczas tylko kwota faktycznej wypłaty, a nie cały dochód fundacji.
6. Uważaj na wielu fundatorów! Odejście od niepisanej zasady: jeden fundator – jedna fundacja może prowadzić do mniej korzystnego opodatkowania i konieczności wykonania dodatkowej pracy w postaci wyliczenia proporcji. Korzystne jest założenie fundacji tylko z najbliższą rodziną, wówczas rzeczywiście nie ma opodatkowania.
7. Wnosząc do fundacji rodzinnej składniki majątkowe, np. nieruchomości, nie zapłacisz podatku od spadków i darowizn ani podatku dochodowego. Uważaj jednak na VAT. Może się on pojawić np. przy nieodpłatnym przekazaniu na rzecz fundacji nieruchomości nowych.
8. Gdy wyposażysz fundację w nieruchomości, stanie się ona korzystnym sposobem prowadzenia działalności w postaci wynajmu nieruchomości i reinwestowania dochodów w nabycie kolejnych lokali. ¯aden z dotychczasowych reżimów opodatkowania nie oferował tak korzystnego opodatkowania tego typu działalności.
9. Gdy zdecydujesz się wyposażyć fundację w nieruchomości, przy reinwestycji środków uzyskanych z ich najmu, nie ma żadnego podatku.
10. Gdy wniesiesz do fundacji spółkę – zadziała ona jak spółka holdingowa. Spółka zapłaci swój CIT, jednak już wypłata dywidendy do fundacji rodzinnej będzie zwolniona. Przy wypłacie środków na rzecz fundatora i jego najbliższych, fundacja będzie musiała odprowadzić 15 proc. podatku.
Uwaga na nowelizację przepisów o fundacji rodzinnej!
Przepisy ustawy o fundacji rodzinnej są jeszcze na etapie zmian. Pomimo że podstawowy tekst ustawy został już podpisany przez Prezydenta i opublikowany w Dzienniku Ustaw, zmiany do niej są procedowane w Sejmie w ramach rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o obligacjach, ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi
i ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji oraz niektórych innych ustaw. Trzeba więc liczyć się ze zmianami w obecnej wersji ustawy.
Wojciech Pławiak, doradca podatkowy, radca prawny, Partner w LITIGATO Spory podatkowe Kancelaria Prawno-Podatkowa
Izabela Andrzejewska-Czernek, doktor nauk prawnych, radca prawny
