Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w sprawie sygn. I SA/Po 335/24 potwierdził, że choć jednoosobowy przedsiębiorca po przekształceniu JDG w spółkę z o.o. staje się wspólnikiem tej spółki, a wypracowany przez niego wcześniej zysk staje się częścią kapitałów własnych spółki, to nie jest to równoznaczne z tym, że jego wypłata stanie się przychodem z udziału w zysku tej spółki.
Przejście na spółkę z JDG a wypłata zaległego zysku
Od 2003 r. przedsiębiorca prowadził indywidualną działalność gospodarczą. Dwadzieścia lat później sporządził plan przekształcenia w formie aktu notarialnego w związku z planowaną restrukturyzacją działalności. Po przekształceniu JDG w spółkę miał zostać jej jedynym wspólnikiem. Spółka z o.o. stanie się następcą prawnym wszelkich praw i obowiązków przekształconego podmiotu.
Przedsiębiorca przez lata działalności odkładał część osiąganych zysków. Kapitał nowo zawiązanej spółki będzie się składać z określonego kwotowo kapitału podstawowego oraz z kapitałów własnych. Te ostatnie zostaną zaksięgowane na kapitał zapasowy. Na chwilę składania wniosku o wydanie interpretacji przedsiębiorcy nie była znana jego wysokość z uwagi na to, że księgi JDG nie zostały jeszcze zamknięte. Jednak zasilą go środki zgromadzone na rachunkach bankowych, w kasie, a także wartość środków trwałych, obrotowych i innych składników zgromadzonych w JDG. Kwota ta w całości opodatkowana została w przeszłości podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako dochód z prowadzonej indywidualnej działalności gospodarczej.
Wypłata zysku a podatek
Przedsiębiorca wystąpił do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o potwierdzenie, że dokonana w takich okolicznościach wypłata z kapitału zapasowego spółki środków uprzednio wniesionych na ten kapitał z zysku JDG, opodatkowanego już przed przekształceniem JDG w spółkę z o.o., nie będzie podlegała ponownemu opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Dyrektor KIS uznał stanowisko przedsiębiorcy za nieprawidłowe. W wydanej 17 kwietnia 2024 r. interpretacji poinformował, że po przekształceniu JDG w spółkę kapitałową nie można już mówić o zyskach przedsiębiorcy, a wyłącznie o majątku spółki. Wypłata z tego majątku stanowi wypłatę dywidendy, a ta podlega opodatkowaniu. W opisanych okolicznościach fiskus uznał więc, że spółka wypłaci swojemu udziałowcowi udział w zysku tego podmiotu, choć ten został wypracowany w ramach JDG.
Zysk wypracowany przez osobę fizyczną, a nie przez spółkę
Sprawa trafiła do sądu. WSA w Poznaniu zgodził się, że w wyniku przekształcenia sporny zysk przedsiębiorcy stał się częścią kapitałów własnych spółki, a on sam został jej wspólnikiem. Nie jest to jednak z automatu równoznaczne z tym, że wypłata stała się przychodem z tytułu udziału
w zysku spółki. Wypłacana kwota nie pochodzi bowiem z zysku wygenerowanego przez osobę prawną. Wypracowała ją osoba fizyczna przed przekształceniem.
To środki niemające nic wspólnego z prawami korporacyjnymi wspólnika i zyskiem spółki. Poza tym, te środki zostały już opodatkowane, stąd ich wypłata ze spółki winna być neutralna podatkowo dla wspólnika. Tak jak byłaby neutralna, gdyby przedsiębiorca dokonał jej z JDG jeszcze przed przekształceniem (wyrok z 22 sierpnia 2024 r., sygn. akt I SA/Po 335/24).
Przekształcenie JDG w spółkę zalety
Na przekształcenie JDG w spółkę decydują się przede wszystkim przedsiębiorcy, którzy powiększają portfolio kontrahentów, ich obroty rosną, zwiększają zatrudnienie. Przekształcenie JDG w spółkę w takich okolicznościach pozwala na ograniczenie odpowiedzialności właściciela, który w przypadku JDG odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania jego firmy. O tym, że to ryzyko istnieje i jest realne świadczą dane – tylko do 30 czerwca 2024 r. aż 1.197 polskich przedsiębiorców ogłosiło upadłość konsumencką w miejsce upadłości firmy.
Przekształcając JDG w spółkę, np. z ograniczoną odpowiedzialnością – jak sama nazwa mówi, odpowiedzialność właściciela firmy zostaje ograniczona, najczęściej do wysokości wniesionego kapitału zakładowego. W konsekwencji, co do zasady, nie odpowiada on osobiście, własnym majątkiem, za zobowiązania spółki. Podobnie w spółce komandytowej odpowiedzialność komandytariusza ograniczona jest tylko do wysokości sumy komandytowej. Do tego, przy odpowiednim ukształtowaniu struktury spółki, wspólnicy mogą optymalizować swoje zobowiązania w ZUS, w podatkach dochodowych, czy daninie solidarnościowej.
Bez podwójnego opodatkowania zysku
Jak widać na powyższym przykładzie, wbrew stanowisku fiskusa, przekształcenie JDG w spółkę z o.o. nie oznacza konieczności ponownego opodatkowania wypłacanego z niej zysku, wypracowanego przez przedsiębiorcę jeszcze przed przekształceniem. W podobnych sprawach wypowiadał się też NSA np. w wyrokach z: 29.06.2023 r., II FSK 51/21; 30.08.2023 r., II FSK 252/21 czy 12.10.2023 r., II FSK 327/21.
Krajowe sądy administracyjnych konsekwentnie prezentują pogląd, że pomimo iż zysk przekształcanego przedsiębiorcy (tu: JDG) staje się częścią kapitałów własnych spółki, zaś podatnik – wspólnikiem w spółce przekształconej, nie oznacza automatycznie, że jakakolwiek wypłata z takiej spółki winna być potraktowana automatycznie jak dywidenda.
Autor: radca prawny, partner zarządzający, Kancelaria Prawna Skarbiec, specjalizująca się w doradztwie prawnym, podatkowym oraz strategicznym dla przedsiębiorców
